Je kippenpoep hergebruiken Permacultuur - Je eigen super duurzame onderhoudsvrije moestuin

Jelle Hermus

Oprichter van soChicken en het Broednest. Jelle maakt een leuker leven graag zo simpel mogelijk. Hij is gepassioneerd over vooruitgang, duurzaamheid, reizen, technologie en broccoli.

Permacultuur – Mijn inspiratie doorgeven

In Portland, Oregon kwam ik terecht in een geweldige AirBnB met een permacultuur tuin. Het wekte mijn interesse, en ik besloot er een boek over te lezen. Ik ben nog niet begonnen mijn kennis in de praktijk om te zetten – we hebben een mini stadstuin – maar ik wil de kennis wel graag doorgeven.

Misschien dat dit artikel enkele mensen inspireert om hun tuin volgens de principes van permacultuur te beheren. Ik ga in ieder geval mijn best doen om je over te halen er meer over te lezen, want permacultuur is onwijs inspirerend!

Overigens zijn de principes van permacultuur toe te passen op elke schaal. Van een landgoed tot een stadbalkon. En ik ben voornemens om in de toekomst – naast ons groendak en de regenton – meer aspecten van permacultuur in onze tuin te verwerken.

Wat is permacultuur?

Permacultuur is een samentrekking van ‘permanente agricultuur’. En het is wat mij betreft de toekomst van tuinieren. Waarom? Omdat een permacultuur tuin ons alle dingen biedt waar we momenteel behoefte aan hebben:

• Biologische voedsel uit eigen tuin.
• Je eigen vruchtbare grond produceren plus andere nuttige zaken als eco bouwmaterialen of brandstof.
• Een prachtige tuin die weinig onderhoud vereist.
• Een tuin die honderden jaren oud kan worden.
• Toename van bio-diversiteit.
• Geen gebruik van pesticiden, kunstmest, geïmporteerde grond.
• Een sterkere band met moeder natuur.
• Vermindering van energie- en watergebruik.

Ja, dat zijn een hoop voordelen. Wanneer je tuiniert volgens de principes van permacultuur dan werk je hand in hand met moeder natuur. En dat is vernieuwend, omdat tuinieren van oudsher een strijd tegen moeder natuur is. Snoeien, onkruid en ongedierte bestrijden, kappen, knippen, efficiënter maken en onderhoudsvriendelijker maken.

Wanneer je begint met permacultuur stop je met het ‘offensief’, en leer je observeren en minder in te grijpen voor meer resultaat.

We beginnen met een paar permacultuur basics

Om echt bedreven te worden in permacultuur is het van belang dat je je verder inleest. Het vereist namelijk wat planning. En je moet leren hoe je je tuin beter kunt observeren, zodat je met je tuin mee kunt werken. Dat proces is overigens ontzettend leuk. Een permacultuur tuin ontwerpen is wat mij betreft tien keer meer inspirerend dan een normale moestuin aanleggen.

In dit artikel wil ik een aantal basics bespreken. Als het je interesse wekt nodig ik je uit om er vooral eens een boek over te lezen. Permacultuur is ontzettend leuk en inspirerend. En het is een geweldige oplossing voor talloze problemen. Dus laten we aan de slag gaan!

1. Ontwerp een omgeving voor iedereen

Een uitgangspunt van permacultuur is dat je een tuin ontwerpt die zoveel mogelijk inspeelt op de behoeften van alle betrokken partijen.

Dat wil zeggen dat je een tuin ontwerpt die voldoet aan jouw wensen: plek om te recreëren, plek om te zonnen, een bijdrage leveren aan je voedingsbehoeften met biologische groenten, vruchten en kruiden, een mooie uitstraling.

Het wil ook zeggen dat het voldoet aan de wensen van andere partijen: ruimte voor egels, voor nuttige insecten, voor vogels, voor kikkers en salamanders, voor vlinders, bijen en hommels etc.

Daarnaast wil het zeggen dat je denkt aan de behoeften van de wereld: zuinig omspringen met grondstoffen, vergroten van bio-diversiteit, verbeteren van de bodem etc.

De principes van permacultuur inspireren je om tientallen vliegen in één klap te slaan. Sterker nog, het inspireert je om een gezond eco-systeem te ontwikkelen waarin je misschien niet zoveel last hebt van vliegen dat je ze dood zou willen slaan. Nóg beter.

