“We are headed towards the end of the era of Homo sapiens
and the beginning of a new era.”
Yuval Noah Harari
Oké – dat gaat sneller dan iedereen dacht
In 2004 las ik het boek The Age Of Spiritual Machines van Ray Kurzweil. In dit boek kwam ik in aanraking met een radicaal idee: alles wijst erop dat kunstmatige intelligentie tijdens mijn leven vele malen intelligenter zal worden dan mensen.
Het voelde interessant, spannend en totaal niet realistisch.
Het was immers een heel jaar voordat ik mijn eerste ‘smartphone’ kocht en stemherkenning was ongeveer net zo effectief als mijn zoon Jake vertellen dat het bedtijd is: je staat versteld als het een keer werkt.
Toch las ik verder, omdat het thema me fascineerde. Vooral omdat alles erop wees dat dit écht zou gaan gebeuren: de chips werden sneller, de algoritmes beter – de exponentiële groei was écht.
In 2015 schreef ik een artikel over 3 dingen die mij wakker houden ’s nachts, waarvan de opkomst van superintelligente AI de top 3 haalde.
Eind 2022 begon het serieus te worden. ChatGPT lanceerde en de wereld zou nooit meer hetzelfde zijn. In 2023 schreef ik dit artikel:
De modellen werden beter. Ze begonnen geweldige afbeeldingen te maken, stemmen te genereren en stap voor stap te redeneren. En inmiddels – in de lente van 2025 – zijn we aanbeland op het punt dat AI realistische video kan genereren mét audio.
Het tijdperk van realistische AI video
Google introduceerde onlangs Veo 3, en de eerste demo’s zijn indrukwekkend. Deze nieuwe tool is een mooi voorbeeld van de richting waarin we bewegen. Het heeft ook direct vergaande implicaties, ook voor jouw dagelijks leven.
Ik nodig je uit even een paar voorbeelden te bekijken, en je af te vragen of jij direct ziet dat deze mensen niet echt zijn:
- Interviews op een car show die nooit is gebeurd
- Realistische mensen met verschillende accenten
- Verschillende emoties
- Niet bestaande mensen die in de rij staan in New York
Bedenk je dan nu het volgende: deze technologie wordt alléén maar beter. Sneller, goedkoper, accurater – tot we mogelijk op het punt komen dat het realtime video kan genereren.
We stormen een nieuwe wereld tegemoet – of je nu wilt of niet. Een wereld vol ongekende mogelijkheden (denk aan betere kankerdiagnoses) én onbekende risico’s (zoals beïnvloeding en manipulatie).
AI zal een onderdeel vormen van alle aspecten van onze samenleving, en het is belangrijk om te begrijpen hoe je jezelf weerbaar maakt in deze bijzondere nieuwe realiteit.
Vandaar dit artikel. Laten we het eens hebben over weerbaarheid in een wereld vol AI. Want dat AI fantastische innovaties en doorbraken mogelijk zal maken is duidelijk. Maar hoe wapenen we ons tegen de minder fijne kanten?
Niets is meer wat het lijkt
Dit is al een tijdje waar, en het wordt met de dag meer waar: je kunt niet meer zomaar geloven wat je op sociale media ziet.
Het internet wordt meer en meer gebruikt door AI bots. Deze bots zwerven over Facebook, X, Instagram, YouTube, LinkedIn, Reddit en ook over blogs en forums. Ze worden slimmer en behendiger. Ze reageren op berichten en worden ingezet door o.a. landen en organisaties die bepaalde verhalen willen verspreiden en meningen willen beïnvloeden.
In toenemende mate is ook de content die je ziet op deze platforms volledig gemaakt met AI. Schokkende Tiktoks, Reels en Shorts zijn nu makkelijk te genereren (met bijvoorbeeld het bovengenoemde Veo 3). Hetzelfde geldt voor afbeeldingen en teksten (met o.a. ChatGPT). En met de nieuwste doorbraken zijn ook langere YouTube video’s niet langer uitgesloten.
