“I’m not that lazy,
but I don’t need that much money.
I lead a fairly simple life.”
Karl Pilkington
Ik ben best blij met mijn luiheid
Ik ben lui. Maar misschien niet op de manier die je denkt.
Ik heb een hekel aan overbodig werk doen. En daarom doe ik er alles aan om dat werk niet te hoeven doen. In dat opzicht ben ik net een opstandige puber maar dan zonder de puistjes.
En gaandeweg ben ik mijn luiheid gaan waarderen. Omdat ik inzag dat die luiheid me veel goeds brengt. Laat het me uitleggen.
Hard werken is wat mij betreft geen deugd
Kijk, we leven in een samenleving die gelooft dat hard werken een deugd is. Ik woon al mijn hele leven in de buurt van Rotterdam, en het ”Niet lullen maar poetsen” gevoel is hier diep geworteld.
En begrijp me niet verkeerd, bij twijfel is hard werken waarschijnlijk effectiever dan luiheid. Want als je iets doet dan gebeurt er ten minste iets. Als je een stad probeert op te bouwen na een bombardement bijvoorbeeld, dan kun je beter anderhalf emmertje puin opruimen dan niets doen. Prima.
Maar het punt is: we zijn niet langer bezig met puinruimen – gelukkig. En als we altijd maar blijven poetsen, poetsen, poetsen omdat we geloven dat dat ons een beter mens maakt, dan is het tijd voor pauze.
Waarom? Omdat gewoon actief zijn niet per definitie leidt tot een beter leven.
Je kunt je eindeloos bezighouden
Hier is een idee om op te kauwen: er is altijd meer te doen dan je kunt doen. Dat is altijd al zo geweest, en dat zal altijd zo blijven. Je zult sterven met een onvoltooide takenlijst – en dat is oké.
Althans, ik weet niet of het oké is. Maar het is wat het is, je kunt er niet veel aan veranderen.
Er zijn zo onwijs veel manieren om jezelf ‘nuttig’ te maken. En als je gelooft dat hard werken een deugd is, dan heb je wellicht de neiging om jezelf eindeloos bezig te houden. Dan bekruipt je al snel het gevoel dat je altijd productief moet zijn.
Maar het probleem hiermee is dat je er vooral heel druk van wordt, heel moe, heel rimpelig en gestrest – maar niet per definitie vooruit komt.
Het is belangrijk dat je keuzes maakt. Dat je bepaalt welke dingen het meest belangrijk voor je zijn. Want in een wereld vol met onafgevinkte taken kun je niet bezig blijven. Je moet kiezen om een goed leven te hebben. Want als je niet kiest dan word je geleefd.
En daar is niets mis mee. Maar het is geen recept voor vrijheid, blijheid en betekenis.
Kiezen is belangrijker dan je denkt
Je krijgt een beperkte hoeveelheid tijd in dit leven. En in die tijd moet je alles doen wat je wilt doen, en dan nog kun je niet alles doen. Daarom is het belangrijk dat je zorgvuldig selecteert wat je doet met je tijd en energie.
Je kunt je bijvoorbeeld eindeloos bezighouden met anderen tevreden houden. En het voelt heel nuttig en fijn als het lukt. Maar het brengt je nergens.
En dit is waar mijn natuurlijke luiheid me veel heeft gebracht. Ik kan mezelf er niet toe zetten om dingen te doen die me niet nuttig lijken. En ik kan er niet tegen om constant hetzelfde werk te moeten doen.
Daarom ben ik goed geworden in deze dingen:
- Schrappen. Ik gooi constant taken en projecten uit mijn leven. En ik wijs continu projecten af omdat ze me niet vooruit helpen richting het leven dat ik voor ogen heb. Mooie kansen zijn alleen mooi in het licht van mijn missie. Verder vind ik het prima om kansen te missen.
- Automatiseren of uitbesteden. Ik ben een beetje een nerd. En ik vind het heerlijk om technische oplossingen te vinden voor alledaagse taken en problemen. Zo schrijf ik scripts om taken te automatiseren en probeer ik processen constant zover te versimpelen dat ze werken zonder mij.
