Moeilijk – totdat het ineens makkelijk werd
In 2014 schreef ik in mijn dagboek dat ik graag vegetarisch wilde eten. Maar ik kreeg het niet voor elkaar.
Ik at niet veel vlees. Billy en ik waren al overgestapt op een when-at-home-vegan protocol, waarbij we afspraken geen dierlijke producten in de supermarkt te kopen.
Dat werkte voor 90% (koekjes en kaascroissants bleken lastig te weerstaan), maar vlees kwam er vanaf die tijd sowieso niet meer in. Voor buiten de deur had ik mezelf geen regels opgelegd, behalve een voornemen om plantaardig of vegetarisch te eten.
Dat lukte vaak. Dan was ik sterk genoeg om kipsaté te weerstaan, en een vegaburger te kiezen. Of de garnalen in de Thaise curry te vervangen voor tofu.
Maar vaak lukte het ook niet om vlees te laten staan. Op feestjes bijvoorbeeld. Met chorizoworst. Of Italiaanse ham. Of goddelijke garnalensalades.
En toen gingen we naar India. En omdat ik het jaar daarvoor in Thailand en Myanmar een paar keer de nacht door moest brengen op de vloer naast het toilet, besloot ik het anders aan te pakken. Geen vlees voor drie maanden. Om te zien hoe het bevalt.
En het beviel. Ik at mijn laatste stukje vlees op 3 februari bij mijn schoonmoeder en vertrok 5 februari 2016 richting India. Dit zijn de lessen die ik leerde in mijn eerste jaar als ‘vegetariër’.
1. Vegetarisch eten blijkt makkelijker dan ‘minder vlees eten’
Wie had dat gedacht! Jarenlang heb ik mijn vleesconsumptie verminderd. Maar totdat ik het echt ‘opgaf’ was het altijd weer een afweging die ik moest maken.
Dat hoeft nu niet meer.
- In de horeca heb je als vegetariër vaak minder keus. Ik check de vegetarische opties en maak mijn keuze in een paar seconden.
- Mensen hebben soms medelijden met me dat ik de dubbele cheeseburger niet kan nemen. Maar ik ben oprecht gelukkig met pasta met paddenstoelen, omdat ik gek ben op groente.
- Ik hoef niet meer met mezelf te vergaderen of ik nu wel of niet voor de kipsaté zal gaan vandaag. Geen vlees is geen vlees, makkelijk zat.
Minderen met vlees klinkt makkelijker, omdat je altijd een slag om de arm houdt. Maar ik merkte dat het mijn leven moeilijker maakte. Want als je gewoon vlees eet, waarom zou je dan níet voor die dubbele cheeseburger gaan. Waarom zou je jezelf dan ‘tekort doen’ en gaan voor de groentequiche?
Precies. Nu ik de keuze al heb gemaakt voor mezelf ben ik prima tevreden met die quiche.
2. Mijn omgeving moest meer wennen dan ik
Ja – dat had ik niet verwacht. Ik was altijd van de afdeling: ik wil anderen niet lastigvallen met mijn eetpatroon. Maar nu ik fulltime vegetarisch wilde eten, moest ik mensen toch vragen om rekening met me te houden.
En omdat ik al jaren 80% vegetarisch at, dacht ik dat dit geen problemen zou geven. Nou, ik had me vergist. Een aantal mensen in mijn omgeving moest echt even wennen aan het idee.
En het is ook begrijpelijk. Het heeft iets gezelligs om gewoon allemaal hetzelfde te eten. En daarbij voelen sommige mensen de keuze die ik voor mezelf maak misschien als bedreigend voor hun eigen levensstijl.
Maar goed. Het is wat het is. En ik hoef er niet over te discussiëren. Ik laat hen zijn zoals ze zijn en ik blijf bij mezelf. “Ik voel me fijner als ik geen vlees eet, en daarom wil ik het niet eten.”
Simpel zat.
3. Ik maak me minder druk om voeding
Natuurlijk kun je ontzettend ongezond eten als vegetariër. Maar ik deed altijd al mijn best om veel groente te eten. En nu vlees van het menu is, krijg ik automatisch nóg meer groente binnen.
