Het superheld syndroom
Vragen om hulp wordt in onze cultuur gezien als zwakte. Wie zijn leven op de rails heeft kan alles immers zelf doen. Die heeft geen hulp nodig, die is zelfredzaam.
Vroeger was niemand zelfredzaam. Mensen waren afhankelijk van anderen in het voorzien van hun behoeften. Maar hoe rijker we zijn geworden, des te minder afhankelijk we van elkaar zijn. We kunnen de oplossingen voor onze problemen gewoon ‘kopen’. En we besteden onze tijd vooral aan het werk dat ons van dit inkomen voorziet.
Dat is ‘schoner’, minder ingewikkeld en een stuk efficiënter. Maar toch is dat niet het einde van het verhaal. Want uiteindelijk ontnemen we elkaar hiermee de kans om vrijgevig te zijn.
Helpen is fijn
Stel, een goede vriendin zit in de problemen. Ze is niet gelukkig, voelt zich eenzaam en neerslachtig. Ze weet niet hoe ze haar problemen moet oplossen. Maar ze weet één ding zeker: ze gaat er niemand mee lastigvallen. Want hulp vragen is zwak.
Jij voelt je gepasseerd. Want als een van je beste vrienden in een dip zit, dan wil je niets liever doen dan helpen. Je wilt je vrienden gelukkig zien, niet ongelukkig. En je draagt daar dolgraag aan bij.
- Als jij haar kan helpen door naar d’r te luisteren, dan doe je dat met liefde.
- Als je haar kan helpen door praktische zaken uit handen te nemen – door boodschappen te doen of samen te koken – dan doe je dat met liefde.
- Als je haar kan helpen door met haar mee te gaan naar gesprekken bij een hulpverlener, dan doe je dat met liefde.
En dat is het punt. Terwijl iedereen te trots is om om hulp te vragen ontnemen we elkaar de kans om vrijgevigheid, liefde en vriendschap te ervaren.
Je bent pas vrijgevig als je vrijgevig bent
Mensen helpen anderen graag. Waarom? Omdat het helpen van een vriend fijn voelt. Het voelt fijn om iets voor iemand te kunnen betekenen. Om je vriendschap in daden te kunnen uiten.
Je kunt jezelf pas vrijgevig voelen als je vrijgevig kunt zijn. Je kunt je pas liefdevol voelen als je de gelegenheid krijgt om je liefdevol te gedragen.
Je kunt jezelf wel een heel vrijgevig persoon vinden – maar als je nooit iets geeft dan ben je gewoon een persoon, zonder de vrijgevigheid.
En dat is dus ook het punt. Door compleet zelfredzaam te zijn – en anderen nooit om hulp te vragen – maak je je sociale omgeving dus armer op het gebied van liefde en vrijgevigheid.
Je hoeft niet helemaal zelfredzaam te zijn
Ik heb fijne herinneringen aan de keren dat ik heb kunnen helpen klussen bij vrienden, een vriendin kon helpen haar leven op de rails te krijgen, een dierbare kon helpen met haar website en ga zo maar door. Zij gaven mij de gelegenheid om te geven, om mijn liefde te uiten in daden.
Dat zij het niet allemaal zelf konden realiseren gaf ze de mogelijkheid om mij een fijn gevoel te geven. En zo werkt het andersom ook. Als ik mensen de gelegenheid geef om mij te helpen, krijgen zij de mogelijkheid om zich liefdevol en hulpvaardig te voelen.
Durf mensen om hulp te vragen. Dat is niet zwak. Het is een manier om je sociale cirkel te versterken, om op elkaar te bouwen en anderen de gelegenheid te geven om zich goed te voelen over zichzelf.
Reacties
Vind ik toch lastig omdat ik vaak de kous op de kop krijg. Van die standaard antwoorden van ‘kan je het zelf niet/weet je niet iemand anders?’
Heb geen vrienden of familie die helpen dus dan ben je bijvoorbeeld aangewezen op van die sites waar mensen elkaar helpen. Lijkt leuk maar dan gaan ze de hulpverlener uithangen en overal mee bemoeien. Dat ik moet opruimen, dat ik het oud papier moet wegbrengen, dat er een stapel wasgoed ligt, dat een wasdroger belangrijk is als je nauwelijks kan rondkomen, dat ik geen tweedehands kast maar een nieuwe moet kopen, dat ik beter een rolgordijn kan nemen omdat de vitrage die nog provisorisch hangt aan punaises te lang is. Ik had juist gevraagd om gordijnroedes op te hangen. En dat ik vrijwilligerswerk met bejaarden moet doen, dat ik niet moet verhuizen enzenzenzenz pfff.
Al zo vaak kerels eruit getrapt. Nou ja, een mailtje gestuurd dat het niet meer hoeft. Wel iemand eruit gegooid die me tot twee keer toe optilde terwijl ik niet wilde. Ik zei dat het niet goed zat in m’n lijf dus hij tilde me voor de tweede keer op een andere manier op, ik spartelde tegen, kwam tegen beeld, beeld in tweeën gebroken en bij het weggaan bleef hij maar herhalen dat hij niet wist wat hij gedaan had.
Of dan associëren ze klussen met seks en willen ze de koffer induiken.
Beste Jelle,
Ik lees zo nu en dan op jouw site. Op dit moment voel ik me eenzaam en moe. Ik ben ziek, chronisch ziek en dat belemmert me in veel . Mijn belastbaarheid en klachten wisselen nogal. En dat maakt dat ik regelmatig opnieuw een balans moet zoeken. Ik ervaar vaak veel onrust. Dit komt mede doordat ik graag begrip krijg van mijn omgeving. En als ze niet kunnen begrijpen wil ik graag in mijn waarde worden gelaten zonder dat ze het begrijpen.
Enerzijds ziek mijn leven zoals dat van vele anderen: je eigen balans zoeken en trouw zijn aan jezelf, of je nu ziek of gezond bent.
Het probleem is echter dat “iedereen” veelal zo conventioneel denkt en doet, jij moet daar ook inpassen anders is het raar en moet je tekst en uitleg geven.
MIjn leven is zo conventioneel niet meer. Geen drama hoor, maar de mensen willen je in een hokje duwen, hun hokje welteverstaan. Ik vind het zo vermoeiend allemaal. Ik wil daar niet in mee, ik kan daar vaak niet in mee. Het maakt zo eenzaam… wel altijd het gezeur van de ander aanhoren maar zelf niet gehoord worden. Ik ben door de ziekte in bepaalde mate afhankelijk en dat is erg lastig. Dat is het zwaarste gedeelte. Ik ben alleenstaand, mijn dagelijks leven leid ik alleen. Veel heb ik meten inleveren. Ik geniet van alles wat ik wel kan. Ik voel mij een rijk mens . Maar toch ben ik eenzaam, waar komt dat toch door? dat ik niet begrepen wordt? Geen schouder om op uit te huilen?
Ella