“Criticism may not be agreeable, but it is necessary.
It fulfils the same function as pain in the human body.
It calls attention to an unhealthy state of things.”
Winston Churchill
Wie iets maakt ontvangt kritiek
Het hoort er een beetje bij. Als je iets in de wereld zet dan heb je de mogelijkheid om mensen te helpen en blijdschap te verspreiden – en dat is prachtig. Maar je kunt nooit iedereen tevreden houden, dus er zijn altijd mensen met kritiek op wat je doet.
Dat geldt ook voor mij.
Steeds als ik iets publiceer loop ik de kans om ‘aangevallen’ te worden. En een enkele keer gebeurt het ook. Soms op een pittige manier, maar veel vaker op een constructieve manier die me helpt mijn werk beter te maken.
Wanneer ik word geconfronteerd met kritiek ga ik er (doorgaans) alsvolgt mee om. Misschien inspireert het je om ook anders om te gaan met kritiek.
Ben je klaar voor een positieve spiraal?
Ik leer je de snelle & moeiteloze weg naar een positief leven dat overloopt van blijdschap, rust, balans & betekenis. 🎉
In het Broednest volg je onbeperkt tientallen praktische compacte cursussen. Al meer dan 13 duizend mensen gingen je voor!
1. Is het waar?
Wanneer we worden geconfronteerd met kritiek hanteren we meestal de meest voorkomende strategie: we beschermen onszelf. We beschouwen de kritiek als een aanval. We trekken onze muren op en maken ons klaar om terug te slaan.
Hoewel ik niet immuun ben voor deze strategie, lukt het me steeds vaker om kritiek simpelweg te beschouwen als feedback. Ik krijg een stuk informatie over mijn rol in de wereld, en ik kan er misschien iets van leren.
De eerste vraag die ik mezelf stel is: is het waar? Schuilt er een kern van waarheid in? Kan ik hier iets van leren – hoe vervelend mijn ego dat misschien ook vindt?
Ik heb al heel vaak mijn gedrag en schrijfstijl aangepast op basis van feedback van lezers.
- Zo was er één lezer die me erop wees dat ik weleens dingen schreef als ‘een gezellig wijntje’ – en dat dit als iemand die worstelt met alcoholgebruik helemaal niet zo gezellig klinkt.
- Ik weleens gewezen word op inhoudelijke fouten in mijn artikelen. Op basis van die feedback verricht ik vaak extra onderzoek en pas ik de tekst aan indien de lezer gelijk bleek te hebben.
Kritiek is interessant – vooral als je de neiging opmerkt om jezelf te verdedigen. Want dat betekent vaak dat er een snaar is geraakt en er een kern van waarheid in schuilt.
Leren van kritiek is wat mij betreft onwijs belangrijk. Daarom vind ik het belangrijk om open te luisteren en een moment te nemen om bij mezelf te rade te gaan of er een punt in zit. Ik doe mijn best om niet in de verdediging te schieten.
Dat lukt niet altijd, maar als het lukt is het meestal beter voor mij én de andere partij.
2. Gaat dit over mij?
Als ik kritiek krijg waar ik weinig mee kan (omdat ik er geen waarheid in vind of omdat het een persoonlijke aanval is) dan vraag ik me af of deze kritiek daadwerkelijk aan mij gericht is.
Mijn eerste boek Steeds leuker ontving ruim 800 reviews met een gemiddelde van 4,8 van de 5 sterren. Maar niet iedereen is enthousiast.
Een recensie op bol.com: Heel eerlijk? Ik begrijp echt niet dat dit boek zoveel goede reviews heeft. Het boek is misschien wel fijn te lezen voor heel jonge mensen, maar als heel jonge mensen zich al zo voelen en niet weten wat ze willen met hun leven vraag ik me eerder af wat er mis is met de maatschappij.
Wie interesse heeft in het boek kan het voor 10 euro van mij overnemen anders vliegt het de vuurkorf in.
Deze recensent lijkt dusdanig gefrustreerd met de staat van de wereld en het gedrag van ‘de jeugd’ dat deze recensie niet over mij of mijn werk lijkt te gaan.