Mark Zuckerberg (de oprichter van Facebook) heeft zelfs aangegeven dat ze binnenkort zullen inzetten op AI vriendschappen binnen hun platforms, omdat ze observeren dat mensen zich eenzaam voelen en behoefte hebben aan meer vrienden. Hij lijkt zich niet te realiseren dat mensen zich eenzaam voelen, mede vanwége social media. Maar goed, het geeft aan dat AI straks overal is.
Dus wat moet je hier nou mee?
Mijn 12 tips voor meer AI-weerbaarheid
Hoe word je weerbaar in een wereld die steeds sneller verandert door AI? In een wereld waarin je niet meer zeker kunt zijn dat wat je ziet ook écht is?
De eerste stap is simpel: leg je telefoon wat vaker opzij.
Verbind meer met wat ‘echt’ is: de mensen in je directe omgeving, de natuur, je lichaam, je eigen denkvermogen. Hoe minder tijd je doorbrengt op sociale media, des te minder je negatief beïnvloed kunt worden.
In mijn boek Kom maar op noem ik dit ook wel een jaren-tachtig-leven: je gebruikt technologie binnen bepaalde kaders, maar doet je best om vooral in het moment te leven.
Het hoeft niet continu, overal. Zoals we vroeger naar de studiekamer gingen om te ‘computeren’, zo kun je ook je slimme apparaten terug op hun plek zetten.
Dit zijn 12 tips om je weerbaarheid te vergroten de komende tijd:
- Maak je smartphone minder slim zodat je niet meer continu afgeleid raakt en leg hem weg, in een kast bijvoorbeeld.
- Doseer je social media consumptie en gebruik social media positiever. Lees een boek of ga de natuur in. Maak van offline zijn een groter onderdeel van je dag én je sociale leven. Het brengt je meer rust en meer verbinding met je daadwerkelijke leven. Op deze manier word je vanzelf minder blootgesteld aan polariserende AI-content en bescherm je je mentale gezondheid.
- Zorg dat de echte wereld je venster naar de realiteit is, in plaats van je apparaten. Oplichtende pixels zijn niet de realiteit, zoals de kaart niet het terrein is. Wees meer hier – want hier speelt je leven zich af.
- Focus je op menselijk contact. En als het dan digitaal moet: stap over op een sterk beveiligde messaging apps zoals Signal, iMessage en Facetime.
- Organiseer meer fysieke bijeenkomsten: spelletjesavond, een etentje, samen wandelen of gamen op de bank. Gebruik de apps vooral om de datum te prikken en de voorpret te beleven, en ontmoet mensen vervolgens in het echt. In mijn boek wijd ik een heel hoofdstuk aan de positieve kracht van mensen samenbrengen.
- Spendeer minder tijd op ‘feeds’ waar het algoritme je van alles aanbiedt, en volg direct personen en kanalen die je vertrouwt. Via sociale media, maar nog beter: via een blog, RSS, nieuwsbrief of podcast. Platforms waar er (nog) geen algoritme tussen jou en die maker staat.
- Wees kritisch wanneer je schokkende berichten ziet. Controleer bronnen, check of andere nieuwsmedia het hebben opgepakt, houd constant in gedachten dat het zou kunnen dat het nep is. Neem een pauze voordat je ergens reageert, om niet bij te dragen aan het verspreiden van nepnieuws. Consumeer het nieuws primair via media die de (in toenemende mate dure en geavanceerde) middelen hebben om bronnen te verifiëren.
- Als je AI gebruikt om grote of kleine beslissingen te nemen, controleer dan altijd belangrijke informatie. AI heeft de neiging om te ‘hallucineren’ en heel zelfverzekerd complete onzin te verkondigen. Blijf vooral ook zelf kritisch nadenken. Als je AI gebruikt als sparringpartner, vraag dan ook regelmatig naar kritische reacties en jouw blinde vlekken om (deels) te voorkomen dat je alleen je eigen wereldbeeld laat bevestigen. Gebruik de AI om je te hélpen kritischer te denken.
