In dit artikel...
Te groot, te druk, te complex
Het is makkelijk om te denken dat je weet hoe het allemaal zit. Je kijkt het journaal, je leest de krant, je bent op de hoogte. Je weet wat er speelt.
Daarnaast ben je nieuwsgierig. Misschien lees je boeken over maatschappelijke vraagstukken, over wetenschap en techniek. Je bezoekt af en toe een museum, je kijkt een documentaire, je praat erover met de mensen in je leven.
Al deze dingen maken je wijzer, ruimdenkender, slimmer. Ze brengen je meer in verbinding met de realiteit, met ‘dat wat is’.
En toch heb je geen flauw benul. Net als de rest van de wereld.
Ben je klaar voor een positieve spiraal?
Ik leer je de snelle & moeiteloze weg naar een positief leven dat overloopt van blijdschap, rust, balans & betekenis. 🎉
In het Broednest volg je onbeperkt tientallen praktische compacte cursussen. Al meer dan 13 duizend mensen gingen je voor!
De wereld is te complex om te begrijpen
Zeven miljard mensen. En het worden er iedere dag meer. Om je een beeld te geven: daar kun je 412.000 Ziggo Domes mee vullen. Dat zijn een hoop mensen. Met een hoop plannen, dromen en ideeën.
Toen mijn ouders geboren werden, telde de aarde zo’n drie miljard mensen. Dat was letterlijk een hele andere wereld. Niet alleen zijn er nu meer dan twee keer zoveel mensen, een steeds groter deel van deze mensen is met elkaar verbonden via telefoons en het internet.
Het enorme aantal mensen op aarde en de razendsnelle technologische ontwikkeling zet alle verwachtingen op zijn kop. Het is – op hele brede trends na – nauwelijks mogelijk om te voorspellen hoe de wereld er over 20 jaar uit zal zien. Laat staan over 50.
De wereld werkt vaak anders dan je denkt
Laatst sprak ik met iemand die een ontzettend negatief beeld koestert rondom Afrika. Hij was ervan overtuigd dat het volledige continent is verwikkeld in oorlog (we lijken voor het gemak vaak te vergeten dat Afrika enorm is). Dat slechts een héél klein deel van de mensen naar school kan, een telefoon bezit of überhaupt iets anders ervaart dan ellende en absolute armoede.
De cijfers zeggen echter precies het tegenovergestelde. Armoede vermindert, Afrika sluit zich aan op het netwerk, er is vooruitgang. Niet iedereen in Afrika gaat dood van de honger, en nee, niet iedereen heeft Ebola.
Het nieuws geeft ons echter het idee dat de situatie in Afrika heel simpel is. Wat we zien is ellende, dus denken we aan ellende. En regelmatig als ik het journaal heb gezien vraag ik me af: Niets over China? Niets over India? Beide landen herbergen meer dan een miljard mensen. Daar moeten toch dingen gebeurd zijn?
Hoe ga je om met een complexe wereld?
Het uitgangspunt is beseffen dat je niet echt weet hoe de wereld in elkaar steekt. Zelfs Einstein wist het niet (alhoewel hij dichter in de buurt kwam dan de meeste mensen). Zodra jij de werking van de wereld of de samenleving denkt te kunnen bevatten in een mensenbrein, dan ben je onze mooie aarde waarschijnlijk ontzettend aan het versimpelen. Je weet bijvoorbeeld nooit precies hoe de internationale conflicten in elkaar steken, want je hebt nooit alle informatie.
En daarbij: datgene waarover je je buigt – onze aarde – is een klein, blauw stofdeeltje in een melkwegstelsel dat zó groot is dat je het nauwelijks kunt bevatten. En er zijn miljarden van zulke sterrenstelsels. Ga er maar aan staan.
Toch leren we steeds meer over hoe de aarde werkt. Dankzij een ontwikkeling genaamd Big Data – waarbij computers werken met enorme hoeveelheden informatie in plaats van kleine peilingen – leren we meer over onze wereld. Gecombineerd met onderzoek en steeds intelligentere computers worden steeds meer dingen duidelijk.
