Dit artikel verscheen in 2015.
Ja, ook ik maak me zorgen
Ja, ik weet het. soChicken straalt van positiviteit. En ík straal van positiviteit, meestal. Maar ook ik maak me soms zorgen.
Hieronder deel ik mijn drie grootste zorgen. De zaken die me soms wakker houden ’s nachts. De zaken waar ik eindeloos over blijf lezen, leren, praten en filosoferen, in de hoop er meer grip op te krijgen.
1. Dierbaren helpen hun leven te verbeteren
De meeste mensen die me echt dierbaar zijn lezen soChicken weinig tot niet. Inclusief mijn ouders en zussen. Logisch, want waarom zou je tips aannemen van een vriend, je zoon of broer(tje)?
De ironie is natuurlijk dat dit precies de mensen zijn met wie ik dolgraag zou delen wat ik allemaal heb geleerd over het leven, en hoe je de kwaliteit ervan stap voor stap kunt verbeteren.
Dit zijn de mensen die ik het liefst zo lang mogelijk bij me houd. Waarvan ik dolgraag wil zien dat het goed met ze gaat. Die ik een gezond, lang en gelukkig leven gun. En het lukt me naar mijn gevoel slechts sporadisch om hier iets wezenlijks aan bij te dragen. En dat frustreert me enorm.
Aan de ene kant is het natuurlijk een typisch geval van accepteren dat iedereen zijn eigen weg bewandelt. En ik moet zeggen dat vooral mijn familie in dat opzicht een enorme mindfulness training voor me is. Ik wil mensen niets opdringen, maar ik wil ze tegelijkertijd laten zien wat werkt, vooral bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid.
Want wat moet ik doen als ik zie hoe mensen zich diabetes en diverse andere gezondheidsproblemen aan-eten? Of als ik weet dat mensen risico lopen op dodelijke aandoeningen die (met onomstotelijk wetenschappelijk bewijs) kunnen worden voorkomen met een paar aanpassingen in het eetpatroon?
De reacties die ik meestal krijg zijn dingen als: ”Ja hoor eens Jelle, je mag tegenwoordig helemaal niets meer eten. De een zegt dit, de ander zegt dat. Ik geloof het allemaal wel.” Tja, wat kan ik daar tegenin brengen? Ik draag geen doktersjas.
Ook ik ben een aantal keer van aanpak veranderd de afgelopen jaren. De trend is bij mij altijd richting meer plantaardig, onbewerkt voedsel en minder dierlijke producten geweest. Maar ook ik heb een low-carb periode gekend waar ik inmiddels op ben teruggekomen. Het brengt de mensen om me heen in verwarring, omdat ik ze niet goed kan overbrengen wat ik heb geleerd en waarom ik ervoor kies om te veranderen. Vooral omdat ze het vaak niet willen horen. Omdat de aanpassingen soms te drastisch lijken, waardoor het kind met het badwater wordt weggegooid.
Mijn strategie is de enige zinnige aanpak: wees een levend voorbeeld van de levensstijl waar ik voor sta (dat is natuurlijk al uitdagend genoeg). En als er vragen zijn, dan kunnen ze altijd bij me terecht. Maar soms zou ik willen dat ik gewoon een paar knopjes kon omzetten. Dat ik iedereen in mijn omgeving kon dwingen dit soort filmpjes te bekijken.
2. Klimaatverandering en afname van bio-diversiteit
Maar de zorg over mijn dierbaren valt wat mij betreft in het niet met dit zorgenpuntje. Ik weet niet wat het is, maar de verwoesting van de aarde – en de matige maatregelen die worden genomen om het te verminderen of om te keren – houden me al jaren bezig op een diep niveau.
Ik weet eigenlijk wel wat het is. Ik kan er niet tegen als mensen feiten negeren. En helemaal niet als het negeren van deze feiten leidt tot destructieve gevolgen die we allemaal met open ogen zien aankomen. Dat gedrag bestempel ik simpelweg als gestoord. En de mensheid is hier ontzettend goed in.
Ik zie het gebrek aan duurzaamheid als het grootste probleem van onze tijd. En ik verbaas me er werkelijk dagelijks over dat dit niet dé topprioriteit heeft in al onze samenlevingen.
