1. Zoek de verbinding op
Respectvol discussiëren draait niet om gelijk krijgen. Het draait om verbinden. In het heetst van de strijd vergeten we soms dat achter elke mening een mens zit. Een mens zoals jij en ik, met gevoelens, ervaringen en verlangens.
Dit besef helpt om minder snel te oordelen en zorgt voor meer wederzijds begrip. Ook als je het niet met elkaar eens bent. Door vragen te stellen en echt te luisteren, ontstaat er ruimte voor dialoog.
En het is juist die dialoog die we in de huidige tijd goed kunnen gebruiken. In een dialoog stel je jezelf niet de vraag: ‘wie heeft er gelijk?’ Maar: ‘wat kan ik leren van het perspectief van de ander?’
Dit betekent niet dat je je eigen mening moet inslikken of afzwakken. Het betekent dat je je mening deelt op een manier die uitnodigt tot gesprek in plaats van confrontatie. Daarbij erken je dat er meerdere perspectieven mogelijk zijn en dat niemand in zijn eentje het hele plaatje kan overzien.
2. Neem een open houding aan
Respectvol discussiëren begint met je houding. Letterlijk en figuurlijk. Je kunt je nog zo beleefd uitdrukken, maar als je lichaamstaal iets anders zegt, dan voelt de ander dat haarfijn aan. Je bent dan niet consistent.
Op innerlijk niveau begint dit met:
- Luisteren naar de ander, ook als je het er niet mee eens bent.
- Nieuwsgierigheid: zie het gesprek als een kans om iets nieuws te leren.
- Bescheidenheid: en erkennen dat je niet alles weet.
- Geduld: geef de ander de ruimte om zichzelf uit te drukken. Ook als diegene dat wat onhandig doet.
Op uiterlijk niveau gaat het om je non-verbale communicatie of lichaamstaal. Denk bijvoorbeeld aan:
- Oogcontact: laat zien dat je luistert en betrokken bent – zonder te staren of intimideren.
- Een open houding: draai je richting je gesprekspartner en zit of sta rechtop. Vermijd het kruisen van je armen, ongeïnteresseerd onderuitzakken of nadrukkelijk zuchten.
- Rustig en vriendelijk spreken. Een harde toon of gehaaste zinnen kunnen onbedoeld aanvallend klinken.
- Stiltes laten vallen. Stilte geeft ruimte om na te denken of emoties te laten landen.
3. Laat het gesprek niet ontsporen
Zelfs met de beste intenties kan een gesprek ontsporen. Een onhandige opmerking of misverstand kan de sfeer volledig laten omslaan. Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om dit te voorkomen.
- Laat elkaar uitspreken. Als je iemand in de rede valt, dan voelt diegene zich niet gehoord.
- Luister met aandacht en check af en toe of je de ander wel goed begrijpt door kort samen te vatten wat je net gehoord hebt.
- Spreek alleen voor jezelf en vul niet in voor anderen.
- Doe geen aannames. Stel vragen als je twijfelt of je het wel goed begrijpt.
- Blijf bij het onderwerp en laat je niet verleiden om af te dwalen.
- Neem emoties serieus, maar ga niet schreeuwen of schelden. Als je echt gefrustreerd raakt, dan kun je dit benoemen en een time-out nemen.
- In sommige situaties is er sprake van een machtsverhouding. Bijvoorbeeld op school, op het werk of met je kinderen. Wees je daarvan bewust en probeer het gesprek gelijkwaardig te houden.
Bij moeilijke gesprekken kan het helpen om vooraf deze ‘gespreksregels’ met elkaar door te nemen. Dit zorgt voor structuur, focus en een veilig gevoel.
4. Oefening baart kunst
Respectvol discussiëren is een vaardigheid die je ontwikkelt door te oefenen. Een uitgangspunt daarbij is dat een goed gesprek begint met goed luisteren. De rest volgt vaak vanzelf.
Merk je dat je gaandeweg het gesprek of de discussie toch geïrriteerd raakt, je stem verheft of een scherpe opmerking plaatst? Wees dan niet te streng voor jezelf.
Kijk liever naar de intentie. Niemand is perfect, zeker niet in een discussie met uiteenlopende meningen. En onthoud: je mag altijd ergens op terugkomen.
Daag jezelf uit om elke discussie te zien als een kans om te groeien. Elke keer dat je kiest voor luisteren in plaats van reageren, voor vragen stellen in plaats van oordelen – versterk je je vermogen om in verbinding te blijven.
Bovendien leer je zo je eigen overtuigingen beter kennen in relatie tot die van anderen. Dit vergroot je zelfbewustzijn én je inlevingsvermogen.
Bouwen aan sterkere relaties en een betere wereld
Door steeds weer de intentie te kiezen om met respect te spreken en te luisteren, bouw je aan sterkere relaties. Op je werk, thuis, met vrienden of vreemden. En je draagt bij aan een wereld waarin verschillen niet worden weggepoetst of juist uitvergroot – maar op een open en respectvolle manier worden benaderd.
In een tijd waarin meningen vaak botsen en tegenstellingen worden uitvergroot, is dit belangrijker dan ooit. Zo blijven we elkaar zien als mensen. Mensen die uiteindelijk allemaal gedreven worden door angst of liefde.
Liefdevol omgaan met moeilijke mensen
Wil je dieper ingaan op dit onderwerp? Ontdek hoe je beter kunt omgaan met negatieve, moeilijke en energiezuigende mensen.
In deze Bundel vind je handvatten, inzichten en praktische opdrachten die je helpen succesvol en liefdevol om te gaan met moeilijke mensen. Zo verminder je de negatieve energie en maak je je leven makkelijker.
Deze cursus ontving een gemiddelde waardering van 9,3 door duizenden deelnemers.
