De keerzijde van onze vleesmaatschappij
Vlees is een belangrijke pijler geworden in ons dagelijks dieet. We eten vlees op ons brood, in tussendoortjes, bij de borrel, in de salade en in grote hoeveelheden bij ons diner.
Vlees wordt gezien als een ‘verworvenheid’, iets waar we recht op hebben. En hoewel vlees een belangrijk onderdeel is van het menselijke dieet, is het nuttigen van grote hoeveelheden vlees eerder schadelijk dan gezond. Zowel je lichaam als de wereld om je heen worden zwaar belast door deze gewoonte. Je draagt bij aan het verstoren van een balans die op de lange termijn niet zonder consequenties blijft.
Daar komt bij dat veel mensen amper nog beseffen waar die strak verpakte kipfilets eigenlijk vandaan komen, en wat er voor nodig is om dat kipfiletje zo kant-en-klaar in de supermarkt te kunnen presenteren.
Dit artikel is absoluut geen betoog om vegetarisch door het leven te gaan, of om de bioindustrie in een zwart daglicht te stellen. Alle genoemde partijen reageren op de enorme vraag naar vlees omdat zij allemaal hun geld willen verdienen. De oplossing ligt voor een deel bij jou, omdat jij de wereldwijde vraag naar vlees voor een klein deel in de hand hebt.
Dus waarom zou je precies kiezen voor het eten van minder vlees? Hieronder vind je de belangrijkste redenen.
1. Om jezelf te beschermen tegen westerse ziektes
Een flinke inname van vlees is een grote belasting op je eigen gezondheid. De dierlijke vetten die in rood vlees (vlees van zoogdieren) te vinden zijn, zijn verzadigd en vanaf gemiddelde hoeveelheden schadelijk voor je gezondheid.
Niet alleen veroorzaken dierlijke vetten voor een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. Verschillende onderzoeken wijzen op het verband tussen hoge vleesconsumptie en verschillende vormen van kanker.
Ook andere westerse kwalen, zoals ‘opvliegers’, worden gelinkt aan hoge vleesconsumptie. Wie voornamelijk leeft op dierlijke producten (vlees, kaas, vleeswaren, melk etc.) heeft een hogere kans op westerse ziektes.
Door te kiezen voor minder dierlijke producten zul je snel gezonder worden. Hierbij is vooral de beperking van rund- en varkensvlees erg lonend. Je krijgt minder dierlijke vetten binnen, en meer plantaardige producten. Hierdoor zul je merken dat je eenvoudig vet verliest, en op een gezond gewicht zult komen. Onderzoek toont namelijk aan dat minder vlees eten de oplossing is tegen overgewicht.
Voor de lange termijn word je minder kwetsbaar voor ziektes die worden veroorzaakt door de dierlijke vetten. Je blijft makkelijker gezond en in balans!
2. Om je impact op het klimaat te verminderen
Om de enorme veestapel te voeden zijn miljoenen kilo’s voer nodig. Deze voeding wordt gemaakt van gewassen als maïs en soja. Om te kunnen voldoen aan de enorme vraag naar deze gewassen is een groot deel van de wereld (voornamelijk in Zuid-Amerika) bedekt met maïsvelden.
Voor iedere kilo vlees is zo’n vier kilo voer nodig. Aangezien de wereldwijde veestapel blijft groeien (omdat in opkomende markten als China ook steeds meer mensen overgaan op een westers dieet met veel vlees) zullen er meer en meer maïs- en sojavelden moeten worden aangelegd.
Om ruimte te maken voor deze velden worden enorme hoeveelheden bos en regenwoud gekapt. Hierdoor vermindert de hoeveelheid bomen die Co2 kunnen omzetten in zuurstof en gaan er belangrijke natuurgebieden verloren met daarin alle dieren die er leven.
Daar komt bij dat de enorme veestapel zorgt voor een nog grotere hoeveelheid mest. Deze mest zorgt op zijn beurt voor uitstoot van schadelijke gassen en vervuiling. Vervolgens zorgt de verwerking van het vlees voor veel Co2 uitstoot en vervuiling.
Denk aan het vervoer van de dieren, de energie die nodig is om het vlees te verwerken tot supermarktproducten, de productie van verpakkingen, het gekoelde vervoer naar de supermarkten en groothandels, en daarbij de uitstoot van export naar andere landen.
Het stukje vlees op je bord is onderdeel van een niet-duurzame productieketen, gevoed door de groeiende wereldwijde honger naar vlees, die zo omvangrijk is dat het invloed heeft op het klimaat van onze planeet. Door minder vlees te eten verklein jij je aandeel in deze keten.
3. Om achterblijvende economieën te helpen ontwikkelen
Door minder vlees te eten help je mensen in zowel Afrika als Zuid-Amerika hun eigen economie te ontwikkelen.
Landen als Brazilië worden door meer ontwikkelde landen ‘geleast’ voor de productie van veevoer. De grond wordt ingezet om eten te maken voor dieren terwijl er in het zelfde land honderdduizenden mensen zijn die zelf te weinig vers eten hebben om gezond te kunnen leven.
