Is niet eng, is leuk Praatjes maken met vreemden - 13 tips

Dit gastartikel is geschreven door Dennis Rijnvis. Journalist voor o.a. nu.nl en oprichter van Schrijfvis.nl, een blog over schrijven. Dennis heeft voor een Volkskrant artikel 100 vreemden aangesproken in 10 dagen. Hieronder deelt hij wat hij geleerd heeft.

100 vreemden aanspreken in 10 dagen

Ik ben geen geboren praatjesmaker. Toen ik als zestienjarige voor het eerst uit ging met mijn vrienden, was ik het verlegen type. Met gezonde tegenzin dronk ik mijn eerste biertjes en keek ik toe hoe de anderen praatjes aanknoopten met vreemden ondanks de stampende housemuziek die uit de boxen schalde.

Zelf wilde ik dat ook wel, maar ik dacht te veel na. Wat is het goede moment? Wat is de beste openingszin?

Het liefste fantaseerde ik over een toekomst waarin ik een beroemde schrijver zou zijn, dan zou vast iedereen met mij komen praten. Kortom: ik stond aan het einde van de avond nog steeds bij de mensen die ik al kende.

Toen ik later journalist werd, bleef het onderwerp van sociale interactie me boeien.

Zo las ik een onderzoek waaruit blijkt dat mensen die worden uitgedaagd om een praatje te maken met vreemden daar van tevoren bijna nooit zin in hebben. Maar als ze het eenmaal gedaan hebben, zijn ze juist enthousiast en zeggen ze: dit moet ik eigenlijk vaker doen.

Ik besloot mezelf uit te dagen en nam me voor om in tien dagen honderd vreemden aan te spreken. Ik leerde er enorm veel van. Natuurlijk werd ik een paar keer op gênante wijze afgewezen en genegeerd, bijvoorbeeld door een man die veel te druk was met het eten van een ijsje.

Maar ik hield er ook nieuwe contacten aan over. Inmiddels houd ik zelfs regelmatig schrijfopdrachten over aan praatjes die ik maak op netwerkborrels.

Hieronder lees je 13 inzichten die ik opdeed tijdens mijn praatjesexperiment.

1. Negeer je intuïtie

Wetenschappers van de Universiteit van Chicago vroegen in 2014 aan honderden treinreizigers of ze zin hadden om een medepassagier aan te spreken. Bijna iedereen zei nee: ‘”lijkt me niks”, of “daar heeft de ander vast geen zin in”.

Maar bijna alle mensen die werden overgehaald om toch iemand aan te spreken, lieten achteraf weten dat ze het praatje leuker vonden dan verwacht en dat hun stemming was verbeterd.

2. Lichaamstaal is belangrijker dan wat je zegt

Als je gespannen bent (en dat was ik toen ik met het experiment begon) krimpen je schouders ineen en staat je gezicht onder hoogspanning. Je gesprekspartner ziet dat en weet onmiddellijk het een ongemakkelijk gesprekje gaat worden, nog voordat je een woord zegt. Sta dus rechtop, ontspan je, maak geen zenuwachtige bewegingen met je handen en leun vooral niet naar voren. Dat komt opdringerig over.

3. Negeer je angst

Bijna iedereen ervaart het: een ongemakkelijk gevoel als je op het punt staat een vreemde aan te spreken. Die angst is volgens wetenschappers al oeroud. Tienduizend jaar geleden leefden we in kleine groepen van 100 tot 200 man die we allemaal van gezicht kenden.

Praten met anderen, was toen eng, vanwege stammengeweld en omdat vreemde mensen ook vreemde bacteriën hadden waar je ziek van kon worden. De angst van toen zit nog steeds om in ons brein, maar is natuurlijk nergens meer voor nodig.

4. Vergeet die openingszin

Imponeren met een gevatte openingszin, werkt bijna altijd averechts. Veel mensen zijn verbaasd als je ze uit het niets aanspreekt en horen maar de helft van wat je zegt. Een simpele vraag of opmerking over de situatie is veel effectiever.

“Lekker weertje he?” is niet voor niets een cliche geworden. Maar het allerbeste voor mij werkte om gewoon te zeggen: “Hallo, hoe gaat het?”, of “Ga je wat leuks doen vandaag?”

5. Stop met vragenvuren

Waar kom je vandaan? Wat voor werk doe je? Stop met dat spervuur van vragen als je een gesprekje begint. Het is een onbewuste manier om alle druk bij de ander neer te leggen. Zo lang jij vragen stelt, moet de ander namelijk het meeste praten.