Maar zelfs als we superslimme computers hebben die ons precies kunnen uitleggen hoe de boel in elkaar zit, dan nog zullen we voorlopig niet echt begrijpen hoe het allemaal in elkaar steekt. Het heelal is een grote, ingewikkelde plek. We kunnen de komende decennia waarschijnlijk niet genoeg supercomputers maken om het allemaal uit te pluizen.
Hoe houd je een open mind?
Het leven is leuker als je je niet vastbijt in één wereldbeeld. De wereld verandert razendsnel, dus zou je beeld van de wereld hetzelfde moeten doen. Hoe houd je een open mind?
- Blijf nederig. Weet dat je nooit alles zult weten, en dat er dus altijd gaten in je kennis zijn.
- Blijf nieuwsgierig, blijf leren, blijf verkennen. Hoe meer je weet, des te rijker je kennis over de wereld is en des te dichter je bij de realiteit komt.
- Sta open voor andere denkbeelden, voor dingen die haaks staan op wat jij gelooft. Niet omdat je moet overstappen van overtuiging, maar omdat je overal iets van kunt leren. Vaak heb je namelijk ongelijk. Als het je doel is om dichter bij de realiteit te komen, dan moet je open staan voor deze mogelijkheid.
- Besef dat alles wat jij weet slechts een soort willekeurige greep is uit alles wat er te weten valt.
- Besef dat je de wijsheid niet in pacht hebt. En besef dat niemand dat heeft.
- Staaf je overtuigingen over het leven, de wereld en het heelal bij onderzoek. Hoe dichter je overtuigingen aansluiten bij de realiteit, des te dichter je leeft bij de waarheid.
- Leg je er bij neer dat je nooit helemaal zult begrijpen hoe alles werkt. Wat waar is, wat er gaat gebeuren. Maar gebruik gereedschappen die je hierbij kunnen helpen (zoals Google en het internet in het algemeen).
De wereld is te ingewikkeld om helemaal te begrijpen. Dat klinkt misschien vervelend, maar het is nooit anders geweest. En het zal nog een hele tijd duren voordat het anders wordt.
Wil je eens zien hoe je wereldbeeld binnen een paar minuten op zijn kop gezet kan worden door echte data? Bekijk dan eens wat meer video’s van Hans Rosling. Mooi spul.
En deze video is ook leuk om je gedachten op hol te brengen. Ik weet wat je denkt: mind = blown.
Reacties
Normaal gesproken veel respect voor wat je schrijft, maar hier is de toon wat aanmatigend en belerend.
Zekere tegenover ouderen die al wel het nodige gezien en meegemaakt hebben.
Maar geeft niet, je bent nog jong, en kunt ook niet alles weten, en al helemaal niet hoe het werkt voor mensen die al een stuk ouder zijn, toch> ;)
Hoi Ingrid, bedankt voor je reactie. Het punt dat ik wil maken is dat, hoe wijs je ook bent, je nooit echt kunt begrijpen hoe de wereld werkt. Simpelweg omdat zoveel complexiteit niet in een mensenhoofd past.
Naarmate je ouder wordt leer je meer en begrijp je dus beter hoe de wereld in elkaar steekt. Maar de kans dat je er naast zit (zeker als het gaat om complexe, wereldwijde kwesties) is bijzonder groot. Want hoeveel je ook snapt, je kunt nooit de motivatie van ieder mens weten. Je kunt nooit alle ontwikkelingen in de wereld in de gaten houden. En je kunt nooit een zuiver wereldbeeld scheppen aangezien je niet overal bij kunt zijn.
Ouder worden komt (vaak) met wijsheid, en bij veel mensen komt het ook met een gesloten houding. Als in: ik weet wel hoe het zit. En dat is interessant, aangezien de wereld zo snel verandert. De dingen die je nu weet over de wereld zijn in veel gevallen al snel niet meer waar.
Met andere woorden: ons wereldbeeld wordt gevormd door de beperkte stroom informatie die we te verwerken krijgen. En die is per definitie gebrekkig, deels incorrect en onvolledig. Dus is ons wereldbeeld precies dat: gebrekkig, deels incorrect en onvolledig.