Vaak wanneer mensen kritiek uiten dan is dit vooral een uiting van hun frustratie over andere gebieden in het leven. Iemand kan bijvoorbeeld gefrustreerd zijn over het gedrag van ‘de jeugd’, of worstelen met een negatief beeld over ‘vegetariërs’ of een onderwerp waarover ik schrijf.
Vervolgens komt er dan kritiek die heel direct lijkt, maar in werkelijkheid helemaal niets met mij te maken heeft. Ik vorm op dat moment simpelweg een uitlaatklep voor een sluimerende frustratie.
Het enige wat ik in zo’n geval hoef te doen is luisteren. Dit is feedback die mij niet vooruit helpt. Ik kies er dan ook voor om hier simpelweg niets mee te doen.
3. Is het relevant?
Een paar van de meest negatieve bol.com recensies op mijn boeken zijn van mensen die een hekel hebben aan zelfhulpboeken. Logisch dat zij het boek niet hoog waarderen.
Een recensie op bol.com: Onvoorstelbaar dat er mensen zijn die dit kinderachtige metaforenboekje, vol herhaling en tegenstrijdigheden meer dan 1 ster geven.
De kritiek kan nog zo waar zijn (ik schrijf met veel metaforen en humor met een reden), mijn werk is niet alles voor iedereen. Dat kan gewoon niet. Hoewel het mijn missie is om zoveel mogelijk mensen te helpen, betekent dit onvermijdelijk dat er enorme groepen mensen zijn die ik niet kan bedienen.
- Mensen die zelf al heel diep in persoonlijke groei zitten zullen mijn werk misschien te oppervlakkig vinden.
- Mensen die zichzelf beschouwen als onwijs nuchter en niet ‘geloven’ in zelfhulp zullen alles wat ik schrijf altijd wegwuiven als onzin.
- Mensen die zichzelf sterk identificeren met een specifieke methode, filosofie of religie zullen altijd moeite hebben met mijn teksten.
- Mensen die het leven van nature erg serieus nemen zullen zich niet geholpen voelen door luchtige teksten met een hoop humor.
De vraag is vervolgens: is dit relevant? Als mensen die ik niet probeer te bereiken (of niet kan bereiken) kritiek uiten omdat mijn werk niet aansluit bij hun wereldbeeld – kan ik daar dan iets mee?
Het antwoord is – redelijkerwijs – natuurlijk nee. Want als ik me meer en meer schik naar deze meningen, beweeg ik weg van de grote groep mensen die ik juist wél vooruit kan helpen.
Ik wil dolgraag leren van mijn lezers. Maar als alles wat ik doe niet bij je past, dan ben je niet mijn publiek.
Soms is kritiek simpelweg niet relevant. Bijvoorbeeld omdat je kritiek krijgt van mensen die zelf geen ervaring hebben in wat je probeert te bereiken (de stuurlui aan wal), omdat ze buiten de groep mensen vallen die je probeert te bereiken of omdat ze je bewust proberen te kleineren vanuit onzekerheid, angst of een gevoel van superioriteit.
Irrelevante kritiek kun je van je af laten glijden. Mensen zullen altijd meningen hebben. Maar niet alle meningen zijn even belangrijk om door jou gehoord te worden. Laat staan dat je ze gebruikt om de koers van je leven op te baseren.
Positiever over jezelf denken
Denk je vaak negatief over jezelf? Vind je jezelf niet goed genoeg of haal je jezelf vaak naar beneden? Deze Bundel helpt.
Met de praktische inzichten, inspiratie, tips, opdrachten en oefeningen leer je op een positieve manier naar jezelf kijken.
Niet alleen ontwikkel je meer zelfvertrouwen en zelfacceptatie. Je ervaart ook minder stress, angst en paniek. Je wordt kalmer en warmer richting anderen en bent in een betere positie om je doelen te bereiken.
Deze cursus ontving een gemiddelde waardering van 9,5 door duizenden deelnemers.
