“This busyness is not a necessary or inevitable
condition of life. It’s something we’ve chosen. ”
Tim Kreider
Altijd productief willen zijn
De redenatie is vrij logisch. Het leven is kort en zit vol met kansen, dus je moet werken om die kansen te grijpen. En hoe meer van je tijd je productief doorbrengt, des te meer je bereikt.
Je gaat aan de slag om je leven beter te maken. En al snel merk je dat je inspanningen effect hebben. Je leven wordt daadwerkelijk beter.
Dus – zo redeneer je – als ik een nóg groter deel van mijn tijd nuttig gebruik, dan wordt mijn leven nóg beter. En dat is waar. Je boekt nog meer resultaten. Je gaat lekker, alles gaat goed.
- Goeie baan
- Leuk huis
- Alles op rolletjes
- Kekke outfits
- Hippe smartphone
- Lekker lunchen
- Instagramwaardige vakanties
… en dan zit je ineens bij de dokter met paniekaanvallen en een burn-out.
Toch gek. Want je deed alles goed, je zit zelfs op yoga! Wat doe je verkeerd?
Je doet niets verkeerd. Er zit alleen een foutje in onze cultuur, en dat foutje is in je hoofd geslopen. En het zorgt ervoor dat je nu éven niet meer kunt blijven doen wat je deed.
Pre-order mijn nieuwe boek 🎉
Ontdek hoe je een positief leven bouwt in een turbulente wereld.
Bestel mijn nieuwe boek Kom maar op nu vooruit en ontvang een exclusief dolle-pret-bonuspakket! 🥳
Wacht niet te lang, de oplage mét bonus is beperkt!
Wat is dat foutje?
Het foutje is een simpele aanname. Een aanname die als een onderliggende draad door onze cultuur loopt sinds de roerige jaren ’40 – van de 16e eeuw welteverstaan.
Wat is die aanname? Luiheid is een zonde en werken is een deugd. Hard werken is beter. En als het nog harder kan, dan is dat helemaal geweldig.
Je moet altijd iets doen, anders ben je niet nuttig. En dingen moeten nuttig zijn. Als mensen niet hard werken, dan kijk je erop neer. Als mensen lui zijn, dan zijn ze waardeloos.
En hard werken is wat we deden. En het heeft ons land veel gebracht. Welvaart, toegenomen levenskwaliteit, vrijheid en bananen voor een euro per tros. Heel fijn allemaal.
Maar weet je wat? Als de spijker erin zit stop je met hameren. Als het bad vol is draai je de kraan dicht. En als je bent aangekomen op je bestemming zet je je auto uit.
Hard werken is wat mij betreft niet goed of slecht. Geen deugd of zonde. Het is een gereedschap om een doel te realiseren. En als het doel bereikt is dan kun je het gereedschap wegleggen. Het gaat mis als we het gereedschap zien als het doel.
De vrouw in Thailand en de poes op het dak
Ik schreef mijn boek Steeds leuker – zoals je misschien weet – in Thailand, op een tropisch eiland. Aan het strand stond een hutje. En in dat hutje zat een lieve dame, zij verkocht massages.
En deze dame staat voor mij symbool voor een enorm cultuurverschil. Zou deze dame zijn opgegroeid in onze samenleving – met onze Calvinistische waarden – dan zou ze haar vrije tijd productief gebruiken. Klanten zoeken, flyeren, Facebook advertenties maken, of misschien een zelfstudie doen op haar laptop of een internetbedrijf starten.
Maar deze vrouw voelde die druk niet. Nee – als er geen klanten waren dan deed ze het ‘ondenkbare’. Ze deed een dutje. Ze is niet bezig met altijd productief zijn. Ze is gewoon aan het leven.
Een beetje zoals de poes die al de hele ochtend tegenover me op het dak van de overburen ligt te slapen. Opgekruld in een pluizig bolletje. Omringd door een onrustige stad waarin auto’s razen, heipalen de grond in gaan en de mensen druk op hun smartphones kijken.
Ze ligt er tussenin, gewoon een dutje te doen. Want het leven draait gewoon rustig door, ook als je even niet productief bent.
Ik ben een beetje als die poes
Ik leerde mezelf een aantal jaar geleden aan dat het oké is om niets te doen. Dat ontspannen, lanterfanten, spelen en luieren niet slecht zijn. Maar dat het me een gebalanceerder, blijer en kalmer mens maakt.
Dat inzicht – dat tijd waardevoller is dan geld en succes – kwam na jarenlang leven met het gevoel dat ik altijd productief moet zijn. Dat alles efficiënt moet. Dat mijn leven moet draaien om het bereiken van doelen.
De doelen bereikte ik wel. Maar tegelijkertijd ontstond er ook een hoop stress. En een hoop ontevredenheid – een gevoel van niet goed genoeg zijn. Want ik was niet altijd productief, ook al vond ik wel dat dat moest. Dan vertoonde ik uitstelgedrag en voelde ik me waardeloos.
Maar die tijd ligt achter me. Nu ben ik meer zoals die Thaise dame, zoals die poes op het dak van de overburen. Ik heb het soms nog behoorlijk druk. Maar als ik het druk heb dan zie ik dat niet als succes, maar als een probleem dat moeten worden opgelost. Een volle agenda maakt me niet blij.