En ja, Nederland (en Europa in het algemeen) worden steeds duurzamer. En dat stemt me positief. Zeker omdat de ontwikkelingen versnellen, en de technieken goedkoper en effectiever worden.
Maar ik kom net terug uit Myanmar (met een dik, groot vliegtuig waarvan ik de CO2 heb moeten compenseren, wat natuurlijk een vlaggetje op een strontschuit is – ik ben me bewust van mijn hypocrisie) en er waren geen zonnepanelen en nauwelijks andere signalen van duurzame ontwikkeling te bekennen.
Ik voel letterlijk pijn en verlies als ik zie en lees hoe ecosystemen instorten. Dat stukken ijs ter grootte van Manhattan afbreken en richting open zee drijven. Dat de oceanen opwarmen terwijl ze vol liggen met plastic en chemicaliën. Dat de temperaturen toenemen terwijl ’s werelds grootste economie nog discussieert of het allemaal wel echt waar is.
Dat de wereld letterlijk niet meer dezelfde is als de wereld waarin ik geboren werd. En dat het een hele opgave wordt om te herstellen wat we vernietigd hebben. Als het überhaupt mogelijk is. En dat we nog niet eens aan de herstel-operatie zijn begonnen, maar nog steeds praten over het verminderen van de impact.
Het houdt me soms zo erg bezig dat ik er bewust voor moet kiezen om weer in ‘ontkenning-modus’ te gaan. Om me weer ‘normaal’ te gedragen, zoals iedereen, en dus gewoon in een vliegtuig te stappen in de hoop dat ze in de nabije toekomst zullen vliegen op algen-kerosine. Het frustreert me hoe erg onze samenlevingen verwijderd zijn van de feiten.
Die planeet redt zich wel. De vraag is echter wat wij onszelf en de generaties na ons aandoen. Wat het betekent voor dit hele mensheid-project. En ja, ik geloof dat de oplossingen zullen komen. Uiteindelijk denk ik dat we de economie zullen vergroenen en de planeet zullen schoonmaken en herstellen dankzij voortschrijdend inzicht en voortschrijdende technologie.
Maar ik zou zo ontzettend dolgraag willen dat we collectief niet bereid waren om zo’n hoge prijs te betalen. En dat we zouden stoppen met het negeren van de feiten.
3. Super-intelligentie
En waar het voortschrijden van technologie uiteindelijk mogelijk (of zelfs waarschijnlijk) al onze duurzaamheidsproblemen kan oplossen, is het ook direct mijn derde zorgenpunt.
Al van kinds af aan ben ik dol op technologie. En ik zal de eerste zijn die enthousiast vertelt over de wereld die komen gaat. Over de innovaties die onze levens beter zal maken, over de opkomst van kunstmatige intelligentie en hoe die ervoor zal zorgen dat we eindelijk onze grootste problemen en vraagstukken kunnen oplossen.
Natuurlijk wisten we allemaal wel dat kunstmatige intelligentie uiteindelijk slimmer zou worden dan mensen. En de meeste mensen gooien die ontwikkeling op een tijdschaal van honderden of misschien zelfs duizenden jaren.
Wat deze ontwikkeling tot zorgenpunt maakt is dat vooraanstaande wetenschappers met (naar eigen zeggen zeer grote zekerheid) verklaren dat superintelligentie (kunstmatige intelligentie die slimmer is dan mensen) tussen 2040 en 2060 zal ontstaan. En dat jaagt me de stuipen op het lijf.
Dat geldt natuurlijk niet alleen voor mij, maar ook voor mensen als Bill Gates, Stephen Hawking en Elon Musk. De laatste deed de veel-gehypte uitspraak dat “kunstmatige intelligentie in potentie gevaarlijker is dan kernwapens”, waarna hij 10 miljoen stak in onderzoek om catastrophes te voorkomen.
Ja, het is een abstract probleem. En het lijkt niet urgent. En het lijkt onmogelijk, aangezien Siri (de kunstmatige assistent in je iPhone) een domme doos is die je vrijwel nooit begrijpt.