Reacties
Duidelijk herkenbaar. Maar soms wordt ook ik wel eens moe van mensen die je met de beste intenties de helpende hand wil rijken, maar dan krijg je soms net als ik, een lading kak over je heen. Argumenten worden weggeveegd als zijnde kansloos en dergelijke. Maar ik probeer het van mij te laten afglijden. Dat lukt me aardig, maar de ene keer is het makkelijker dan de andere. Dan gooi ik er een scheutje zelfspot tegenaan. En ik probeer te denken aan positieve dingen. Workouts in de sportschool, en als mijn kat Swiebertje weer eens lekker maf doet. Of een goed boek helpt ook. Maar… Top artikel Jelle. Ga zo door.👍👊
Lieve Jelle,
Wat ik echt mooi vind aan dit artikel is hetgeen je schrijft over luisteren. Je zegt dat je bij kritiek die niet over jou gaat, gewoon simpelweg luistert. Dat vind ik juist heel bijzonder! Kunnen luisteren is een kwaliteit van heb ik jou daar, vind ik. Ik zie dat als een geschenk aan de ander. Wat volgens mij vaak mis gaat in communicatie: We reageren al voor we echt hebben geluisterd. Dat overkomt mij in elk geval regelmatig, juist als dingen me raken. Van mij mag je dat ‘luisteren’ best met een hoofdletter schrijven. En het was fijn dat je naar mij luisterde, toen ik eens een aanvulling had op je artikel over depressie destijds. Later schreef je daar genuanceerder over. Dank je wel en een fijne dag!
Goed artikel. Ik vind juist de voorbeelden die je altijd aankaart juist ideaal en kan ze toepassen in mijn situatie. Pak eruit wat voor mij werkt. De humor erin, maakt het juist niet zo zwaar en maakt het leuk en luchtig om het te lezen!
Ik lees nooit recensies of reacties onder (nieuws)artikelen. De mening van mensen is vaak niet opbouwend, relevant en nuttig. Deze geven mij alleen maar een geïrriteerd en niet blij gevoel. Daar heb ik het e.e.a. over geleerd… ;)
Ga vooral zo door!
Weer een mooi artikel! Ik ben er blij mee!😄
Beste Jelle,
Ik heb heel veel respect voor je hoe je met kritiek omgaat. Dat is voor mij een wijze les. Het is onmogelijk om voor alle mensen op deze aardbol het juiste te doen. Vooral bij jezelf blijven en nadenken of de kritiek wel terecht is. In dat geval is dan kun je daar beslist iets mee, maar vooral positief blijven denken en handelen. Ik zou zeggen; heel veel succes met deze geweldige artikelen. Toppietop.
Ik zie mijzelf als ‘heel diep in persoonlijke groei’, maar vind je artikelen niet oppervlakkig. Je tips zijn voor mij heerlijk luchtig en levenslustig gebrachte reminders. Waarvoor dank.
prachtig beschreven Jelle! Mooi hoe je eerst checkt of het voor jou waar zou kunnen zijn en dan met de tips aan de slag gaat. Nog mooier hoe je inziet dat vaak kritiek inderdaad niets met de inhoud van wat jij aanbied te maken heeft en hoe je er dan voor kiest om dat bij de zender te laten. Je kan inderdaad nooit iedereen van dienst zijn, net zoals we nooit met iedereen vrienden willen zijn. Ik ben al heel veel en heel lang bezig met persoonlijke groei, maar vind juist jouw manier van schrijven zo heerlijk omdat het laagdrempelig is en met beide beentjes op aarde. Jij bereikt daarmee naar mijn gevoel ook een nieuwe groep mensen. Hoe fijn! Keep it coming Jelle. Jouw bijdrage aan een betere wereld is fantastisch!
Lieve groet, Joke
Ik ben al jaren één van de volger van jou Jelle en je helpt mij op een korte en krachtige manier om de koers van mijn leven naar de juiste bestemming te houden.