Ik denk dat het inspirerend is om te beseffen dat je altijd nederig, open en nieuwsgierig moet blijven als het aankomt op de werking van de wereld, de samenleving en het heelal. Er is altijd meer te leren dan je kunt leren. En er zijn altijd dingen die je niet begrijpt, en die je wellicht nooit zult begrijpen. Ongeacht je ontwikkeling, ongeacht je leeftijd.
Dus dat is mijn punt. Niemand weet hoe alles werkt. Dat is niet belerend bedoeld, het is simpelweg wat zo is. Totdat het niet meer zo is, natuurlijk. :)
Beste Jelle,
Ook in je antwoord laat je zien dat je vanuit jezelf spreekt, voor anderen.
En en zekere onwetendheid waar je pretendeert dat wat je schrijft allemaal klopt.
Dat doet het dus niet.
Maar ik ga er verder niet over in discussie,
mijn punt is je te laten zien dat je nu over iets schrijft waar je echt niets van weet, en ook niet kan weten, al denk jij van wel.
Even goede vrienden wat mij betreft. :)
Beste Jelle,
Normaal vind ik je stukken inspirerend maar bij deze zet ik toch vraagtekens. Ik vind dit stuk boeiend, dat wel, maar meer omdat je boodschap mij niet duidelijk is. Je doet de aanname dat als mensen denken te weten hoe de wereld werkt ze gek worden…je zegt letterlijk: hoe voorkom je dat je gek wordt…je boodschap lijkt: niemand mag van jou zeggen dat ze weten hoe de wereld werkt. Daarmee stel je je in feite boven anderen. Als anderen denken te weten hoe de wereld werkt mag dit toch? Mensen worden toch niet gek als ze dit denken? Los van dit is je stuk gebaseerd op jouw overtuiging dat er mensen zijn die denken dat ze alles weten. Wat als je die overtuiging los zou laten?
Hoi Karin,
Bedankt voor je reactie. Van mij mogen mensen doen wat ze willen, ook zeggen en denken dat ze alles weten. En zelfs als dat niet zou mogen van mij – wie trekt zich daar iets van aan? ;)
Mensen worden niet gek als ze denken dat ze weten hoe alles werkt. Vooral omdat ze altijd een versimpeld beeld van de realiteit hebben als ze dit denken. Dat is namelijk ook het punt: niemand weet het echt. Omdat het simpelweg niet in een mensenbrein past.
Het is niet mijn bedoeling om me boven anderen te stellen (en dat is volgens mij ook niet wat ik doe in het artikel), ik wil de lezer vooral uitdagen om een open mind te houden. De wereld is oneindig genuanceerd. Elke situatie heeft zoveel verschillende kanten dat je er vrijwel altijd vanuit kunt gaan dat je iets over het hoofd ziet. Ik wil lezers laten zien dat het bijna bizar is om je helemaal vast te bijten in een wereldbeeld, omdat je wereldbeeld vrijwel zeker niet klopt (gezien de complexiteit van de wereld). Het is altijd gekleurd. En dat je de schoonheid van de wereld en het leven beter kunt ervaren als je open en flexibel blijft. Dat is volgens mij een gegeven dat los staat van leeftijd, ervaring, wijsheid en intelligentieniveau.
En ja, ik denk dat als je echt alles zou begrijpen, dat je dan gek zou worden. Zonder twijfel. Om een voorbeeld te noemen, bijna ieder mens (inclusief mezelf) heeft moeite met het beseffen hoe groot het heelal is. Wat die omvang eigenlijk betekent. En wat oneindigheid eigenlijk inhoudt. Dat kunnen de meeste mensen (inclusief mezelf) niet bevatten. Los van hoe oud, jong, slim of dom mensen zijn.
Hele mooie post , dank je wel!
En …..ben heel blij met jouw site, een positieve constructieve en oplossingsgerichte attitude met welkomen #fft’s voor de dagelijkse reflectie en het even stilstaan moment;-)
Ga zo door, ik blijf graag in de buurt ;-)
Wel ironisch dat er gezegd wordt dat “Jelle denkt alles te weten” terwijl dit onderwerp juist gaat over het “niet weten” van veel dingen.