2. Schep een multifunctioneel bos, geen moestuin

Ieder eco-systeem wil graag volwassen worden. Maar wij houden het vaak tegen. Een gemiddelde tuin lijkt op een open vlakte, terwijl de natuur in ons klimaat werkt om er zo snel mogelijk een bos van te maken.

1. Eerst landen de onkruidzaadjes. Die groeien snel, trekken de voedingsstoffen naar boven en sterven dan af. Ze beschermen de grond tegen erosie en maken de grond klaar voor grotere planten met diepere wortels.
2. Dan komen de bosjes. Die vestigen een ‘kolonie’ voor het bos. De bio-diversiteit neemt toe, er komen meer dieren, er landen meer zaadjes. De kwaliteit van de grond neemt toe omdat er materiaal op de bodem valt en wegrot.
3. Vervolgens beginnen er boompjes te groeien. Het eco-systeem wordt langzaam volwassen. De bomen groeien uit tot een veerkrachtig bos. Met diverse soorten planten en bomen. Met diverse diersoorten en diverse voedselbronnen.

Alles in dit systeem heeft meerdere functies. En samen is dit systeem ontzettend veerkrachtig.

Een normale moestuin is het tegenovergestelde. Het is een kale, dorre vlakte. En moeder natuur doet haar best om hier een bos van te maken. En om daar een stokje voor te steken moet je de eerste ‘kolonisten’ (het snelgroeiende onkruid) constant verwijderen.

Maar zo hoeft het niet te zijn. Permacultuur leert ons hoe we ons eigen ‘foodforest’ kunnen ontwerpen. Een klein bos, een volwassen eco-systeem, dat veerkrachtig is én ons voorziet van voedsel.

3. Ontwerp voor de lange termijn

Een permacultuur tuin is ‘permanent’. Dat houdt in dat je hem aanlegt voor de lange termijn. Anders dan bij een moestuin die iedere winter leeg wordt gehaald, blijft jouw ‘foodforest’ altijd in leven.

Het aandacht ligt op het planten van meerjarige planten. Planten die volwassen kunnen worden, en jaar in jaar uit voedsel produceren.

4. Bouw geweldige grond

Goede, vruchtbare grond opbouwen kost veel tijd en aandacht. Het is een van de hoekstenen van een vruchtbaar ‘foodforest’. Het is de bedoeling dat je, nadat je bij het inrichten grond van buitenaf hebt gebruikt, werkt aan het bouwen van je eigen vruchtbare grond.

Dit doe je door zelf compost te maken. Door wormen in je tuin los te laten. Eventueel door een paar kippen te nemen. Het begint allemaal bij een gezonde bodem. De kwaliteit van de bodem bepaalt de kwaliteit van je groenten, de veerkracht van je planten en de diversiteit van je permacultuur ‘bos’.

5. Houd de voedingsstoffen binnen je ‘bos’

In een gezond eco-systeem zijn geen voedingsstoffen van buitenaf nodig. Het is een gesloten systeem. Regen wordt opgeslagen in de sponzige bodem, zonlicht wordt opgevangen door de hoge bomen, bladeren vallen op de grond, bacteriën in de bodem zetten het om in voeding. Dieren bemesten de bodem en houden hem luchtig. Etc.

Geen pokon, geen kunstmest, geen kraanwater. Permacultuur inspireert je om jouw tuin ook slimmer te maken in het opvangen en hergebruiken van grondstoffen.

Uiteindelijk komt het erop neer dat je alleen maar de grondstoffen die je uit je ‘bos’ haalt compenseert: de groenten, kruiden en vruchten en het snoeihout dat je uit je tuin haalt. Verder werk je zoveel mogelijk om het systeem zichzelf in stand te laten houden. Ook in droge periodes, bijvoorbeeld met behulp van een regenton.

Meer lezen over permacultuur?

Ik hoop dat ik je heb kunnen inspireren om meer te leren over permacultuur. De onderstaande boeken helpen je verder op weg.

En onthoud: het is belangrijk dat je klein begint. Permacultuur is iets dat je al doende leert. Overweldig jezelf niet door je complete tuin direct om te ploegen. Lees je in en groei erin. Dan zul je er veel plezier aan beleven en zul je een mooie duurzame tuin kunnen inrichten.

Op deze permacultuur website vind je meer informatie, video’s en gratis cursussen.

Hoe zit jij in je vel? Doe de gelukstest!

Ontdek hoe goed jij in je vel zit. Deze gratis test vertelt je in 2 minuten hoe gelukkig jij bent en welke stappen je kunt zetten om je leven leuker te maken.

Start de test