- Bescherm je online privacy: Veel mensen delen veel van zichzelf in gesprekken met tools als ChatGPT. Besef dat alle gegevens die je deelt met online AI’s in potentie voor altijd kunnen worden opgeslagen. Ook als jij de gesprekken allang vergeten bent, kan een nóg slimmere AI over 10 jaar deze gesprekken analyseren. Dit kan handig zijn. Maar het kan ook worden ingezet door een overheid of organisatie die minder goede bedoelingen heeft. Ga door de privacy-instellingen én denk goed na over de gesprekken die je voert. Overweeg om gevoelige gesprekken anoniem te voeren (bijvoorbeeld via Duck.ai van privacyvriendelijke zoekmachine DuckDuckGo) of te experimenteren met lokale AI.
- Bescherm je online veiligheid: Je bent niet de enige die AI gebruikt – hackers doen dat ook. En die kunnen op grotere schaal data verzamelen en ‘aankloppen’ op miljoenen digitale deuren. Gebruik een wachtwoordmanager en geef elke online dienst een uniek, lang wachtwoord. Schakel 2-factor authenticatie in. Deel geen onnodige persoonlijke gegevens.
- Ook scammers gebruiken AI steeds vaker om hyperrealistische deepfake audiogesprekken (en binnenkort waarschijnlijk videogesprekken) te voeren. Spreek een ‘wachtwoord’ af met dierbaren voor wanneer jullie gevoelige informatie moeten delen via een digitaal medium. Zo zijn jullie meteen beschermd tegen de meeste AI scams. Heb je geen wachtwoord afgesproken? Verbreek de verbinding, bel zelf de persoon terug en stel persoonlijke vragen om uit te pluizen of je echt te maken hebt met die persoon en niet met een AI scammer.
- Realiseer je dat alles constant verandert, in een veel hoger tempo dan we normaal gewend zijn. AI ontwikkelt op exponentiële schaal: ga er steeds vanuit dat de vooruitgang sneller is dan je denkt. Het is waardevol om een beetje op de hoogte te blijven (bijvoorbeeld via de AI Report podcast). Maar vooral om te blijven investeren in gezond verstand: wees kritisch, geloof niet alles direct, doseer je blootstelling aan polariserende AI-content op social media, beoefen digitale hygiëne en neem digitale veiligheid nét zo serieus als het slot op je auto of voordeur.
Met simpele stappen kun je je weerbaarheid in een wereld vol AI behoorlijk vergroten. Het is niet nodig om in paniek te raken – maar het is belangrijk om niet naïef te zijn.
De toekomst met AI kan overweldigend voelen, maar vergeet niet: je kunt stappen zetten om je weerbaarheid te vergroten. Door bewust om te gaan met deze technologie, kritisch na te denken en echte connecties te koesteren, blijf je dichtbij jezelf. AI kan veel, maar het kan niet jouw unieke perspectief, liefdevolle relaties en levenservaring vervangen. En dat zijn nou net de dingen die het leven de moeite waard maken.
Op deze manier ervaar je meer voordelen, en minder potentiële nadelen. Precies wat we zoeken. 👾
Besteed minder tijd op je smartphone
Heb je soms het gevoel dat je teveel tijd op je smartphone doorbrengt? In deze Bundel gaan we aan de slag met bewust smartphone gebruik zodat je je leven weer terug krijgt.
Besteed minder tijd achter je scherm en op social media, en meer tijd aan echt genieten van je leven.
Doe je ook mee?
🚀 ACTIE - Ontvang nu tijdelijk 64% blijvende korting! De prijs gaat binnenkort omhoog.
Deze cursus ontving een gemiddelde waardering van 9,3 door duizenden deelnemers.
