Je wilt je verbonden voelen
De meeste mensen hebben het weleens meegemaakt: je hoort achteraf dat er een feestje of bijeenkomst was en jij was niet uitgenodigd. Dat kan je behoorlijk van je stuk brengen.
Je voelt je boos, verdrietig of onzeker. Waarom willen ze mij er niet bij hebben? Heb ik iets verkeerds gedaan of gezegd? Voelen ze zich soms te goed voor mij? Het zijn allemaal hele logische gedachten als je je buitengesloten voelt.
Mensen zijn van nature namelijk sociale wezens. We willen ons verbonden voelen met anderen en ergens bij horen – want samen sta je sterker. Word je buitengesloten, dan is dat een bedreiging voor je gevoel van veiligheid en verbondenheid.
Wil ik hier wel bij horen?
Een keer buitengesloten worden, is niet zo erg. Dat gebeurt iedereen weleens. Sterker nog, misschien is het wel een signaal dat dit niet de juiste mensen voor jou zijn. Vraag jezelf af:
- Waarom wil ik graag bij deze groep horen?
- Hebben we wel dezelfde normen en waarden?
- Voel ik me bij deze mensen op mijn gemak?
- Kan ik helemaal mezelf zijn of moet ik mij anders voordoen dan ik ben?
- Waarderen ze mijn mening en inbreng?
Misschien realiseer je je dat het helemaal niet zo erg is dat deze mensen jou buitensluiten. Jij wilt helemaal niet omgaan met mensen die kortzichtig zijn, discrimineren of anderen buitensluiten.
Negeer het gevoel niet
Voel je je regelmatig buitengesloten? Op je werk, bij een club of vereniging, tijdens familieuitjes of bijvoorbeeld in een vriendengroep? Negeer dit gevoel dan niet.
Je buitengesloten voelen is slecht voor je gezondheid. Je kunt lichamelijke, emotionele en psychische klachten krijgen, zoals:
- Eenzaamheid, angst of depressie
- Weinig zelfvertrouwen
- Moeite met sociaal contact in het algemeen
- Slaapproblemen
- Gebrek aan eetlust
- Een hoge bloeddruk en een verminderde weerstand
- Een slechte concentratie
Het is daarom belangrijk dat je er met anderen over praat en dat je in jezelf blijft geloven.
Hoera voor buitenbeentjes
Ik voel me regelmatig een buitenbeentje. Omdat ik als introvert gewoon niet zo blij word van grote sociale bijeenkomsten. Of omdat mijn gedachten snel afdwalen tijdens een gesprek over koetjes en kalfjes.
Vroeger was ik dan bang om buiten de groep te vallen, omdat anderen mij raar vonden. Tegenwoordig weet ik dat heel veel mensen zichzelf een beetje raar vinden.
Ze hebben bijvoorbeeld unieke interesses, ze maken keuzes die anderen niet begrijpen of ze hebben een opvallende uitstraling. Niets mis mee als je het mij vraagt. Het zou toch super saai zijn als iedereen hetzelfde is?
Als jij je regelmatig buitengesloten voelt, vraag jezelf dan af: word ik echt buitengesloten of voel ik mij gewoon anders dan de rest? Bekijk elke situatie objectief en zet de feiten op een rij.
Waarom word je buitengesloten?
Kom je tot de conclusie dat anderen jou echt bewust buitensluiten? Bedenk dan dat dit meestal te maken heeft met de opvattingen of dynamiek in een groep. Het zegt niets over jou als persoon.
Redenen om iemand buiten te sluiten kunnen zijn:
- Vooroordelen en discriminatie: soms spelen (onbewuste) vooroordelen een rol. Bijvoorbeeld over afkomst, opleidingsniveau, seksuele identiteit, religie, status of lichamelijke kenmerken.
- Bedreiging van de onderlinge verhoudingen: als iedereen een duidelijke rol heeft in een groep, dan is dat lekker overzichtelijk. Het kan zijn dat jij daar verandering in brengt, waardoor mensen zich tegen je gaan verzetten.
- Andere meningen worden niet geaccepteerd: sommige mensen vinden het lastig om met andere meningen om te gaan. Zij voelen zich met elkaar verbonden omdat ze hetzelfde denken over bepaalde onderwerpen. Blijkt iemand een andere mening te hebben, dan kan dat een reden zijn om diegene buiten te sluiten.
- Een misverstand, irritatie of onopgeloste ruzie: als problemen of irritaties niet worden uitgesproken, gaan ze een eigen leven leiden. Gebrek aan communicatie kan er op die manier voor zorgen dat leden van een groep iemand gaan buitensluiten.
- Het zwarte-schaap-effect: iets afschuiven op een ander is lekker makkelijk. In veel groepen, teams en families is er wel een zwart schaap – iemand die de schuld krijgt als er iets misgaat. Zo hoeft de rest geen verantwoordelijkheid te nemen.
Wat kan je tegen buitensluiten doen?
Ten eerste is het belangrijk om de situatie van alle kanten te bekijken. Schrijf op wat er precies is gebeurd, waarom jij je buitengesloten voelde en wat dit met je deed. Kijk ook naar je eigen rol. Heb je misschien iets gezegd of gedaan wat op dat moment niet zo handig was?
Vind je het lastig om je gevoelens en gedachten onder woorden te brengen? Praat dan met iemand die je vertrouwt. Deze persoon kan vragen stellen en advies geven, waardoor je de situatie beter begrijpt.
Heb je voor jezelf alles op een rij gezet? Bespreek dit dan met degenen die jou hebben buitengesloten. Vertel jouw kant van het verhaal en vraag waarom ze dit hebben gedaan.
Kijk daarbij of er een verklaring is voor het buitensluiten. Dit kan één van de eerder genoemde redenen zijn, maar er kan ook een andere verklaring zijn. Misschien had iemand gewoon haast of een slechte dag.
Is er echt sprake van bewust buitensluiten of negeren? Dan zijn er eigenlijk nog maar twee opties:
- Betrek een leidinggevende, mentor, vertrouwenspersoon of bemiddelaar erbij. Deze persoon kan met de groep in gesprek gaan en afspraken maken over communicatie, gedrag en samenwerking.
- Verbreek het contact met deze groep en ga op zoek naar leuke mensen die jou wel waarderen en niet buitensluiten.
In een familiesituatie of op het werk is het lastig om het contact te verbreken. Dit zijn groepen waarvoor je niet zelf gekozen hebt, maar waar je toch aan vastzit.
Beperk dit contact tot het hoognodige. Blijf duidelijk communiceren en leg afspraken altijd vast. Zorg er daarnaast voor dat je in elk geval een uitlaatklep hebt in de vorm van dierbaren of vrienden die een luisterend oor kunnen bieden.
