Leven zonder afval – de voordelen én de nadelen
Het grote voordeel van leven zonder afval is duidelijk – je produceert minder vervuiling. En dus is je levensstijl minder belastend voor het milieu.
- Dat geeft een fijn gevoel.
- Het helpt je te bewegen richting een toekomst waar je blij van wordt.
- Het helpt je anderen te inspireren hetzelfde te doen.
Maar leven zonder afval heeft ook een groot nadeel: het is minder makkelijk.
Afval produceren is momenteel de weg van de minste weerstand.
Je flikkert gewoon alles wat je niet meer nodig hebt in een grijze bak die je af en toe naar de straat rolt. Waarna het allemaal automatisch verdwijnt.
Leven zonder afval vraagt een stuk meer moeite. Maar – en het is een belangrijke maar – het is niet zwart wit.
Je kunt leven zonder afval en tóch zoveel mogelijk voordelen behouden. In in dit artikel ga ik je laten zien hoe je daarin de eerste stap zet.
Een heleboel mensen lijken zich bezig te houden met de (moeilijke) stap die hierna komt. Maar deze eerste stap is waar je de meeste winst behaalt voor de wereld met de minste moeite voor jou.
Over de volgende stap schrijf ik later nog een uitgebreid artikel. Laten we beginnen.
De eerste stap – besluiten om te leven zonder afval
Oké – laten we beginnen bij het begin. We gaan een drastisch besluit nemen. We gaan besluiten dat we vanaf nu géén afval meer produceren.
En geen zorgen – soms zal het nog gebeuren. Maar als het gebeurt dan kijken we onszelf aan in de spiegel en zeggen we het volgende tegen onszelf: vanaf nu produceren we géén afval meer.
Want dat is je intentie. En dat blijft je intentie – ook als het een keer mis gaat.
Goed. Hoe ga je dat voor elkaar krijgen? Door te beginnen bij het begin. We gaan stoppen met restafval.
Wat is restafval en hoe stop je ermee?
Restafval is echt afval. Het is de enige afvalstroom waar vrijwel niets meer mee te doen is, behalve begraven of verbranden.
Bah en bah.
Door te stoppen met restafval verminder je je negatieve impact drastisch. Je vermindert de hoeveelheid bende die in de lucht of het grondwater terecht komt.
Wat er overblijft is een stuk minder schadelijk. Nog niet perfect – maar daarom is dit de eerste stap en niet de laatste.
Waarom is alles behalve restafval minder schadelijk? Omdat al het overige afval dat je produceert technisch gezien geen afval is:
- Het wordt ge-downcycled. Plastic afval wordt bijvoorbeeld gesmolten en samengeperst tot gemeentebankjes waarna het niet meer kan worden gerecycled.
- Soms wordt het ge-recycled. Van een glazen pot wordt een nieuwe glazen pot gemaakt. Dit kan in principe eindeloos doorgaan.
- Soms wordt het ge-upcycled. Van afval wordt iets gemaakt dat meer waarde heeft dan het origineel. Waarna het opnieuw kan worden hergebruikt. Zoals metaal.
Een heleboel afval krijgt een tweede leven als jij besluit om mee te werken. En dat begint bij het stoppen met het produceren van restafval.
En hoe stop je met het produceren van restafval? Door het produceren van restafval pijnlijker te maken dan het afval scheiden.
Hoe wij leven zonder restafval
Eéns in de 2-3 maanden brengen we een grijze vuilniszak naar de stortkoker. Dit is ons restafval. De spullen die hierin terecht komen zijn dingen als piepschuim, chipszakken en andere niet recyclebare ellende.
De reden dat we deze zak nog zo vaak wegbrengen is omdat we soms lui zijn. Dan stoppen we er recyclebare producten in die bijvoorbeeld vies zijn geworden. Zoals een pizzadoos of een plastic bakje met hummus die helaas te lang open heeft gestaan.
En soms verdwijnt er snoeiafval in. Omdat het zo ver lopen is naar de GFT bak en we te lui zijn.
Maar het goede nieuws is – meestal zijn we niet lui. En dat is dus de reden dat we steeds minder restafval produceren.
Hoe komt het dat we hier steeds beter in worden? Simpel: in de keuken hebben we bakken staan voor recycling.
Voor het restafval moeten we naar buiten. En omdat we zo lui zijn, geven we sowieso de voorkeur aan recyclen omdat die bak dichterbij is.
Dingen in de grijze bak gooien is moeilijker en dus pijnlijker dan het afval scheiden.
Restafval verminderen – maak het simpel voor jezelf
Als het op afval aankomt heb je twee stromen: snelstromend afval en langzaam stromend afval.
Snelstromend afval wordt gevormd door de zaken waar je veel van produceert:
- PMD – Plastic, metaal en drinkpakken. Check hier wat er in jouw gemeente wel en niet bij het PMD kan.