- Stroomlijnen. Als schrappen en automatiseren niet lukt is het tijd om te stroomlijnen. Dit is bijvoorbeeld waar de checklists om de hoek komen kijken. Ik denk een proces één keer goed door (of ik schrijf mee terwijl ik een taak uitvoer), waarna ik voor de volgende keer een checklist heb. Checklists zijn geweldig. Ze zorgen ervoor dat ik de kwaliteit hoog kan houden terwijl ik maximale luiheid kan beoefenen.
- Opsparen. Gelijkwaardige taken spaar ik vaak op, zodat ik ze in één ruk kan uitvoeren. Dit zijn vaak vervelende, repetitieve taken die ik liever niet doe. Maar áls ik ze dan moet doen, doe ik ze liever allemaal achter elkaar. Liever één keer per maand die ellende, dan elke week een beetje ellende.
Met een beetje luiheid kom je een heel eind
Een beetje strategische luiheid is perfect. Om een voorbeeld te geven, de beste programmeurs zijn een beetje lui. Ze hebben geen zin om saai en herhalend werk uit te voeren, dus ze bouwen een programma zodat de computer het voortaan doet.
In tegenstelling tot zeer gemotiveerde programmeurs, die lekker druk zijn en constant die herhalende taken met de hand blijven uitvoeren.
Als je een overbodige taak uitvoert hoef je je niet nuttig te voelen. Ja, je hebt iets gedaan. Maar activiteit is niet hetzelfde effectiviteit.
Vraag jezelf af wat de meest strategische besteding van je tijd is. Welke stappen je vooruit helpen richting het leven dat je voor ogen hebt. En doe de rest zoveel mogelijk niet.
Want als je doel een goed leven is – welke dingen zijn dan écht belangrijk? Het zijn er waarschijnlijk niet zoveel. En de kans is groot dat een beetje lanterfanten – naast werken richting je doelen – er een heel belangrijk onderdeel van uitmaakt.
Leven met minder gedoe
Gedoe is vermoeiend. En hoewel er altijd wel een bepaalde mate van 'gedoe' zal zijn in ons leven, kunnen we een hoop doen om het minder te maken.
Want zou het niet heerlijk zijn als je het gevoel had dat je je leven daadwerkelijk enigszins onder controle had?
In deze Bundel behandelen we vijf stappen die je kunt zetten om je leven te stroomlijnen zodat het lekkerder loopt.
Deze cursus ontving een gemiddelde waardering van 9,3 door duizenden deelnemers.
Reacties
Niet om nou je cursus meteen onderuit te halen, maar zogenaamde overbodige werkzaamheden kunnen soms zo prettig zijn. Ze krijgen een meditatief karakter. Misschien ligt dat met het dagelijke handelsmatige leven anders dan met computers…ik ben niet zo’n computermens. Maar ik bedacht pas bij de weer opgelaaide discussie over kernenergie: we zijn zo afhankelijk geworden van die energie en het jaagt ons maar op want ineens kan er meer in minder tijd en moet er dan ook zoveel meer…..en wat doen we als we niet meer verder kunnen vanwege een burn-out? Dan gaan we onthaasten en vinden we vaak vrede in het beoefenen van handwerken waarvoor we die onvolprezen machines hadden uitgevonden. We vinden vrede in het handmatig maken van meubels, kledingstukken..we weven, we timmeren, we breien…ik heb m’n heil altijd gezocht in koken..elke dag 2 uur en het was heerlijk, dat telkens weer creatieve proces. Ik voel weerstand tegen computers e.d. Waarschijnlijk omdat ik ze niet volgen kan…waarschijnlijk omdat ze zoveel van het proces over genomen hebben en het gaat aan mij voorbij…dat staat me tegen. Natuurlijk is dat MIJN makke. Maar het is iets om over na te denken. Jouw strategische luiheid is charmant en het kan goed zijn. Maar…er is ook iets voor te zeggen om het werk waar je een weerstand tegen voelt te leren lief hebben…en nou spreek ik ook tegen mezelf wat betreft de computer. Maar veel weerzinwekkende karweitjes hebben ook een kant die liefde herbergt.