Automatisch, omdat ik mijn best doe om niet teveel zuivel en eieren te eten. En het resultaat is dat ik me minder druk hoef te maken over mijn voeding. Ik moet tegenwoordig mijn best doen om weinig groente binnen te krijgen. En dat voelt best fijn.
4. Op gewicht blijven is veel makkelijker
Vlees bevat onwijs veel calorieën. Alle dierlijke producten zijn vrij calorierijk. Kaas, room, melk en eieren zijn meestal rijker dan de plantaardige producten waarmee je ze doorgaans vervangt (zoals amandelmelk, peulvruchten, avocado en tofu).
En doordat ik meer plantaardigheden eet krijg ik veel meer vezels binnen. Ook eet ik meer peulvruchten, wat er letterlijk aan bijdraagt dat ik bij de volgende maaltijd minder honger heb.
Ik blijf makkelijk op gewicht. En ondertussen eet ik gewoon mijn buikje rond. Want ik ben geen fan van honger.
5. Ik ben minder ziek geworden
Ik weet het, dit is anekdotisch bewijs. Maar ik zet het er toch tussen, omdat het me opvalt. De laatste keer dat ik ziek werd was in Delhi – omdat… tja, Delhi.
Maar sindsdien voel ik me gezonder dan ik me in jaren gevoeld heb. Ik heb vrij gevoelige darmen, en heb zelfs een paar jaar last gehad van prikkelbare darm syndroom (PDS). Maar m’n darmen werkten in 2016 soepeler dan ik me kan herinneren sinds jaren.
En op een flinke Halloween party kater na (pffff), ben ik niet ziek geweest. Ik heb wel één of twee dagen gesnotterd, en heb een keer een dutje gedaan omdat ik wat hangerig was. Maar dat was dan de dag daarna weer over.
6. Plantaardig koken wordt steeds makkelijker
Ja joh – piece of cake. Het punt is: we koken allemaal maar een paar roulerende gerechten. En wanneer je deze carousel eenmaal hebt aangepast met plantaardige favorieten, dan kost het nauwelijks nog moeite.
Ik haal andere producten in huis dan vroeger. En ik maak andere recepten. Vroeger deed ik kaas op mijn brood, nu doe ik er hummus, verse spinazie, wat lijnzaad en misschien wat edelgist op.
Jaren geleden gooide ik kiloknaller kip door m’n curry. Nu kies ik voor grof gesneden champignons of tofu. Als ik trek heb in granola met yoghurt, dan kies ik plantaardige yoghurt.
Echt – het is makkelijk. Het is gewoon even wennen en aanpassen. Maar ik denk er niet eens meer over na.
7. Ik hoef ‘vlees’ niet op te geven
Sommige mensen zijn er fel op tegen, maar ik ben gek op vleesvervangers. Niet voor iedere dag. Maar gewoon voor af en toe – als comfort-food.
Ik voel me alleen maar blij en dankbaar dat ik de sensatie van kipsaté kan ervaren zonder dat er een kip aan te pas komt. Of even snel een zalige burger in elkaar kan zetten die nooit heeft geloeid.
Vleesvervangers zijn minder gezond dan peulvruchten of paddenstoelen, maar minder ongezond dan ‘the real thing’ (minder verzadigde vetten en caloriën). En soms is het gewoon lekker om de gerechten te eten waarmee ik ben opgegroeid (zoals bloemkool met verse worst), zonder dat er iets voor hoeft te sterven.
8. Er is meer ruimte voor compassie
Ik merk dat mijn houding ten opzichte van vlees is veranderd.
Waar ik het vroeger simpelweg zag als ‘voedsel’, zie ik het nu meer voor wat het is: stukjes dood dier. Als het lichaam van een wezen dat er niet voor heeft gekozen om te sterven.
Nu zal je mij geen ‘MOORD’ horen schreeuwen als iemand zijn tanden in een beefburger zet (ik begrijp dat het hele thema complexer en genuanceerder is dan dat) – maar ik kijk écht met andere ogen naar de vleesafdeling.
Ik merk dat er meer compassie is gekomen richting leven, in alle vormen. Jarenlang wilde ik eigenlijk geen vlees eten, omdat ik het totaal niet eens was met de praktijken die achter de schermen spelen. Maar het lukte me niet, en dat maakte me een hypocriet. En dat besefte ik maar al te goed.