Maar de vooruitgang van technologische ontwikkeling accelereert. De huidige slimste computers worden gebruikt om de volgende superslimme computers te ontwerpen. En hierdoor gaat het steeds sneller, en worden de sprongen in intelligentie steeds groter. Het groeit exponentieel. En dat is best bizar.
En zodra een programma de intelligentie van het menselijk brein benadert, kan het zichzelf herprogrammeren en verbeteren. Hierdoor zal het programma menselijke intelligentie snel overstijgen. En zodra we zover zijn, gebeurt dat niet op een tijdschaal van jaren. Dat kan gebeuren op een tijdschaal van weken, dagen, uren of zelfs minuten. En vanaf daar zal de intelligentie in theorie kunnen stijgen in een bijna rechte lijn naar boven.
Ik ben niet bang voor super-intelligentie (ik denk dat we een stuk meer intelligentie kunnen gebruiken). Ik maak me echter zorgen over de snelheid waarmee het op ons af komt. Ik vraag me af of onze samenlevingen op een volwassen manier om kunnen gaan met de meest krachtige technologie die we ooit in handen hebben gehad. Of we de tijd zullen nemen om deze technologie op een veilige en degelijke manier te ontwikkelen. Of dat we snel de controle verliezen, waarna het allerlei kanten op kan gaan met de toekomst van de mensheid en de Aarde.
Het enige dat ik kan doen is me verwonderen, erover lezen en erover filosoferen met mensen. Ik vind het een leuk en interessant onderwerp, en hoe meer ik erover leer, des te meer ik besef dat dit iets enorms is.
In potentie maakt deze ontwikkeling mijn eerdere zorgenpunten overbodig. Dingen als onsterfelijkheid en het helen van de planeet worden kinderspel als we kunnen werken met machines waarvan het IQ in de tienduizenden loopt. Het brengt echter in de tussentijd wel allerlei problemen met zich mee, zoals de afname van werkgelegenheid en de afbraak van de economie zoals we die nu kennen.
En er zijn altijd scenario’s waarin de super-intelligentie ons ziet als ‘huisdieren’ of ons behandelt als een mierenhoop waar het weinig om geeft. Andere wetenschappers en futuristen beweren juist weer dat de toename in intelligentie niet extern, maar intern zal zijn. Dat wij onze breinen zullen aansluiten op het net, waardoor wijzelf oneindig intelligent worden.
Het is abstract, absurd en toch urgent. En dit onderwerp is op de middenlange termijn in potentie belangrijker dan klimaatverandering en de afname van bio-diversiteit. En dus is het van wezenlijk belang dat we hierover nadenken, erover leren en erover praten. Als individuen en als maatschappij.
Wat doe ik als ik me zorgen maak?
Maak ik me alleen zorgen over deze zaken? Nee, natuurlijk niet. Maar meestal zijn andere zorgen snel opgelost of kan ik ze vrij snel verwerken en ze een plek geven.
Dit zijn de drie belangrijkste thema’s die me soms wakker houden. Vooral omdat ze buiten mijn invloed liggen, maar net niet helemaal. Ik weet dat ik in alledrie de gevallen iets kan (of zelfs moet) doen om de uitkomst beter te maken. Maar de dingen die ik doe lijken daar niet in te slagen, dus blijf ik er eindeloos over nadenken, lezen, discussiëren en filosoferen. Simpelweg omdat de uitkomsten me zo aan het hart gaan.
En als ik er klaar mee dan ga ik mediteren. En dat werkt meestal prima.
Wil je meedoen met wakker liggen? Hieronder vind je een paar geweldige video’s en links die je op weg helpen naar onrustige slapeloze nachten:
- Bekijk deze drie video’s over hoe je gezonder kunt leven: 1, 2 en 3.
- Bekijk deze film die je waarschijnlijk zal vervullen met een gevoel van verwondering en urgentie.
- Bekijk deze video en lees deze artikelen (deel 1, deel 2) om bij te lezen over hoe technologie de boel hélemaal op zijn kop gaat zetten.