Bedankt voor je reactie Marjan. Ik ben het zeker met je eens. Soms zijn taken die ‘nutteloos’ lijken onwijs nuttig om mentale balans te herstellen. En misschien heb ik dat niet goed duidelijk gemaakt in het artikel, maar als dat zo voelt dan zijn dit soort bezigheden natuurlijk niet nutteloos. Soms zijn dingen die moeten gebeuren een perfecte manier om mindfulness te beoefenen, helemaal met je eens. 😊
Een taak die liefde in zich herbergt…sorry, ik wil het toch even afmaken. Het uit de stront halen van zich onder smerende geestelijk gehandicapte is een echt karwei. Maar onder het vuil zit degene met wie je wat te maken hebt en die weer schoon en lekker ruikend tevoorschijn komt als jij hem schoon maakt. En zo is het met meer dingen…het is o.a. ook maar waar je het zwaartepunt legt. Sorry Jelle, ik kan het niet af met 1500 tekens en wat je schrijft nodigt mij vaak uit tot reflectie. Vriendelijke groet, Marjan
Bedankt voor je reactie Marjan. Ik ben het zeker met je eens. Soms zijn taken die ‘nutteloos’ lijken onwijs nuttig om mentale balans te herstellen. En misschien heb ik dat niet goed duidelijk gemaakt in het artikel, maar als dat zo voelt dan zijn dit soort bezigheden natuurlijk niet nutteloos. Soms zijn dingen die moeten gebeuren een perfecte manier om mindfulness te beoefenen, helemaal met je eens. 😊
Als ik geen zin heb, dan weet ik dat ik mijn hoofd moet ontwarren, dan pas kom ik tot actie. Dan hou ik van wat ik doe. Als ik dat doe, doet mijn gezin mee, hoef ik verder niks voor te doen, alleen maar ervan houden. En ik ben het met Jelle eens. Hard werken vind niemand leuk, behalve als het met een vrolijke passie gaat. het is namelijk een illusie dat hard werken goed is. Dat werken in de zorg is ook helemaal niet leuk en is hard werken en geloof mij, heeeeel veel mensen in de zorg denken er zo over.
Als er mensen zijn die het niet leuk vinden, dan gaan ze negatief doen. Hele bejaardenhuizen zitten vol met verzorgers die hun werk totaal niet leuk vinden. Mensen in de zorg moeten gewoon met efficiëntie bezig zijn en ook dat is een “draak” in Nederland. Efficiëntie en prestatiegericht doen is echt gewoon totaal, maar dan ook totaal de grootste illusie die er is.
Ga heerlijk naar die rommel zitten kijken en laat dat eens door je heen sidderen. En geniet van het sidderen. Dan kom je tot actie. Als je neigt naar iets moeten? Ga daar eens inzitten en wacht tot die neiging over is.
Alles heeft namelijk nut, alles wat je doet, zegt en vastpakt. Alles zegt wat over jezelf.
Ik geniet van nutteloos doen en van mijn retraite die ik zelf heb gecreëerd in huis. Heerlijk. Ik wacht gewoon tot er iets gebeurd en daar reageer ik op en dan zie ik wel.
Op het moment is heel mijn poetsneurose , rennen, druk druk druk weg en ik geniet van die controle los.
Tegenwoordig is iedereen druk, maar is dat niet ook een excuus om ongewenste afspraken, mensen enz op afstand te houden?! Beter is het minder druk te hebben en juist daarom ongewenste afspraken en mensen op een afstand te houden. Minder stress meer geluk. BTW fan van je blog!
Jelle, lees je mail graag dat als eerste.
Moeilijk onderwerp, ben slecht in ergens mee beginnen, onrust in mijn lijf ( vlucht gedrag niet thuis kunnen zijn)
Absoluut niet lui, niets ( kunnen ) afmaken wel rond rennen als kip zonder kop.
Karin
Hai Jelle,
Misschien moeten we het anders framen. Luiheid klinkt negatief. Veel mensen waarbij minder uit handen komt worden gezien als minder productief. Terwijl hun hoofd wel juist altijd aanstaat en ze meer hersteltijd nodig hebben.
Zegt niets over de hoeveelheid werk die ze verzetten.
Drukke productieve mensen (die er zo uitzien) verknoeien vaak enorm veel tijd.
Sommige mensen zijn goed in druk doen.
Of ze maken zich druk en zit het vooral in hun hoofd.
Ik heb een fulltime baan maar werk per dag maar max 2,5 echt productief.
Dan is geen uitzondering, dat is realisme. Doen we allemaal, tel aar eens op.
Er zijn onderzoeken die uitwijzen dat je maar zes uur per week, per week!, echt productief bent! Meer kunnen je hersenen niet aan. De rest gaat af aan afgeleid worden en minder urgente taken (zoals eindeloze mail)