Die schuldgevoelens maakten alles troebel. En nu de meeste ruis uit de weg is, blijft er compassie over. En dat voelt fijn. Omdat het me ook beter in staat stelt om anderen lekker te laten zijn zoals ze zijn – ook als ze gewoon vlees eten.
9. Vegetarisch eten is veiliger in de keuken
Er zijn geen vlees bacteriën in mijn keuken. Ik kan mijn mes en snijplank even afspoelen en weer gebruiken. En kliekjes blijven langer goed. En dat is fijn. Want sinds Billy is begonnen met foodbloggen hebben we altijd eten in de koelkast en de vriezer.
Geen zorgen om salmonella, diarree of andere ellende. Geen verhoogde kans op blaasontsteking omdat we kip snijden in de keuken (ieuw). Het enige waar we rekening mee moeten houden zijn linzen, en de scheten die erop volgen.
Maar weet je wat ik ook heb geleerd? Hoe meer linzenscheten, des te gelukkiger je goede darmbacteriën zijn. En zo erg stinken ze niet – dus ik ben maar gewoon dankbaar dat m’n vrienden daar binnen zo hard werken om mij gezond te houden.
Zo zie je maar. Het eerste jaar van een vegetariër zit vol vezels en verrassingen. Ik kijk al uit naar jaar twee!
Beginnen met vegetarisch eten?
Je kunt het op twee manieren doen: cold-tofu of geleidelijk afbouwen.
Ik heb mijn vleesconsumptie (en de consumptie van andere dierlijke producten) jarenlang afgebouwd, waardoor de uiteindelijke overschakeling niet zo schokkend was.
Maar zoals ik eerder aangaf, de knoop doorhakken maakt het leven uiteindelijk wel iets makkelijker.
Hoe dan ook, in dit artikel vind je tips om de overgang naar minder vlees eten (of volledig vegetarisch/plantaardig eten) zo makkelijk mogelijk te maken.
Ben je op zoek naar inspiratie?
Billy deelt dus veggie comfort food op billybilly.nl. Hij plaatst veel recepten die we thuis eten, en houdt alles zo simpel mogelijk.
En mijn goede vriendin Sarra schakelde tijdens mijn reis in India op een volledig plantaardig eetpatroon. Zij blogt o.a. als vegan patissier op Gewoon Lekker Groen met vegan remakes van Heel Holland Bakt recepten en andere goddelijke baksels die ik vaak mag proeven.
Tot slot is er natuurlijk Merel van de Groene Meisjes waar ik zo nu en dan plantaardigheden mee verorber in Rotterdam.
Joh – voor je het weet vraag je je af waarom je ooit vlees nodig had om lekker te eten. :)
Gezond eten en afvallen is simpel 🥑
Wil je meer tips en inspiratie om gezonder te eten? Schrijf je dan in voor mijn online cursus blei lijf.
Deze cursus helpt je gezond eten leuk, makkelijk en moeiteloos te maken. In kleine stappen, met slimme hacks en nieuwe gewoontes. Zo wordt gezond eten steeds makkelijker! 😁
Word slanker, gezonder, fitter en blijer met je lijf. Met blei lijf lukt het je wél om die Tony chocoladerepen te laten liggen en te kiezen voor gezond en lekker eten.
Reacties
Ik vind het wel moeilijk hoor om uit te leggen aan anderen waarom ik (haast) geen vlees eet. Ik had namelijk nooit een reden. Maar ik ga “Ik voel me fijner als ik geen vlees eet, en daarom wil ik het niet eten” onthouden. Bedankt. :)
Precies. Het is jouw leven, dus die zin moet voldoende zijn. Als ze het raar vinden dan mag dat, maar het is wat het is. ;)
Ik heb zelf ervaren dat met wat maatregelen ik geen last heb van linzen. Ik ben ze een dag gaan weken met een flinke scheut azijn zuur en heb ze dan in een snelkookpan gekookt. Dit na wat wat gegoogle. ‘s Avonds echt nergens last van gehad! (Is een stuk zelfverzekerder vrijen) Eventueel kan ook het wier kombu worden meegeweekt en gekookt en de kruiden als komijn, kukurma en bonenkruid schijnen ook te helpen. Als je het eens probeerd hoor ik graag je ervaringen.