En ben je het allemaal zat, en heb je liever je rust weer terug in je hoofd? Lees Van piekeren krijg je rimpels – praktische tips om minder te piekeren. Misschien neem ik dat artikel ook weer eens door.
Reacties
Heel herkenbaar! Ik worstel ook vooral met punt 1 en 2…soms erg frustrerend en soms weer inspirerend, het houdt alleen nooit op. Perfect zal het nooit worden helaas, daar heb ik vaak moeite mee om te accepteren. Het zorgt er wel voor dat ik plannen maak om de mensen een stukje meer in de groene richting te duwen, hopelijk gaan mijn dromen uitkomen! Bedankt voor het delen, door jouw berichten blijf ik Mezelf ook pushen :)
Ik maak me vooral zorgen over de snelheid waarmee nieuwe techniek op ons wordt afgevuurd en vooral dat de gewone mensen niet meer kunnen kiezen in wat voor soort wereld ze kunnen leven. Ik vind de technocratisering van de maatschappij voorbij gaan aan de democratie. Je wordt meegesleurd. Waar ik me het meest aan erger en ook zorgen over maak is dat wetenschappers er zo trots op zijn dat we ‘in control zijn’ van de wereld en dat tegelijk de techniek als een op hol geslagen paard doordendert en we denken dat we daar geen controle over hebben. Controle is een behoefte van het ego, en je hebt eigenlijk nooit controle. We willen geen verantwoordelijkheid nemen voor onze creaties en daar maak ik me zorgen over
Ook ik maak me zorgen. Niet over de door jou genoemde punten. Ik maak me zorgen over de Islam. Joden kunnen in Nederland niet meer met een keppeltje over straat lopen, homo’s raken eraan gewend in bepaalde wijken niet hand in hand te lopen,vrouwen zonder hoofddoek worden lastiggevallen. Van de Nederlandse moslims vindt 70 % dat afvallige moslims de doodstraf moeten krijgen.Hierover maak ik me grote zorgen maar vervolgens probeer ik, net als jij, rustig te blijven
Het komt wel een beetje overeen met jouw punten 1 en 2. Ik vind het zorgelijk dat veel mensen die, net als ik, bezorgd zijn om het milieu vaak van die zweverige bijgelovige ideeën hebben, terwijl anderzijds de mensen die, naar mijn idee, op een verstandige manier met geloof bezig zijn nou juist weer helemaal geen oog schijnen te hebben voor Gods schepping, de planeet Aarde.
De hoogste (en hoogst mogelijke) intelligentie is volgens mij de Schepper (God, JHVH).
Fijn om te lezen en dat je erkent dat je ook weleens piekert. Punt 1 is zo herkenbaar, 2 ook. Dank voor de filmpjes.
Heel herkenbaar Jelle,
wat betreft punt 1 en punt 2…. ik ben te weinig bewust van punt 3 om daarover veel zorgen te hebben….tot nu…; door jouw artikel. Nu ga ik me er natuurlijk ook in verdiepen en erover filosoferen en praten met anderen. Ook ik ken de methode van ‘wegkijken’ als enige mogelijkheid om door te kunnen gaan in plaats van bevangen worden door een soort paniek. Maar we zullen alles doen wat in onze mogelijkheden ligt om de wereld te helpen kenteren. Om mensen te inspireren om ook stappen te zetten. Soms zie ik ook puzzelstukjes die juist nu passen. Bijvoorbeeld; als zoveel mensen werkloos worden, dan hebben ze ook weer tijd om zich meer bezig te gaan houden met kleinschalig voedsel verbouwen. Want het moment dat wij niet meer kunnen rekenen op de voedselvoorzieningsindustrie zoals die nu funktioneert…..nadert ook heel snel! De hele agrarische sektor is waanzinnig olie-afhankelijk en nog niet echt bezig met nieuwe energievoorziening ….onder andere.
Een mooie documentaire over dit onderwerp die ik je kan aanraden is ‘A FARM FOR THE FUTURE’ VAN REBECCA HOSKING. Echt de moeite waard en goed voor een positieve impulse om iets te doen in de lijn van permaculture. (Permacultuur moet volgens mij echt een manier van leven worden, waarin creativiteit en sociale samenhang leidraad worden) Tamara.