De grond die wordt ingezet voor het buitenland kan niet worden gebruikt voor de eigen bevolking. Er worden enorm veel voedingsstoffen weggegooid omdat er zoals gezegd vier kilo voer nodig is voor een kilo vlees.
Als het voer eenmaal geproduceerd is, en is omgezet in vlees dan ontstaat er een andere situatie. De overschotten die binnen de EU ontstaan vanwege overproductie worden tegen dumpprijzen aangeboden in Afrika.
Vanwege dit goedkope vlees kunnen lokale boeren moeilijk hun geld verdienen. Ze hebben een steeds grotere veestapel nodig om een redelijk inkomen te verdienen omdat de vleesprijzen zo laag zijn. Het is bekend dat deze enorme veestapels hebben bijgedragen aan de uitbreiding van de Sahara woestijn door overbegrazing van kwetsbare gebieden.
De productie van grote hoeveelheden vlees betekent voor veel ontwikkelingslanden een belemmering van de lokale economie. Door minder vlees te eten verklein je jouw belasting op deze productieketen.
4. Om dierenleed te verminderen
Het spreekt voor zich dat de massaproductie van vlees veel dierenleed met zich meebrengt. Het is uiteraard een kwestie van persoonlijke overtuiging of je het wel of niet goed vindt dat dieren worden geslacht voor menselijke consumptie.
De vraag is echter niet zozeer of dieren geslacht moeten worden, maar of deze dieren een waardig bestaan kunnen hebben op deze aarde. Er gebeuren dingen in de bioindustrie, ook in de Benelux, die de grenzen van fatsoen volgens de meeste mensen ver overschrijden.
Het moment van slachting gebeurt in Nederland veelal onder verdoving. Het grote dierenleed vindt niet plaats tijdens de slachting, maar in het leven daarvoor.
In de meeste gevallen worden dieren behandeld als product, al voordat zij geslacht zijn. Er wordt gewerkt met enorme hoeveelheden antibiotica, dieren worden geboren in een vijandige omgeving waarin ze geslacht worden zonder buitenlucht en daglicht te ervaren. Ze krijgen weinig ruimte en ervaren veel stress.
En hoewel er in Nederland hard wordt gewerkt aan een meer diervriendelijke bioindustrie, zal er altijd een spanningsveld blijven bestaan tussen dierenleed en economische levensvatbaarheid.
Dieren die net als wij onderdeel zijn van de natuur, krijgen niet de kans om deze wereld te ervaren. Dit is anders dan bijvoorbeeld de visserij waar de dieren (tot de vangst) vrij kunnen leven in de wereld waarin ze thuis horen.
Door minder vlees te eten en bijvoorbeeld de voorkeur te geven aan biologisch en scharrelvlees verklein je jouw aandeel in dit dierenleed, en kun je de ontwikkeling van een diervriendelijke bioindustrie stimuleren.
5. Om geld te besparen op je boodschappen
Door minder vlees te eten houd je geld over. Naast dat je bijdraagt aan je eigen gezondheid, en die van de wereld om je heen, bespaar je een heleboel geld.
Vlees is doorgaans een van de grootste kostenposten binnen de wekelijkse boodschappen. Door te kiezen voor minder vlees, in plaats van goedkoper vlees, bewijs je jezelf, de wereld én je bankrekening een dienst!
Het is waar dat biologisch vlees duurder is dan normaal vlees. Toch kun je nog steeds goedkoper uit zijn door minder vlees te eten, en niet iedere dag vlees te eten. Op die manier eet je lekkerder vlees dat bovendien veel minder belastend is voor de wereld.
Eet lekkerder en geniet meer
Hoe kun je gewoon blijven genieten van allerlei lekkere dingen, zonder bij te dragen aan de problemen die de consumptie van vlees met zich meebrengen?
Zoals gezegd kun je de hoeveelheid vlees die je eet verminderen. Kies voor kleinere porties, kies zo nu en dan voor een gerecht zonder vlees en wissel eens af met vleesvervangers.
Je kunt kiezen voor producten die een minder hoge impact hebben op de wereld. Zo is er biologisch vlees en scharrelvlees. Je kunt kiezen voor biologische melk, yoghurt, eieren etc.
Besef dat je niet iedere dag vlees nodig hebt om lekker te kunnen eten. Daarnaast is het belangrijk dat je vlees niet als iets vanzelfsprekends beschouwt. Behandel het met respect, wees er dankbaar voor.
Leef van het beste dat de aarde te bieden heeft
Naast jezelf bezig te houden met vlees, kun je meer leren over alle andere dingen die de aarde je te bieden heeft. Zo kun je alle benodigde vitaminen en eiwitten uit plantaardig voedsel halen als je er meer van weet.
In Brazilië leven arme mensen bijvoorbeeld voornamelijk op rijst en bonen. Een combinatie die zorgt voor plantaardige eiwitten en vitamine B. Deze mensen kunnen geen vlees betalen, maar ze hebben het ook niet nodig om gezond te blijven. Door te kiezen voor plantaardige combinaties krijg je alles binnen wat je nodig hebt.