Daarom graag wil ik deze reactie geven op de volgende punten van de kritiek die jij Jelle in het bovenstaande artikel hebt genoemd:
– “kinderachtige boeken en artikels” – ik ben een vrouw van 55 jaar en ik blijf jouw teksten fijn vinden om te lezen, omdat jouws schrijfstijl makkelijk en vrolijk is;
– “oppervlakkige teksten” – het zou zo zijn als een persoon niet weet waar het over gaat, voor mij zijn jouw maandagse emails een geweldige hulp om te onthouden wat de juiste weg is en soms mijzelf dwingen om iets meer te lezen wanneer ik iets tegen kom wat ik niet begrijp. Ik ben continu en tientallen jaren bezig om mijzelf te ontwikkelen en ik lees er nog steeds veel boeken over.
– “religieuze mensen” – ik ben ‘religieus’ maar juist omdat ik tot het geloof en religie uit zelfontwikkeling en levenservaring ben gekomen zie ik dat de Bijbel een levende boek is. En ik vind dat jouw ‘filosofie’ komt overeen met de Bijbel. Ik zie in jouw artikelen dat zij een korte samenvattingen zijn van wat je heb gelezen en geleerd en wat jij met anderen wil delen en met hun problemen wil helpen.
Dus dit ‘Want als ik me meer en meer schik naar deze meningen, beweeg ik weg van de grote groep mensen die ik juist wél vooruit kan helpen.’ is zeker wat je niet moet doen. Super!
Goed artikel , voor wie is dit geen goed onderwerp we krijgen allemaal regelmatig kritiek en dat is moeilijk niet altijd eerlijk maar soms ook nodig. Het maakt dat je blijft na denken over je gedrag en de dingen die je zegt. Bedankt.
Hihi, die negatieve feedback van bol.com geeft me zin om het boek aan te schaffen :D blijkbaar moet je jong van geest zijn voor het boek (of zo denk ik de eerste feedback toch om… :) )
Zeer nuttig artikel: ik kan slecht tegen kritische feedback (dank aan mijn onzeker kantje) ;) en probeer al jaren soortgelijke tips toe te passen; meestal gelukkig met succes.. en zo worden we stap voor stap een iets betere persoon dan gisteren :)
Chapeau, om dit te delen!
Het is heel helder, adhv de voorbeelden.
Voor mij een prikkel om je boek te kopen en te lezen.
Dikke merci,
Carine
Goed artikel weer Jelle; heel leerzaam ook voor mensen die graag kritiek geven : )
Alle respect voor jouw respectvolle benadering hierin, hoe positief wil je het hebben……
Ik vind het tof en stoer wat je doet, je durft je nek uit te steken, stelt je kwetsbaar op en doet notabene je best om op allerlei gebieden het leven voor mensen leuker en makkelijker te maken; dus hoezo……….. kritiek??
Ik hoop dat je lekker blijft schrijven en doen wat je doet en wie het niet bevalt kan beter gewoon een deurtje verder lopen. Bedankt Jelle en alle goeds voor jou en je dierbaren.
Jelle, bedankt voor je openheid! In mijn vakgebied, architectuur, merk ik ook veel kritiek. In die situaties stel ik mezelf dan de vraag (zoals Jelle ook stelt): “zit er een kern van waarheid in wat die persoon zegt?”. En kan ik met die kritiek mijn idee beter maken, zonder het gelijk van tafel te vegen?
Via social media kan iedereen op hele makkelijke en snelle wijze zeggen wat ze willen. Als iemand dan even niet lekker in zijn vel zit, dan kan die persoon te snel een onbedoelde reactie de wereld inschieten.
Als ik op jou punt mag ingaan:
– Mensen die zelf al heel diep in persoonlijke groei zitten zullen mijn werk altijd te oppervlakkig vinden.
Ik ben psychologe, ben continu bezig met persoonlijke groei en ik vind jouw werk zeker niet oppervlakkig. Het is simpel (en daardoor helder), het raakt de basis (waar heel veel mensen wel makkelijker over mee kunnen praten maar wat zij niet écht doorgronden), metaforen maken het beeldender en zeker wat betreft gedragsverandering: herhaling is key. Bij deze even mijn positieve feedback.
Ga zo door!