Bedankt voor de tips! :)
Ik eet al jaren geen beessies meer ! Voel me goed en blijf slank ! Er bestaan producten van de vegetarische slager dat zijn o.a. gehaktballetjes en ook spekkies Dirk en ah hebben een groot assortiment en het is ook nog lekker !
groetjes en een fijn vleesloos weekend allemaal!
Wat een leuk artikel en herkenbaar, omdat ik zelf ook vegetarisch ben geworden sinds mijn reis naar India. Het is inderdaad niet zo moeilijk als veel mensen denken. Ik ben blij dat ik de stap heb gezet.
Vlees komt in mijn boek nog wel voor, (wellicht dat het daardoor nog geen bestseller is…) echter ik eet het steeds minder. De vlees vervangers in de schappen worden daarnaast steeds lekkerder!
Ik heb wel een probleem met vis, hier ben ik aan verslaafd, met name in de vorm van sushi.
Heb ik toch nog even een vraagje: Hoe groot is jullie koelkast, met een foodblogger in huis?
Ten tijden van de schijfwerkzaamheden, met foto’s van de gerechten, puilde mijn koelkast uit, en moest ik stevig dooreten, om de producten binnen de datum te kunnen consumeren….
Veel succes, en ga zo door met je blog!
Hoi Jelle,
Goed verhaal. Wij eten buitenshuis mee met wat de pot schaft. Maar thuis eten we al heel lang geen vlees meer en steeds minder zuivel. Wij vinden vlees vaak niet eens meer lekker, je smaak verandert.
Het enige wat ik in jouw verhalen en argumentatie nog mis is dat het hoog tijd wordt dat we niet alleen goed voor onszelf moeten zorgen maar dat we ook wat beter met onze aarde omgaan. En dat gaat samen.
Je hebt het ook over minder vaak zien zijn. Het is niet prettig als wij verhoging hebben, en hetzelfde geldt voor de aarde. Door de temperatuurstijging van 1,1 graden (of noem je dat al koorts?) is de aarde sinds de industriële revolutie 50% van de biodiversiteit kwijtgeraakt. Met 2 graden temperatuurstijging verwachten wetenschappers het uitsterven van nog eens 50% van de overgebleven diersoorten. Dat is voor niemand goed, ook niet voor onszelf, mensen.
Gelukkig kunnen we er nog wel wat aan doen. En wie jou levenstips opvolgt doet daar ook al veel aan. Babette Porcelijn heeft onlangs een compact en helder verhaal geschreven: ‘de verborgen impact’. Over wat wij kunnen doen om de verborgen impact van ons menselijk handelen te verminderen en zo het welzijn van de aarde te verbeteren en CO2-uitstoot en waterverbruik te reduceren.
Het niet meer eten van vlees en met name rundvlees laten zet Babette op nr. 2. Dit heeft met name te maken met het eten dat we de dieren moeten voeren, voordat wij een onsje vlees kunnen eten. Op nr.1 staat ‘spullen kopen’. Wie goed naar jou luistert doet het ook daarin goed.
Jouw motivatie is een iets andere, maar ook weer niet. Wat mij betreft wijs je je lezers en volgers vaker op deze positieve effecten. En de verantwoordelijkheid die we hebben te nemen voor de aarde, dieren en mensen.
Succes!