Jelle, wat een fantastisch filmpje (More than an apple a day…) van Dr. Greger op NutritionFacts.org! Een eye-opener en nog grappig ook!! Bedankt voor het delen, ik deel hem meteen met mijn dierbaren en ga het advies nog meer ter harte nemen! Yay for veggies :)!
Zowww herkenbaar!
Ook dat stukje van het even op een laag pitje zetten om toch nog af en toe adem te halen en onbevangen de wereld in te kunnen kijken.
Door al dat denken raakt de blik naar binnen gekeerd. Alle negatieve dingen slurp je op en gaan zich nestelen…
dan vergeet je te kijken naar al dat moois wat er nog wel is, te genieten van al de dingen en mensen om hun eigenheid..
De oorzaak waarom je eigenlijk piekerde.
Daar weer naar kijken (en hoe kun je anders dan naar buiten kijken en luchten in de lente) geeft weer moed, kracht en stiekem ook overredingskracht..
Het zijn de kleine dingen die het doen…
De doorlink voor 2 krijg ik niet aan de praat…. Kun je me svp verder helpen?
Thanx,
Greta
Ik denk dat al deze “zorgen” juist onze grootste uitdagingen zijn. In een wereld waar er volop mogelijkheid is om negatieve dingen te zien toch je focus blijven leggen op datgene wat je wel graag wil, wat je wel graag ziet, hoort en ervaart … zonder je ogen te sluiten voor al het leed en de pijn in de wereld. Be the change, zei Gandhi. Met andere woorden; begin bij jezelf!Datgene waar je aandacht naartoe gaat dat groeit.
De wereld heeft vertrouwen nodig, diep vertrouwen! En dat krijg je alleen maar als je een diep inzicht krijgt in de aard van het leven.
Meditatie is het middel bij uitstek om je blik en bewustzijn te verruimen, niet om weg te vluchten in een tijdelijke vredes roes.
Het leven is vreemd bekeken vanuit onze realiteit. “Jezelf zorgen maken” is vreemd bekeken vanuit het leven!
zo herkenbaar, alle drie de punten. maar al lezend bedacht ik ineens dat in het derde punt wel eens de oplossing van het tweede punt ligt. deze hyperintelligente ‘dingen’ zouden wel eens verstandige en consequente oplossingen kunnen ‘bedenken’. daarbij kunnen die ‘dingen’ dan deze oplossingen uitvoeren zonder gehinderd te worden door emotie, persoonlijk gewin, en al die gevoelens waar wij last van hebben waardoor wij niet verstandig kunnen handelen.
ik hoop alleen dat wij, de mensen, hierin niet het onderspit delven.
Beste Jelle,
Degene die naast jou staan en waar jij om geeft zijn inderdaad de lastigste groep om te bereiken. Maar misschien is dat ook niet jouw taak in het leven en zullen zij door hun eigen keuzes of door anderen geraakt worden.Ik herken het, maar loslaten is dan naar mijn mening de beste manier om het piekeren te verminderen. Soms houden we elkaar te ‘stevig’vast en krijgen daardoor ‘blauwe’plekken. Blijf bij de mensen van wie je houdt, heb ze lief en neem ze ‘losjes’bij de hand zodat ze altijd hun vrijheid bewaren.
Hoi Jelle,ik heb bewondering voor je dat je jezelf zo blootlegt.het is heel herkenbaar.jij draagt op deze manier zowiezo n bijdrage alleen al door t feit dat je de informatie dichterbij brengt over.elk steentje telt.
Jelle, dit is hoe dan ook een bijzondere post. Mijn keuze is nu om niet nog in een ontkenningmodus te gaan. Mijn vertrekpunt: “Het is wat het is” (HET is zowel het Leven als bv. de zorg-punten hier benoemd) gecombineerd met “er gaat veel meer boven mijn petje dan eronder” + “ik leef in een Liefdevol Universum (niet ‘n vijandig Uni.)
Liefs, Marc
Bedankt voor dit artikel, ik had het ‘More than an apple a day’ filmpje nog nooit gezien!