Mijn dagen draaien niet alleen om werk. Want hoewel soChicken belangrijk is voor me, vind ik dat ik met een paar uur geconcentreerd werk mijn verblijf op de planeet wel weer heb verdiend.
Toegegeven – dat is een voordeel van voor jezelf werken. Maar er zijn genoeg zelfstandigen die juist langere werkdagen maken. Omdat ze het gevoel hebben dat ze altijd productief moeten zijn.
Er is ruimte voor allebei
Hard werken, een dag lang niets uitvreten – het is allebei net zo goed en net zo slecht. Het is gewoon een ervaring in je leven. Soms is hard werken wenselijk, omdat je bepaalde resultaten wilt realiseren. Maar je moet niet vergeten de tijd en ruimte te nemen om te genieten van dat wat je hebt bereikt.
Want anders wordt je leven meer een race. En ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik vind racen vermoeiend. En niet alleen dat – wat heb je eraan om door je leven te racen? Is die finish echt je doel? Want als het klaar is, is het klaar. Dan is je leven over en heb je niets anders gedaan dan geploeterd.
Omdat iemand in 1540 bedacht dat hard werken ‘beter’ was dan rustig aan doen. Meh.
Mijn antwoord ligt ergens in het midden. Niet altijd productief zijn. Maar wel productief zijn als de situatie erom vraagt. Artikelen schrijven zichzelf niet. Maar het leven laat ook niet van zichzelf genieten. En het is allebei belangrijk.
Ik kan je deze uitzending van de Tim Ferriss podcast uit 2015 aanraden (vanaf 3:10 min). Het is een hoofdstuk uit het boek We learn nothing van Tim Kreider: Lazy, a manifesto. Ik luister deze uitzending elk jaar terug om mezelf weer even terug op de grond te zetten.
Die drukte, die stress, die hele ratrace – dat is geen gegeven van de natuur. We doen het onszelf aan. En we kunnen er ook mee stoppen. We kunnen onze levens versimpelen en meer lucht creëren om gewoon te zijn.
Niet eens om heel wijs en spiritueel te gaan zitten doen. Maar gewoon – omdat constant productief zijn niet werkt. Het put ons uit en het is nergens voor nodig. Burn-out is niet waar je naar op zoek bent, echt niet. En met een beetje lucht links en rechts, kun je dat bezoekje bij de dokter voorkomen.
Relax. Adem in, adem uit. Doe eens iets nutteloos vandaag zónder schuldgevoel. Het zal je goed doen.
Stress stap voor stap verminderen
Stress zuigt de blijdschap uit je dag. Gelukkig zijn er veel dingen die je kunt doen om snel minder stress te ervaren.
In deze Bundel laat ik je zien hoe je het voor elkaar krijgt. We werken aan 5 stappen om stress snel en effectief te verminderen.
Zodat de blijdschap weer fijn terug kan stromen in je dag. ☀️
Deze cursus ontving een gemiddelde waardering van 9,5 door duizenden deelnemers.
Reacties
Na te druk te zijn geweest word ik ineens grieperig. Niet echt ziek, ik kan best nog wel doorgaan. Tot ik echt ziek word. Maar ik doe het niet. Vandaag ga ik lekker thuis zijn. Luisteren naar m’n lichaam en het de rust en voeding geven die het vraagt om weer fit en vrolijk te worden.
Jouw artikelen matchen altijd zo met de dingen die spelen bij mij of mijn omgeving. Heel bijzonder.
Dank voor deze reminder. Even gas terug en echt genieten van nietsdoen.
Geweldig geschreven! Lanterfanten, mijn favoriete woord, maar wat moeilijk om te doen. Ik word door jelles woorden gesterkt dat het ok is en goed! Nu het nog natuurlijk laten worden, zonder die steeds terugkerende gedachten; ik heb nog niks gedaan..ik moet nodig wat gaan doen.
Corine
Mooi Jelle! Mijn man en ik hebben wat gas terug genomen en proberen niet mee te gaan in de ratrace waaraan bijna iedereen meedoet. Maar het is niet gemakkelijk om ons hier niet altijd schuldig over te voelen. Jouw artikel is een mooie reminder!
Mooi artikel.
Bijna al je artikelen lees ik met plezier en bevatten waardevolle inzichten, maar hier overtref je jezelf. Met een stukje historische achtergrond over het calvinisme.
Mensen leren de wereld van nu beter begrijpen als ze ook de historische achtergrond kennen.
Heel mooi geschreven!
Il dolce far niente ( het zoete nietsdoen)
Prachtig dit, mijn visie ook, ik ben erg ziek geweest door opstapelingen stress, ik lanterfant nu vaak, heerlijk sowieso en ja, mensen vinden me missch lui, maar ik blijf nu waarschijnlijk gezond, we hebben maar 1 leven, dat vergeten ‘nuttige’ mensen weleens…
In mijn kindertijd was het credo: Maak je nuttig!
(En vergeet vooral wat je nodig hebt, denk ik nu.)