6. Praat over jezelf

Nee, dat is niet onbeleefd. Een gesprek met je vrienden hangt ook van mini-anekdotes aan elkaar. Een vriend vertelt je bijvoorbeeld over zijn vakantie in Spanje. Vervolgens haak jij daarop in door te vertellen over je favoriete Spaanse wijn, waarna de ander weer een anekdote vertelt over die keer dat hij wijn op de gloednieuwe bank van zijn schoonouders morste.

Kortom: een spontaan gesprek springt van de hak op de tak en gaat voor de helft over jou.

7. Glimlach!

Dat vergeet je namelijk nogal eens als je gespannen bent. Een te serieus gezicht heeft desastreuze effecten op een conversatie. Overigens glimlach je niet alleen voor je gesprekspartner. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt je eigen stemming er ook door verbetert, zelfs als je een lach veinst.

8. Probeer geen gedachten te lezen, praat

Ik gebruikte uitstraling van potentiële gesprekspartners nogal eens als excuus. Zij kijkt een beetje nors, dus ik zal haar niet storen, zo redeneerde ik. Toen ik in de loop van mijn experiment wat vrijer werd en mensen aansprak ongeacht hun uitstraling, bleken mijn inschattingen vaak verkeerd.

Mensen met een onvriendelijke uitstraling reageerden verrassend enthousiast, terwijl medetreinpassagiers met een vriendelijke blik juist wat achterdochtig de kat uit de boom keken. Eerst praten, dan pas oordelen dus.

9. Let tijdens het gesprek op onbewuste gebaren

De Amerikaanse wetenschapper Jeffrey Hall van de Universiteit van Kansas bestudeerde tijdens zijn onderzoeken vele honderden mannelijke en vrouwelijke proefpersonen die op date gingen in zijn laboratorium. Hij kwam tot de conclusie dat gekruiste benen een teken van interesse zijn bij zowel bij mannen als vrouwen.

Vrouwen lieten verder opvallend vaak hun handpalmen zien als ze hun gesprekspartner interessant vonden en speelden met hun haar, mannen zouden vaker naar voren leunen en spelen met objecten, zoals bierviltjes op de tafel.

10. Doe het omdat je er leuker van wordt

Onderzoekers aan de Universiteit van Cambridge lieten honderden proefpersonen afwisselend met vrienden en vreemden praten.

Wat bleek? Na een gesprekje met een onbekende voelden de meeste deelnemers zich beter dan na een praatje met een vriend. Dat komt omdat je bij vreemden beter je best doet om leuk en vrolijk over te komen. Daardoor ga je je ook echt beter voelen.

11. Geef je telefoon uit handen

Om iemands nummer vragen voelt vaak als een drempel. De oplossing: druk je telefoon simpelweg in de handen van zijn gesprekspartner.

“Als je het leuk vindt om in contact te blijven, zet je nummer even in mijn telefoon.” Dat gebaar is kort, krachtig en werkt eigenlijk altijd.

12. Houd je niet bezig met de uitkomst

Als je alleen naar een netwerkbijeenkomst gaat om opdrachten binnen te halen, of bij voorbaat al het nummer van een aantrekkelijke voorbijganger wilt scoren, straal je dat uit. Het praatje wordt een soort sollicitatiegesprek en je gesprekspartner krijgt het gevoel dat je een dubbele agenda hebt.

Het is ook nog eens onzinnig: je kent je gespekspartner helemaal niet, dus waarom zou je bij voorbaat al in contact willen blijven. Kortom: heb plezier in het gesprek, de rest komt later wel (of niet).

13. Draag een gitaar

Franse onderzoekers van de Universiteit van Bretagne lieten een jonge mannelijke student 300 vrouwen benaderen en naar hun telefoonnummer vragen. Soms had hij een gitaar bij zich, soms een sporttas en soms droeg hij helemaal geen bagage.

Wat bleek? Met de gitaar op zijn rug scoorde hij verreweg de meeste nummers (in 31 procent van de gevallen was het raak). Neem deze tip niet te serieus. Ik ben mijn honderd gesprekjes prima doorgekomen zonder gitaar.

Hoe zit jij in je vel? Doe de gelukstest!

Ontdek hoe goed jij in je vel zit. Deze gratis test vertelt je in 2 minuten hoe gelukkig jij bent en welke stappen je kunt zetten om je leven leuker te maken.

Start de test