Ik ben het helemaal met je eens Aukje. En mijn motivatie is volledig hetzelfde, mijn aanpak is anders. :)
Ik vind het inderdaad ook een fijn idee dat er geen dier hoeft te sterven om mijn honger te stillen. Mijn kinderen zijn hier vrij in en daarvan eet de ene helft vegetarisch en de andere helft niet. Ik ben niet alleen vegetariër voor mijn eigen gemoedsrust, maar ook vanwege de impact die vleesconsumptie wereldwijd heeft. Voor de leefbaarheid op onze planeet zou het beter zijn wanneer mensen wat vaker geen vlees zouden eten. Doordat dieren op grote schaal in megastallen gehouden worden wordt er veel antibiotica gebruikt om ze zoveel mogelijk ziektevrij te houden. Dat heeft weer gevolgen voor de resistentie van bacteriën tegen antibiotica, waar wij mensen dan ook weer last van kunnen hebben, want je zal maar net zo’n bacterie oplopen en er is geen geschikte antibiotica meer voorhanden… Hele ziekenhuisafdelingen moeten ervoor gesloten worden wanneer zoiets zich voordoet. Bovendien moet er voor elke kilo vlees een veelvoud aan plantaardig materiaal door een dier geconsumeerd worden, wat al niet heel efficiënt is natuurlijk, maar waarvoor ook nog eens grote hoeveelheden bos gekapt worden om plaats te maken voor bijvoorbeeld sojaplantages als grondstof voor diervoeder… In principe mogen we nog blij zijn dat niet overal geleefd en gegeten wordt zoals over het algemeen in het ‘rijke’ Westen, maar stel dat men dat wel zou willen (en dat is ook vaak het voorbeeld voor mensen uit derde wereldlanden), uiteindelijk hebben zij er net zoveel recht op als wij… Iedere dag sterven er wereldwijd nog zo’n 19000 (!) kinderen onder de vijf jaar aan aan honger gerelateerde aandoeningen. Hoor je nooit wat over… En dan wordt er op grote schaal voedsel verbouwd om aan dieren te voeren voor vlees- en melkproductie. Lees de boeken “Dieren eten” van Jonathan Safran Foer maar eens en “Honger” van Martin Caparros. Geen literatuur waar je vrolijk van wordt, maar wel iets wat een stukje bewustwording creëert over waar we nu helemaal mee bezig zijn met zijn allen. En wij hebben tenminste iets te kiezen, de keus is aan ons of we het hele systeem in stand willen houden of niet. Ik veroordeel mensen niet die wel vlees eten, maar wees je wel bewust wat de gevolgen daarvan zijn op grote schaal. Sta er eens bij stil, want het lijkt allemaal zo vanzelfsprekend (velen zijn ook grootgebracht met de Hollandse pot van aardappelen/groente/vlees), maar is het dat ook? Jelle betoogt in zijn stukje over relativeren vandaag dat we maar een korte tijd op deze planeet zijn, laten we het daarom voor zoveel mogelijk mensen een leuke tijd maken en niet alleen voor onszelf.
Vleeseters geven geen “uitleg” over hun redenen om dieren te consumeren…
Zeker in deze tijd, waarin vooral volledig plantaardig eten een enorme toeloop neemt, ben je als vegetariër/vegan niemand iets verschuldigd; integendeel: je doet goed voor de dieren, je gezondheid en de planeet, dus winst voor iedereen.
Als je van dieren houdt, eet je ze niet op.
helaas ben ik een jojoër, niet in gewicht maar eet dan wel eens vegan en dan weer heel lang alles…goed dat ik er toch weer aan herinnerd wordt dat ik eigenlijk vegan wil zijn..
Ik was lange tijd flexitarier , dwz bijna alleen nog vlees eten bij mijn ouders en familie. Na in de zomer van 2015 op een bbq veel te veel vlees gegeten te hebben, heb ik gezegd tegen mezelf never ever. In oktober ben ik dan afgekickt van kaas, dan kocht ik ook geen eieren meer. Sindsdien eet ik vrijwel altijd vegan of bijna vegan. Wat een verademing, buitenshuis is het soms nog lastig ja, maar het lukt wel. Ik was trouwens wel al een tijdje overgestapt op plantaardige melk en yoghurt. Ik hoop echt dat ik het kan blijven volhouden.
Hoi Jelle, ik ben zelf al zo’n 15 jaar vegetariër en heb met veel plezier je stuk gelezen. Nummer 2 blijft je hele leven, elke keer dat je nieuwe mensen tegenkomt moet je weer ‘uit de kast komen’. Nummer 8 heb je mooi gezegd, ik merkte dat min of meer ook bij mezelf, maar je weet het goed te verwoorden.
