In dit artikel...
Chronische stress – een bal in je maag
Het klinkt misschien raar uit de mond van iemand die zijn eigen tijd in kan delen en schrijft over gelukkig zijn – maar ik heb jaren geworsteld met chronische stress.
Ik liep continu rond met een soort bal in m’n maag. Ik was vaak gespannen. Soms kon ik slecht slapen. Ik ontwikkelde zelfs vage klachten als spastische darm, chronische hyperventilatie en jeuk op rare plekken.
Eén keer kreeg ik zelfs zwarte vlekken voor mijn ogen tijdens een rondje wandelen, waardoor ik moest gaan zitten. Simpelweg omdat ik (vanwege de stress) verkeerd ademde.
De oorzaak van de stress was me lang niet duidelijk. En de symptomen waren niet altijd makkelijk te verhelpen. Met de hulp van een coach, diverse boeken en trial and error heb ik mijn chronische stress een paar jaar geleden het raam uit gebonjourd. En in dit artikel deel ik mijn tips.
Ben je klaar voor een positieve spiraal?
Ik leer je de snelle & moeiteloze weg naar een positief leven dat overloopt van blijdschap, rust, balans & betekenis. 🎉
In het Broednest volg je onbeperkt tientallen praktische compacte cursussen. Al meer dan 13 duizend mensen gingen je voor!
1. Zorg voor een gevoel van controle
Als je het gevoel hebt dat je weinig controle hebt over je leven, dan voel je je al snel angstig. En stress is gewoon een ander woord voor angst. Een sterker gevoel van controle geeft meer houvast, meer rust en vermindert chronische stress.
Zelf ben ik bijvoorbeeld best creatief. Een fijne eigenschap, maar ook uitdagend. Ik kan mezelf helemaal gek maken met allerlei leuke ideeën en projecten. Ik nam zo regelmatig te veel hooi mijn vork, waarna ik me overweldigd voelde.
Zo’n overweldigd gevoel veroorzaakt chronische stress. En je kunt het voorkomen door:
- Bij te houden welke projecten, taken en verplichtingen je op ieder moment op je bord hebt liggen. Als je ziet hoeveel je te doen hebt, ben je minder snel geneigd om er nog meer werk bij te nemen.
- Harde keuzes durven maken. Soms moet je projecten en verplichtingen uit je leven snijden om vooruit te komen. Dat is soms moeilijk of pijnlijk, maar nodig om jezelf niet te overbelasten.
- Minimalistisch te leven. Hoe minder zaken je in de gaten hoeft te houden in je persoonlijke leven, des te overzichtelijker alles wordt.
- Je zaken goed te regelen. Soms kost het even tijd om je financiën, administratie, verzekeringen of abonnementen uit te zoeken. Maar die tijd krijg je dubbel en dwars terug in de vorm van een efficiënter leven met minder zorgen.
- Een dagboek bij te houden. Door te reflecteren op je dagen krijg je meer grip op je leven.
- Je huis op te ruimen. Minder rommel geeft je een kalm gevoel.
Je hebt niet altijd controle op je leven. Maar je kunt wel een gevoel van controle ontwikkelen door de chaos te organiseren. En dat gevoel is ontzettend waardevol om je kalm te voelen.
Minimalisme heeft mij geholpen om me kalmer te voelen. Bijvoorbeeld omdat ik veel minder geld uitgeef, maar ook omdat mijn huis en leven lekker opgeruimd zijn.
2. Neem meer tijd om te herstellen
Wanneer je werkt dan bouwt er stress op in je lichaam. Als je jezelf niet de mogelijkheid geeft om hiervan te herstellen, dan zal de chronische stress blijven opbouwen.
Na een intensieve werkdag moet je bij kunnen komen. Veel mensen maken de fout om hun leven helemaal vol te plannen met leuke activiteiten. Ik had er zelf een handje van. Maar als je te weinig tijd krijgt om bij te komen dan worden leuke activiteiten zelf bronnen van stress.
Herstellen van stress kost tijd. Neem die tijd. Gun jezelf tijd om zonder schuldgevoel te lummelen, lekker te doen wat je zelf wilt.
3. Heb realistische verwachtingen van jezelf
Perfectionisme is een snelweg richting chronische stress. Als je altijd vindt dat je dingen perfect moet doen dan zul je jezelf continu teleurstellen.
Perfectionisme gaat vaak gepaard met faalangst. Dat merkte ik zelf ook. Ik wilde dingen dan perfect doen of niet doen. Maar omdat dingen nooit perfect gedaan kunnen worden, liep ik daar constant tegenaan. Dat resulteerde in uitstelgedrag, een lager zelfbeeld en een algehele neerwaartse spiraal in productiviteit en geluksgevoel.
Leef meer met de ‘just ship it’ mentaliteit. Gooi je werk in de wereld, ook als het niet perfect is. Doe het zo goed mogelijk en laat het dan los. Zo groei je sneller, voel je je minder onzeker en ervaar je minder stress.