Ik vind het een super artikel Jelle! Ga zo door!
de werkelijkheid is niet te bevatten via de mind
de werkelijkheid trachten te begrijpen door de mind, is als jezelf aan je schoenveters optrekken (schoenveters)
je kunt misschien een beetje huppen, maar je komt steeds weer op de grond terug
Geweldig artikel en ik hoop dat iedereen gaat beseffen dat wij niet alles weten over de wereld, Veel te complex en elke dag veranderd de situatie in veel landen. Heel veel mensen denken dat ze weten hoe alles in elkaar zit. Maar onmogelijk haha…ze zijn niet overal letterlijk bij…veel wordt besloten achter gesloten deuren. Kijk naar de politiek alleen in nederland al ingewikkeld. Elke dag zijn er nieuwe kwesties en elke dag veranderen mensen met hun idee hoe iets moet worden opgelost. Bedankt voor je artikel Jelle
Ook in dit artikel aanschouw ik met plezier een uiterst epicuristische gedachtengang.
Een filosofie die heden ten dagen meer dan welkom is bij velen om te ‘overleven’ in onze huidige maatschappij.
Persoonlijk zou ik de term ‘nederigheid’ vervangen door ‘bescheidenheid’.
Een mens kan leven in nederheid, bescheidenheid of hoogmoed. Leef niet nederig, je mag kwaliteit vragen en beogen. Leef bescheiden, dat is een haalbare, kwalitatief rijke levensstijl.
Hi Jelle,
Bedankt! Ik leer veel van je, zeker praktisch gezien. Ik leef vanuit mijn hart en volg mijn gevoel ( en dat is niet altijd even praktisch).
Alles is energie, je creëert je eigen realiteit en daar helpen jouw tips bij!
Nu vraag ik mij af: ken je de documentaire/movie Thrive? Zo ja; wat zijn jouw ideeën daarover?
Nee, dan is dat echt een aanrader! Het geeft je wat inzicht hoe de wereld in elkaar steekt, waarom er er zoveel rottigheid is en hoe we daar het beste mee om kunnen gaan. Want wat jij zegt is waar maar er zit meer achter.
Liefs José
Wat een inspirerend artikel!
Uit angst gaan we voor onszelf op zoek naar een wereldbeeld waar we ons in zeker zin aan vast klampen en die we voor onszelf als DE WAARHEID kunnen bestempelen. Dit alles om enige houvast te ervaren in deze complexe wereld.
De zeer beperkte informatie die elk mens heeft en de wellicht onjuiste interpretatie hiervan zorgen ervoor dat er altijd maar dan ook altijd reden is om op z’n minst te twijfelen aan je eigen idee van hoe de wereld in elkaar zit.
Als het mensen brein alles kon begrijpen en alles kon weten van en over de wereld, dan hoef je daar niet gek van te worden zoals jij denkt. Zo zijn er bijvoorbeeld mensen die alles van een bepaald onderwerp weten van planten of dieren of huizen, auto’s etc. en die mensen worden ook niet gek. Alleen het mensenbrein is er niet op gemaakt om alles van de wereld te weten. Toch kunnen mensen wel voor het overgrote deel weten hoe de wereldsituatie in elkaar zit. Je schrijft; niks over India en niks over China. Ook daar zijn soms conflicten en ook daar bericht de media over. In Afrika zijn helaas meer dingen aan de hand die ook de media halen.
Ik vind het een interessant artikel. Ik vind het helemaal niet lullig tegen over ouderen, want hoe oud je ook word je raakt inderdaad nooit uitgeleerd. Uiteindelijk creëert iedereen zijn eigen waarheid, maar wat mijn waarheid is hoef nog niet persee jou waarheid te zijn.. Achja zo blijf je aan de gang. Tot nu toe is er niemand die weet hoe alles precies in elkaar zit en ik vraag me af of dat ook wel kan. De wereld is zo complex en er zijn zoveel grote levens vragen waar nog geen ‘echte’ antwoorden op zijn. Vul het in zoals het voor jou goed voelt maar respecteer andere ook als ze er anders tegen aan kijken. Ik heb het artikel met plezier gelezen. groetjes