“Perfectionism is not the same thing
as striving to be our best.
Perfectionism is not about
healthy achievement and growth;
it’s a shield.”
Brene Brown
Perfectionistisch maar niet gelukkig
Ben je perfectionistisch ingesteld? Dan ben je vast bekend met onze grote vrienden uitstelgedrag, zelfsabotage en het gevoel dat je niet goed genoeg bent.
Ja – welkom bij de club. Hoewel perfectionisme een soort positieve zweem over zich heeft – is het in werkelijkheid een enorm obstakel in je pad naar meer blijdschap en succes.
Wat dat betreft zouden we perfectionisme beter kunnen hernoemen naar ellendigisme.
Waarom? Omdat een perfectionistische houding je geluk saboteert. Het creëert een neerwaartse spiraal van teleurstelling, faalangst, ontevredenheid, waardeloosheid, uitstelgedrag, zelfsabotage, overspannenheid en zelfs burn-out.
Ellendigisme dus, zoals ik al zei. Niet fijn.
Perfectionisme is voor mij persoonlijk altijd mijn grootste bron van stress geweest, hoewel het me jaren heeft gekost voordat ik dat zelf besefte. Gaandeweg heb ik geleerd er beter mee om te gaan, hoewel het nog steeds flink wordt getriggerd soms. Zoals bij het schrijven van de boeken en de ontwikkeling en lancering van het Broednest – ironisch genoeg.
Perfectionisme is aangeleerd gedrag, en met slimme veranderingen kun je perfectionisme zowel omzeilen als verminderen. Dit zijn een aantal praktische tips die direct helpen. Laten we eens kijken.
1. Verander de focus van je doelen
Eén van de grootste problemen als perfectionist is de lat – je legt hem véél te hoog. De mate van perfectie die we van onszelf verlangen is onredelijk, onrealistisch en ongefundeerd.
Geen wonder dat we gestrest raken.
Perfectionisme draait niet zozeer om het leveren van kwaliteit, het heeft er weinig mee te maken. Vandaar ellendigisme – het wordt namelijk gevoed door het gevoel dat je niet goed genoeg bent.
Door alles perfect te doen bescherm je jezelf tegen kritiek. En wanneer het dan toch onvermijdelijk een keer mis gaat (bijvoorbeeld doordat je perfectionisme leidt tot uitstelgedrag en dalend zelfvertrouwen), is je oplossing simpelweg om nog harder te proberen alles perfect te doen.
De doelen die we stellen zijn zó overweldigend dat we vaak simpelweg niets doen. Op deze manier saboteren we onszelf terwijl het nergens voor nodig is.
Wat kun je doen? Begin bij het veranderen van je doel. Richt je op de factoren waar je zelf controle over hebt. Vaak hebben we weinig controle over uitkomsten, maar veel controle over onze houding.
Een doel als: ”Ik moet de beste zijn van het team” leidt tot veel stress, omdat je niet in de hand hebt hoe de rest van het team zich gedraagt. Een doel als: ”Ik ga elke dag mijn best doen om mijn werk zo goed te verrichten als ik kan” is veel beter, omdat je hier wél volledige controle over hebt.
Jij kunt zelf bepalen hoe hard je je best doet, maar niet of je de beste bent. Breng je doelen meer naar binnen, dan voorkom je sabotage en verminder je perfectionisme.
- Schrijf je belangrijkste doel op.
- Vraag je af hoe je dit doel kunt veranderen zodat je volledige controle hebt op het behalen van dit doel.
2. Verander je aanpak
Stel dat je als doel hebt gesteld om 10 kg af te vallen. Dit is een groot en overweldigend doel, waardoor je snel geneigd zult zijn om verwikkeld te raken in je perfectionisme.
Vraag jezelf af: wat is er nodig om dit doel te bereiken?
Flink afvallen lukt maar op één manier: een periode minder calorieën eten dan je verbrandt.
In plaats van je blind te staren op je enorme doel, is het effectiever om je te richten op het proces van succes. Je focust je op de dagelijkse stappen die je brengen waar je wilt zijn. Dat proces maakt je vervolgens je doel.
Bijvoorbeeld: ”Ik ga elke dag minder calorieën eten dan ik verbrand.”
Nu kun je elke dag succesvol zijn. Je hebt geen exacte controle over het aantal kilo’s dat je verliest binnen een bepaalde periode. Maar je hebt wel volledige controle over wat je vandaag in je mond stopt.
En lukt het vandaag niet helemaal? Dan heb je morgen een nieuwe kans.
- Vraag je af welk proces nodig is om je doel te behalen.
- Maak het dagelijks uitvoeren van dit proces je doel.