4. Durf jezelf te zijn
Als je het gevoel hebt dat niet jezelf kunt zijn dan ervaar je chronische stress. Jezelf anders voordoen dan je bent kost ontzettend veel energie, en is een stressvolle bezigheid.
Niet alleen omdat je continu aan het acteren bent, maar ook vanwege de onderliggende aanname. Namelijk ”Ik ben niet goed zoals ik ben. Ik moet me anders voordoen om liefde en goedkeuring te kunnen ontvangen.”
Als je gelooft dat je het niet waard bent om van gehouden te worden dan durf je jezelf niet te laten zien. Dan durf je je niet kwetsbaar op te stellen, en zul je het moeilijk vinden om echt contact te maken met mensen.
Deze aanname gaat perfect hand in hand met perfectionisme. Met de overtuiging dat mensen alleen van je zullen houden als je perfecter bent dan je nu bent. Dat falen niet alleen zal leiden tot afkeuring van je werk, maar tot afkeuring van wie jij bent. En dat wil je voorkomen, en dus toon je nooit je ware zelf.
De afgelopen jaren heb ik mijn best gedaan om meer mezelf te worden. Niet alleen door mijn zelfvertrouwen te vergroten (tip 5), maar ook door mezelf vaker kwetsbaar op te stellen.
En dat is ook meteen de oplossing. Jezelf stap voor stap kwetsbaar opstellen. Steeds als je dit doet maak je dieper contact. En steeds als je merkt dat dit goed afloopt, verzamel je iets meer moed om het opnieuw te doen.
5. Verminder onzekerheid
Als je in het algemeen erg onzeker bent zal je leven sowieso erg stressvol zijn. Door de negatieve gedachtepatronen die ik hierboven omschrijf zal je zelfvertrouwen alleen maar verder afnemen.
Door direct te werken aan je zelfvertrouwen – bijvoorbeeld met behulp van mijn populaire online cursus – zal je chronische stress afnemen. Je zult leren om meer van jezelf te houden. Hierdoor krijg je een sterker gevoel van controle, word je minder afhankelijk van de goedkeuring van anderen en ga je je acties los zien van wie jij bent.
6. Voel je hoopvol over de toekomst
Als je het gevoel hebt dat de toekomst slechter wordt dan vandaag dan nodig je chronische stress uit in je leven.
De toekomst is beïnvloedbaar, maar niet alles ligt binnen jouw macht. Je kunt je elke dag druk maken over de dingen die je in de krant leest (internationale spanningen, oorlogen, klimaatverandering, politieke onenigheid, misdaden) maar je kunt in je eentje vaak weinig aan die zaken veranderen.
Wat je wel kunt doen is je aandacht richting je eigen leven trekken. Je kunt je richten op de dingen die jij kunt doen om de toekomst beter te maken. Door minder nieuws te volgen en bijvoorbeeld liefde te verspreiden onder de mensen in jouw omgeving.
Dit is voor mij een belangrijk kantelpunt geweest. Ik voelde me gefrustreerd dat ik de wereld niet kon veranderen zoals ik wenste. Gaandeweg besefte ik dat ik het beter dicht bij mezelf kon houden. Door zelf te leven zoals ik wil leven, kan ik anderen inspireren om hetzelfde te doen.
Oftewel – Ghandi had gelijk.
7. Leef meer in je lichaam, minder in je hoofd
Je brein is gereedschap, het is niet je bewustzijn.
Veel mensen lopen de hele dag in gedachten verzonken. Dat kost niet alleen ontzettend veel energie, het veroorzaakt ook chronische stress.
Continu denken is niet gezond. En constant je brein prikkelen met informatie maakt je onrustig en ongelukkig.
Neem meer tijd om simpelweg te ‘zijn’. Om je aandacht te verplaatsen naar het moment. Ga even mediteren, gebruik een mindfulness app of doe simpelweg even niets.
Ik laat mijn telefoon tegenwoordig steeds vaker in mijn zak als ik in de trein zit. We kijken selectief een serie of programma op tv en ik ben vaker gaan mediteren. Het lukt me steeds beter om minder te denken en meer te zijn.
In het begin is het lastig, dat klopt. En het voelt vaak nutteloos. Maar al na een paar dagen merk je dat het alles behalve nutteloos is. Je begint te merken dat je hoofd kalmer wordt, dat je gedachten scherper worden. En je begint te beseffen dat je gedachten hebt en niet je gedachten bent.
8. Beweeg regelmatig
Ik ga dit niet ingewikkelder maken dan het is. Als je regelmatig redelijk intensief beweegt voor minimaal een halfuur dan zal je chronische stress aanzienlijk verminderen.
Hardlopen, fietsen, stevig wandelen, zwemmen, roeien, noem het maar op. Doe het minimaal 2-3 keer per week en merk hoe je stress niveau veel beter in balans blijft.
9. Meer spelen, minder chronische stress
Er zijn een aantal wetenschappers die stellen dat alle bovenstaande tips irrelevant zijn. En ik ben het met ze eens. Als je vaker speelt, dan kun je al het bovenstaande negeren. Sterker nog, met spelen kunnen je mogelijk chronische stress, burn-out en angststoornissen versneld oplossen en voorkomen.