Wil je dingen als een barbecue wel leuk houden? Kies voor een kleinere hoeveelheid vlees, en maak er een paar lekkere salades en stokbrood bij. Je merkt niet eens dat je minder vlees eet!
Daarnaast kun je vlees vaker vervangen door duurzaam gevangen vis, en profiteren van de goede eigenschappen zoals gezonde vetten en pure eiwitten.
Door te kiezen voor minder vlees beperk je de kans op veel dodelijke westerse aandoeningen. Daarnaast verminder je je belasting op de wereld. Door te kiezen voor biologische varianten stimuleer je bovendien de ontwikkeling van een duurzame bioindustrie.
Meer lezen over minder vlees eten
Wil je graag aan de slag met het verminderen van je vleesconsumptie? Laat je dan inspireren om voortaan door het leven te gaan als flexitariër: iemand die minimaal één dag in de week vegetarisch eet en doorgaans veel minder vlees eet dan vroeger.
De onderstaande boeken laten je zien hoe je kunt koken zonder vlees én vis. Op Leukegeit.nl vind je bovendien hoe je een vegetarische barbecue kunt organiseren.
Reacties
Hoi Jelle,
Ik vind het super en ook dapper dat je aandacht aan dit onderwerp besteedt. Omdat dit vaak een punt van veel discussie is… (Kom niet aan mensen hun stukje vlees…)
Duidelijk, uitgebreid en volledig artikel! Hoop dat je een heleboel mensen aan het denken zet. :-)
Groot compliment!
Ik at wel eens biologische mager tartaar of biefstuk of kogelbiefstuk duss de magere soort is dan ook niet goed maar varkensvlees ben ik sowie sow lang mee gestopt
Een artikel uit uit 1 stuk.
Alle argumenten om minder vlees te eten op een rij.
Dank je
Prima artikel!
Compliment en ga zo door.
Mooi artikel! Alle belangrijke informatie over vlees eten in 1 artikel!
Zelf wilde ik al heel lang vegetarisch eten, maar het leek me erg lastig en ik was bang vlees te ‘missen’.
Uiteindelijk ben ik afgelopen januari en het is me 100% meegevallen!
Ik geniet van elke maaltijd, ben op gezond gewicht, en draag een steentje bij aan de wereld!
Mooi artikel! Eet nu zelf ook al enige tijd geen vlees meer terwijl ik altijd dacht dat ik niet zonder kan. Mooi wel dus!
Nu is er een ding dat ik lastig vind.
Ik merk dat er nog veel onwetendheid in mijn omgeving heerst over waarom het beter is minder vlees te eten. Als ik bijv. mijn ouders probeer duidelijk te maken waarom ik geen vlees meer eet dan krijg ik, voor mijn gevoel, een reactie van; waar zeur je over?
Heeft iemand misschien tips over hoe ik deze onwetendheid op een leuke manier kan wegnemen? Wil verder ook niet mensen voor het hoofd stoten met mijn idealen of ze dwingen te luisteren. Of moet ik het gewoon laten varen?
Je kunt jouw redenen gewoon rustig uitleggen. Vervolgens hebben anderen de mogelijkheid om hun eigen afweging te maken op basis van jouw informatie. Het eten van vlees is voor veel mensen een gebied van gemengde gevoelens. Een vaag gebied van genot, schuldgevoel, ontkenning, traditie en gewoonte. Je kunt niet van anderen verwachten dat ze zomaar jouw normen en waarden overnemen. Je kunt delen wat jij weet, en ze laten zien hoe het anders kan door een voorbeeld te zijn.
Je kunt vragen of ze jouw standpunt respecteren. Ze hoeven het er niet mee eens te zijn om er respect voor te hebben.
Helemaal waar!
Sober is proper.
Hoe noem je iamand die tussen veganist en vegetarier inzit?
Een zeikerd.
Sorry, erg flauw ;). Ik ben zelf een Flexitariër. Dwz, ik laat af en toe het stukje vlees ontbreken uit de maaltijd, juist om de wereld wat te ontlasten.
Ik merk dat er al steeds meer mensen flexitariër zijn dus we gaan de goede kant op en….. Rome is ook niet in één dag gebouwd. Het komt goed.
Niet zo veel Westerse mensen beseffen dit maar eigenlijk is melk helemaal niet zo gezond als men beweert.
Als je er bij stil staat lijkt het ook wel dom om melk te drinken, bijna uitsluitend Westerse landen consumeren zoveel melk en … KOEIENmelk is voor koeienkindjes -dus kalfjes- eigenlijk niet voor mensen.
Helemaal mee eens!
Ben onlangs begonnen met minder vlees eten en kijken waar het vlees vandaan komt (waardoor je bijna automatisch ook minder vlees gaat eten) Ben nu een halal slager uit steenbergen aan het proberen, waar je ziet dat er geen stoffen of wat dan ook in het vlees zitten.
Helemaal mee eens: Eet minder vlees, maar als u het eet, denk aan dier en milieu!