- Papier en karton.
- Glas.
- GFT – Groente-, fruit- en tuinafval.
Wat je wilt doen is ervoor zorgen dat je een manier hebt om deze zaken te scheiden die je zo weinig mogelijk weerstand oplevert.
Wij hebben bakken voor PMD, papier en GFT in een lade onder de gootsteen. Glas sparen we op in de schuur en restafval moet buiten in de afvalbak.
- De bakken onder de gootsteen zijn niet zo groot, dus we legen ze twee keer per week.
- De GFT sparen we gewoon op in een plastic zak.
- De PMD verzamelen we in een plastic zak die sowieso richting de PMD moest.
- Ik loop met de PMD en GFT naar de groene bak en gooi het GFT zakje leeg.
- Vervolgens stop ik het zakje bij de PMD en gooi ik dat in de PMD bak.
- Papier brengen we weg wanneer het vol is (we ontvangen weinig papier vanwege een nee/nee sticker).
- Glas sparen we op en brengen we eens per maand weg.
Het langzaam bewegende afval bestaat uit zaken als kapotte spaarlampen, oude mobiele telefoons, elektronica, klein chemisch afval, batterijen etc.
Deze sparen we op in de schuur, en brengen we eens per jaar weg. Als we ander grofvuil hebben dan rijden we naar de stadswerf en scheiden we het afval daar.
Het kost minder moeite dan je zou verwachten. En voor je het weet kun je 95% van je afvalstroom op weg sturen richting een nuttig tweede leven.
Leven zonder afval – de volgende stap
Waarom is het scheiden van je afval de eerste stap? Omdat deze stap de minste moeite kost en de meeste voordelen oplevert voor het milieu.
Stoppen met restafval is echt het halve werk en daarom de slimste plek om te beginnen. Waarschijnlijk scheid je al afval, maar de kans is groot dat je er een categorie aan kunt toevoegen.
Je hebt het binnen een paar uur gefixt met een paar bakken op de juiste plek en de juiste intentie om geen restafval meer te produceren.
Binnen korte tijd merk je op welke zaken je nog wél bij het restafval moet gooien. En begin je creatieve manieren te bedenken om te voorkomen dat dit gebeurt.
Het is je doel om nooit meer het restafval weg te hoeven brengen. Ook als je dit doel nooit bereikt – dit is je intentie.
Wat is de tweede helft?
De tweede helft is het herzien van al je gewoontes. Deze stap is aanzienlijk ingewikkelder – en ik ga hier later nog uitgebreid over schrijven. Maar de essentie is dat je de intentie hebt om enkel nog biologisch afbreekbaar afval te produceren.
En in een perfecte wereld composteer je dat afval in je eigen achtertuin.
We ontmoeten elkaar in het midden
De economie verduurzaamt snel, en computers worden steeds slimmer. De kans is groot dat robots binnen enkele jaren de afvalstroom zelf kunnen sorteren, dat wetgeving strenger wordt, dat producenten verpakkingen en producten ontwikkelen die volledig recyclebaar zijn en dat de apparaten die al die spullen produceren, vervoeren en hergebruiken draaien op duurzame energie.
Een goed (en sexy) voorbeeld hiervan is Liam, een robot die Apple ontwikkelde om oude iPhones uit elkaar te halen zodat ze vrijwel volledig recyclebaar zijn. Een eerste stap in een nieuwe benadering – een wereld waarin afval niet bestaat.
Deze bewegingen zullen elkaar waarschijnlijk ontmoeten in het midden. Jij, ik en honderdduizenden anderen doen ons best om te leven met minder afval. En de systemen op de achtergrond doen hun best om het afval dát we produceren 100% te hergebruiken.
Zodat we samen bewegen richting minder verspilling, het opheffen van negatieve impact op ecosystemen en een betere levenskwaliteit voor iedereen.
Mooi spul.
Dus gooi die bakken in je huis en begin met scheiden. Het is makkelijk, leuk, inspirerend en op dit moment een hele slimme eerste stap.
Positief omgaan met eco-anxiety
Maak je je regelmatig zorgen over de gezondheid van onze planeet? Je bent niet alleen.
In deze cursus onderzoeken we hoe we onze zorgen en stress rondom klimaatverandering en ecologische achteruitgang kunnen omzetten in iets positiefs.
Ontdek hoe je je kalmte terugvindt, je schuldgevoel achter je kunt laten en constructief aan de slag kunt gaan om de problemen stap voor stap aan te pakken. Vanuit liefde en compassie, in plaats van angst en paniek. 💛
Deze cursus ontving een gemiddelde waardering van 8,9 door duizenden deelnemers.