Een aantal burn-outs verder ben ik met mijn 54 jaar eindelijk wat relaxter en merk dat de mooiste gedachtes en inspiratie komen vanuit ontspanning; op de pot of bij het snoezelige moment van wakker worden. Die geven innerlijke drive tot geïnspireerde actie en ik voel me beter dan ooit. Menigeen vind zo’n actie misschien niet nuttig maar het geeft me wel voldoening! Voor mij is het tot nut.
Heel herkenbaar!
En ik heb een nieuwe favoriete quote: “Het leven laat niet van zichzelf genieten” :)
Zo herkenbaar!
En ik heb een nieuwe favoriete quote: Het leven laat niet van zichzelf genieten :)
Mooie waardevolle blog! We gaan hem vanavond gebruiken voor onze Leef je
Mooiste leven avond. 1 x in de maand zitten wij met vijf vrouwen bijeen en filosoferen over het leven en de ratcace. Hartelijke groetjes❣️Angela
Tja, de waanzin van het Calvinistische-protestants idee dat hard werken intrinsiek goed is…. We zijn er wereldkampioen burn-out mee geworden in Nederland. En ja, ik heb de mijne ook gehad….
Ook ik heb in Thailand en elders in Azië de ongekende rijkdom gezien van mensen met ´tijd´. We denken dat we in Nederland rijk zijn, maar ehhh, echt niet. Grotere armoede dan altijd gebrek aan tijd en altijd meer van jezelf moeten kan ik me niet indenken.
Ik ben er nog niet. Met die Thaise mevrouw kan ik niet gauw wedijveren, maar mijn doel van een 4-urige werkdag, haal ik wel steeds vaker. Voor mij hielp het ook enorm om het drukke gestressde, overgeorganiseerde Nederland om te ruilen voor het veel relaxtere Spanje. Ook hier vind, net als in Thailand, veel meer echte (tijd) rijkdom dan in het arme Nederland…….
tja de ratrace, heeft voor mij met hebzucht te maken..Tracht zelf daarom alleen tweedehands of biologische dingen te kopen en alleen als t écht nodig is, lekker snuffelen in kringloopwinkels heerlijk ontspannen..
Niet business as usual maar think globally act locally, heerlijke wijsheid om te weten..Geen producten uit China of Amerika vanwege de milieuschade..Minimalisme en lokale producten!!
Heel fijn artikel! Zoals altijd, maar idd deze is er eentje om in een lijstje te doen en op te hangen. Thanks!!
Mooi geschreven, dank je wel. Ook weer één om vaker te lezen, top!
Hi Jelle! Bedankt voor je wijze woorden en je mooie uitleg, ik ben het helemaal met je eens! Het altijd productief willen zijn is zó herkenbaar, zelfs bij de domste dingen zit ik te analyseren hoe het nog beter zou kunnen. Ik weet ook heel goed hoe belangrijk het is om rust te nemen of niks te doen, maar ik zou niet weten hoe ik dat moet uitleggen aan mijn hoofd! Heb je misschien ook tips om je mindset te veranderen zodat je er zelf ook echt in gelooft dat je een stapje terug mag doen? En het ook echt doet ;)
Ik heb een stapel ongeopende theorie boeken thuis. Halverwege Januari is het examen. Ik heb ook een bedrijf en en half-af huis. Altijd druk. Altijd haast. Eergisteren werd mijn vrouw ziek, dus bleef ze thuis – gisteren zat ze al weer op kantoor. Gisteren aangestoken – dus ik lig nu. Begon me bijna schuldig te voelen dat ik in bed lag. Waanzinnig! Ik ben ziek OMDAT ik me veel te druk maak! We doen het onszelf aan! Veel te veel hooi op de vork – nooit alles af. Een madhouse. Nu stoppen! Zegt het lichaam – want het hoofd had het eerder nog niet door! Gewoon vandaag thee en fijn sochicken (heb ik anders ‘nooit’ tijd voor) en als ik daar zin in heb, doe ik een boek open. En anders niet. En er zal zich geen ramp voltrekken.
Precies waar ik afgelopen weekend mee worstelde, ik had een weekend niks en heb ook letterlijk niks gedaan.. Niet wat ik voor ogen had.. Wel wat ik dus nodig had, en nog steeds..
Bedankt!
Ook dit geschreven stukje is er een om (jaarlijks) vaker terug te lezen! Dankjewel!!
Dag Jelle,ik ben net van werk veranderd (ik ben 59). Ik wou geen manag.assistant meer zijn wegens veel werk en stress. Nu werk ik in een callcenter en ik viel van de regen in de drop: elke oproep wordt opgenomen, mag niet te lang duren, heeft een vervolg (inputten, mail maken naar klant of andere dienst, etc..). Alles wordt gechronometreerd en ik ben één blok beton. Bij al wat je doet (plassen, een vraag stellen, etc…) moet je je status in het systeem aanpassen. Ik ben al blij dat ik werk vond. Hoe moet ik met die stress omgaan? Heb nog drie jaar te gaan eer ik met pensioen ben. Ik mediteer, ik fiets, ik wandel, … maar toch… Liefs, Christine