3. Verander je kijk op jezelf
Als je perfectionistisch bent aangelegd dan ben je waarschijnlijk vrij kritisch. Op anderen, maar vooral op jezelf. Je ziet altijd precies wat er nog niet goed is, en je richt daar je aandacht op.
Deze negativiteit voedt je perfectionisme, omdat je zo constant aan jezelf bewijst dat je inderdaad niet goed genoeg bent.
Gooi het daarom eens over een andere boeg. Leg een notitieboekje neer op een zichtbare plek in je huis en noteer elke dag wat je hebt bereikt. Niet alleen de grote, duidelijke taken. Maar juist ook de kleine onbenullige dingen.
- De vaatwasser uitgeruimd.
- Een rapport ingediend.
- De mail weggewerkt.
- Gestofzuigd.
- Een datum geprikt voor het etentje.
- Etc.
Door elke dag te noteren welke dingen je goed hebt gedaan vergroot je je gevoel van eigenwaarde. Hierdoor wordt je perfectionistische houding steeds minder krachtig, waardoor je minder stress ervaart, minder zelfsabotage en meer blijdschap.
Best fijn.
- Schrijf op wat je bereikt en wat je goed hebt gedaan.
- Focus je aandacht steeds op de dingen die wél goed gaan.
Je perfectionisme stap voor stap loslaten
Het leven loopt een stuk lekkerder zonder perfectionisme. In mijn praktische Bundel vind je nog veel meer handvatten, tips, inspiratie, opdrachten en oefeningen om je perfectionisme los te laten.
Ontdek hoe je succesvoller wordt dan ooit en hoe je je zelfsabotage stap voor stap loslaat.
Omzeil je perfectionisme, overwin je angsten, vergroot je zelfacceptatie en bereik je doelen sneller en met minder moeite.
Deze cursus ontving een gemiddelde waardering van 9,4 door duizenden deelnemers.
Reacties
Dag Jelle,
Al geruime tijd maak ik gebruik van je tips. Soms is er niets nodig, rolt alles wel. Maar als het echt nodig is ben je de perfecte plek om voeding voor de geest te vinden.
Op deze digitale plek wou ik je daarom even bedanken voor alles wat je doet zegt en onderneemt om deze bijzondere wegwijzer te zijn voor mij en volgens mij vele anderen.
Door jou bijdrage van Sochicken is het begin van de week een waar snoepje voor de geest!
Maandag is nu…. mentale wasdag geworden. Met een blij gemoed, snotterend je stress weglezen.
Hoe kan het! D A N K
Hartelijke groeten van,
Emma
Super fijn om te horen Emma. Dankjewel, hier doe ik het voor! 😁💛
Alsof je het over mij hebt! Ik zal toch eens zo’n boekje neer moeten leggen en iets positiefs schrijven over mezelf…
Altijd fijn om dingen te lezen die je stiekem wel weet, maar die jij op zo’n manier weet te brengen dat ze behapbaar worden en je ze ook toe WILT passen.
Ha Jelle, ik heb veel gehad aan jouw Leven met wind mee. Ik ben docent in het VO en krijg als mentor vaak te maken met al dan niet perfectionistische maar in elk geval piekerige tieners die vooral beren op de weg zien. Ik haal dan jouw schetenverhaal aan en ‘het is wat het is’. Ik zou ze dan zo graag iets te lezen meegeven in voor hen begrijpelijke taal. Kun je niet eens een bewerking voor kinderen/jongeren maken, als boekje of als digitaal materiaal?
Super leuk om te horen Irene! Wie weet! 😉
Dankjewel voor de 3 tips om minder perfectionistisch te zijn!
Ik kon me er helemaal in vinden en ik ga proberen de tips toe te passen.
Ik vind het geweldig wat je doet, blijf zo door gaan :)
Hoi Jelle, sinds kort lees ik iedere maandag trouw jouw nieuwsbrief. Het inspireert mij zo dat ik jouw tips graag met andere deel in gesprekken. Het onderwerp van vandaag is heel herkenbaar. Al mijn hele leven probeer ik af te vallen maar zonder resultaat. Toevallig ben ik gisteren gaan inzien dat het beter is de lat niet te hoog te leggen. Ik heb veel minder gesnoept en probeer daar de komende tijd tevreden mee te zijn, als dit lukt ga ik pas een volgende stap zetten. In mijn dagboek heb ik mezelf daar complimenten voor gegeven. Jouw nieuwsbrief van deze week sluit dus perfect aan bij wat mij bezighoud. Bedankt voor al die positieve inspiratie, het werkt echt!
Dank je wel, ben echt dankbaar voor alle heldere en toepasbare tips. Door mijn broednest abonnement verlaagt de perfectionnisme lat. ik ben veel minder kritisch geworden naar mijzelf maar ook naar de anderen. Focus meer op het proces.
Fijne week
Nicola