Reacties
Hoi Jelle,
Ik heb begrepen dat pizzadozen niet bij t oud papier mogen vanwege t pizzavet dat erin gaat zitten. Er is mij verteld dat die bij het restafval moeten en dat t veel gedoe en dus geld/energie etc kost om die dingen uit t oud papier te “filteren”.
Groetjes,
Eveline
Hoi Jelle,
Hier in Groningen niet echt een optie. We scheiden papier en glas. En natuurlijk ook batterijen en zo. Maar aparte inzameling van GFT of “PMD” hebben we hier niet.
Groetjes,
Monique
hoi,
een tip rond restafval minderen = wij maken onze pizza’s zelf, waardoor er ook geen pizzadozen als restafval is. groetjes :)
Hoi Jelle,
Goed artikel!
Wat we denk ik ook moeten proberen is meer producten te kopn die geen verpakking hebben. Fruit is er vaak voorverpakt en los (bijvoorbeeld appels en sla) los kopen is beter voor het milieu en vaak zijn dit ook gezondere onbewerkte producten.
Ik heb ook een moestuin en kan sommige dingen gewoon uit mijn moestuin plukken.
Groetjes,
Karin
Hoi Jelle! Mooie inspiratie weer!
Hier in Hengelo gaan we dit jaar zonder grijze bak, het is de bedoeling dat we het beetje restafval dat we nog hebben naar de ondergrondse containers in de buurt gaan brengen. Een leuke uitdaging gezien we momenteel vier x per jaar de grijze bak aan straat zetten en ik dat heel graag verder omlaag wil hebben.
We houden dan een container voor plastic/ verpakkingen en de gft bak.
Hopen dat de rest van Nederland snel volgt 😀
Dag Jelle en collega’s/vrienden,
Goed initiatief en geenszins overbodig.
Ik zag gisteren nog een filmpje op internet : een voormalig prachtig paradijselijk deel van Ghana, omgeturned in een grijze troosteloze bende: heel veel van ons elektronisch en ander afval wordt daar gedumpt. De plaatselijke bevolking leeft er, werkt er; zij zijn degenen die alles scheiden, verbranden, sorteren. De grond en de lucht zij er giftig. Kleur was er in dat hele landschap niet meer te bekennen en die prachtige Afrikanen met hun mooie sterke lichamen worden dag aan dag verder vergiftigd door de lucht van brandende autobanden, plastic en door het drinken van water wat daar stroomt. Je hebt niet veel verbeeldingskracht nodig om je voor te stellen wat de kwaliteit van dat water is. Voor mij, voor wie het grijze beton van de flatgebouwen van Rotterdam Lombardijen al een plaag was, had het gevoel dat de hel niet erger kon zijn.
Dit om even een beeld te schetsen van wat wij als ontwikkelde landen onze medemens schaamteloos aan doen. Je initiatief komt niets te vroeg en we zouden ons niet eens af moeten afvragen of we er wek aan zullen beginnen. Beetje wereldburger weet beter.
Over je GFT afval: ik las pas weer eens in een boek over permacultuur en daar werd , ook voor mensen die vierhoog achter wonen, een manier aangereikt om dat afval, zonder stank en beduidend veel overlast, binnenshuis te verwerken. Een jaar of tien geleden bood natuurmonumenten een speciale bak daarvoor aan, maar je kunt het ook makkelijk zelf maken. Niet duur en niet moeilijk. Als het afval composteert, slinkt het, dus je zit op den duur ook niet met bergen spul te kijken. Ik heb nu even niet alle tijd van de wereld , maar als je geinteresseerd bent, stuur ik je de beschrijving.
Sinds kort kan ook in Diemen plastic aangeboden worden. Scheelt ook weer afval.
Als ik naar de groenteman ga neem ik zoveel mogelijk de gebruikte papieren zakken weer mee.Zolang ze niet stuk zijn gaat dat prima.
Hallo Jelle,
ik doe sinds een tijdje mijn gft in een bio afbreekbaar zakje (van de Action). Mn gft bakje word daardoor niet/minder vies. Voor jou zou het weer een plastic zak schelen. Zelfs in mijn kleine restafvalprullenbakje zit zo’n zakje in. Die gaat dan om de 1 a 2 weken in mn grote afvalzak! Tja alle kleine beetjes schelen.
Groetjes!
Ik zou graag mijn GFT apart willen inzamelen maar omdat ik in “hoogbouw” woon, en dus geen containers heb, is daar geen mogelijkheid voor. Volgens mijn gemeente werkt dit in heel Nederland zo, terwijl GFT zo (her)bruikbaar is! Heeft iemand tips of andere ervaringen?
Vaak is er beneden een ondergrondse container voor GFT afval. Ik woon in een wijk waar mensen geen voortuinen hebben en dus geen ruimte voor containers, dus er zijn ook bij ons ondergrondse GFT containers. Maar niet elke gemeente is even voortvarend op dit gebied, dus misschien komt het later. 😊