Tikkertje spelen. Voetballen met vrienden. Van de duinen rollen. Lasergamen, spelletjesavond met vrienden, apenkooien, stoeien en ga zo maar door.
Het liefst iets actiefs (vanwege de beweging) en het liefst met leuke andere mensen (niet virtueel, maar met echte mensen). De meeste mensen worden behoorlijk serieus zodra ze volwassen zijn. Het leven draait om verantwoordelijkheden, geld, prestatie, status en ego. Wanneer we spelen laten we al die dingen achter ons, en maken we simpelweg plezier.
En plezier hebben is ontzettend krachtig. Dus omarm je kinderlijke kant. Wil je meer lezen? Begin dan bij deze artikelen:
Chronische stress oplossen
Chronische stress is een sluipmoordenaar. Dat klinkt eng – totdat je beseft dat je zelfs een sluipmoordenaar gewoon een trap in de ballen kunt geven.
Wees meer jezelf, vergroot je zelfvertrouwen, leef in het moment, zorg goed voor je lichaam en speel meer. Zo verminder je niet alleen je chronische stress – je maakt tegelijkertijd je leven een stuk leuker.
Stress stap voor stap verminderen
Stress zuigt de blijdschap uit je dag. Gelukkig zijn er veel dingen die je kunt doen om snel minder stress te ervaren.
In deze Bundel laat ik je zien hoe je het voor elkaar krijgt. We werken aan 5 stappen om stress snel en effectief te verminderen.
Zodat de blijdschap weer fijn terug kan stromen in je dag. ☀️
Reacties
Yup. Goede tips. Niet alleen tegen (chronische) stress, ook voor een algeheel fijner gevoel over je leven.
Hoi jelle, bedankt voor je artikel. Ik vind het altijd fijn om ze te lezen. Ik word er positief van. Ik ga niet meteen aan de slag maar het is fijn om steeds even terug te lezen en te denken: oh ja.
We nemen het leven vaak veel te serieus.
Dus nogmaals thanks
Hmm. Dit is confronterend. Je somt zo ongeveer al mijn klachten op, inclusief de jeuk en het zwart worden voor de ogen (en effectief flauw vallen).
Tijd om er iets aan te doen, gelukkig geeft dit artikel al heel wat tips!
Wauw, ik herken mezelf helemaal hierin. Ik ben nog geen 27 en loop al jaren rond met stressklachten. Zo kreeg ik op mijn 20e een burnout. Jarenlang wist ik niet precies wat er met me aan de hand was, ik was zo mezelf niet meer. Elke dag was een worsteling. Momenteel gaat het beter dan 7 jaar geleden maar nog dagelijks heb ik last van stressklachten; slechte huid, slecht slapen, buikklachten etc. Vaak heb ik die klachten om iets kleins al, en mijn lichaam is dan al van slag. Het is lastig om anderen uit te leggen dat iets kleins al erg stressvol kan zijn, stress zie je niet altijd van de buitenkant, mensen vinden je al snel een aansteller. Ik hoop dat er meer aandacht aan wordt besteed en mensen er meer begrip voor gaan tonen.
Zinvol artikel met goede tips! Regelmatig bewegen is voor mij een belangrijke, daarnaast heb ik professionele hulp gezocht en voel ik me nu een stuk stress bestendiger.
Gr.
Freek
Beste Jelle. Ook voor mij heel herkenbaar en het meeste in jouw beschrijving is ook op mij van toepassing.
Nadat mijn man begin vorig jaar op 65-jarige leeftijd zeer plotseling is overleden, ben ik in een neerwaartse spiraal terecht gekomen en heb ik erg veel last van chronische stress.
Van een aantal adviezen zoals je hebt beschreven wil ik dankbaar gebruik maken, niet alleen om de stress te verminderen maar ook om een manier te vinden mijn levenspad alleen verder te kunnen bewandelen.
Enige wat ik heb geleerd en wil meegeven aan anders is, blijf bij jezelf.
Laat andere maar praten, hoor ze aan en doe vervolgens lekker waar je zelf goed bij voelt.
Bij mij ontstaat stress door verwachtingen die ik schep van mensen en situaties. Heb gemerkt dat zodra ik die verwachtingen los laat van leuk en aardig gevonden worden door iedereen de stress minder werd.
Jelle herinnert ons wel vaker dat spelen in het leven belangrijk is en dat we niet alles zo serieus moeten nemen. Dat is het enige wat mij nog niet gelukt is. Merk dat dit in het volwassene leven lastig is, zeker zonder kinderen. Wanneer zo een speelmoment wel aanbreekt uit spontaniteit koester ik die momenten zeker!
Laatst op een verjaardag op een camping ging ik met mijn neefjes voetballen voor op het veld. Voor ik het wist deed heel de familie mee, wat hebben we gelachen! Dan merk je toch wel dat mensen dit missen.
Wat te doen als je door beperkingen minder kan bewegen en er een gebrek is aan leuke mensen in je omgeving. Te veel teleurgesteld door mensen, waardoor vertrouwen in mensen moeilijk is.