Hoi Jelle,
Ik ben al bijna 30 jaar vegetariër, omdat ik niet met de bio-industrie kon leven. Iedereen in mijn omgeving is er inmiddels wel aan gewend. Vaak eten andere mensen gezellig vegetarisch met me mee, ook al zijn ze geen vegetariër. Natuurlijk laat ik mensen in hun waarde als ze wel vlees eten als ik met ze ga eten. Gelukkig zijn een aantal vrienden zelf ook vegetariër, wel zo makkelijk! Ik merk dat het door de jaren heen steeds makkelijker en gewoner is geworden om vegetariër te zijn. Dertig jaar geleden moest ik het echt nog wel eens uitleggen en waren er minder mogelijkheden voor wat betreft vleesvervangers. Eigenlijk weet ik niet beter meer en voel ik me er gewoon goed bij! En ik blijf inderdaad goed op gewicht :)
ik ben 12 en eet nu een jaar vegetarisch ik ben het echt van de een op de andere avond geworden
nadat ik een stuk las van wakker dier over hoeveel dieren we gemiddeld eten in ons leven
hier schrok ik heel erg van en wou toen echt geen vlees meer eten
al at ik al heel lang bijna geen vlees meer
ik eet wel vleesvervangers maar niet over de top
mooi stuk heel goed geschreven
Het is zeker waar dat onze gezondheid erbij gebaat is wanneer we van (biologische) groenten (en fruit) onze primaire voedselbron maken.
Het wil daarom niet zeggen dat elk mens er wel bij vaart om alle dierlijke producten uit zijn/haar voedselpatroon te bannen. Afhankelijk van je constitutie kan je je er heerlijk bij voelen, of na enkele jaren nutritionele tekorten opbouwen, die nog moeilijk omkeerbaar blijken.
Een B12 tekort bijvoorbeeld laat zich vaak pas opmerken na 10 jaar wanneer je lijf al heeft afgeleerd het zelf nog aan te maken. B12 is een belangrijk vitamine voor bijvoorbeeld ons zenuwstelsel, voor zwangere vrouwen (en de baby in hun buik!!) is dit net zo belangrijk al het foliumzuur (B9) dat we allemaal van de dokter moeten bijnemen.
B12 zit in dierlijke producten en krijgt de gemiddelde westerling met overschot binnen. B9 zit hoofdzakelijk in groeten en krijgt de gemiddelde westerling dus veel te weinig binnen. Vandaar het (eenzijdig) doktersadvies…
Zelf ben ik ook fan van een vega-lifestyle! Maar bij alles hoort een kanttekening.
Vergeet niet dat we afstammen van een bevolking die zich al sinds eeuwen heeft aangepast aan het eten van dieren. In je hoofd kun je makkelijk de switch maken, maar kan je lichaam dat ook? In de stof gaat verandering trager dan in de geest…
We blijven dus best goed nadenken over wat we doen en onze gezondheid opvolgen!
Ik slik gewoon 3-4 keer per week een multivitamine en algen omega 3. En één keer per week een B12 tabletje. Niets aan de hand. :)
Ha Jelle!!
Minderen met vlees eten, is een niet zo’n duidelijk gesteld doen. Dat had jij gelukkig op een gegeven moment ook wel door. Vegetarisch eten blijkt dan ineens heel makkelijk en lekker. Ik vraag me daarom af, ben je toe aan de volgende stap? Vegan eten? Daar ben ik net mee begonnen en ik hanteer de 80/20 regel. 80% vegan en 20% vegetarisch. Dat laatste in het geval van bij je schoonouders op visite en die maar niet begrijpen waar je mee bezig bent of die net gekochte hagelslag met lecithine die toch noet vegan bleek maar eten weggooien is zonde. Doe je met me mee? ps: ik heb geantwoord op je nieuwsbrief… vanuit mijn junkmail. Oops, daar komt je nieuwsbrief dus binnen, maar ik lees ze hoor! Liefs Esther (dat kekke meisje)
Hoi Esther! Ik eet net als jij 80% plantaardig. Thuis eten we plantaardig, en buiten de deur vegetarisch. :)
Waarom een B12-tabletje als je reeds een multivitamine neemt. Dekt die de lading niet? Ik volg ook je eetstijl maar weet niet goed welke hoeveelheden ik moet nemen in de vitaminen. Dank.
Ik gebruik een hooggedoseerd B12 smelttablet, dit leg ik eens per week onder de tong. B12 wordt minder makkelijk opgenomen, en in een multivitamine zit 100% ADH waarvan waarschijnlijk een fractie wordt opgenomen. Vandaar dat ik het aanvul. Eventuele overschotten worden gewoon afgevoerd via de urine.
Melina,
Je lichaam kan niet afleren vitamine B12 te maken want het kan sowieso geen vitamine B12 aanmaken, alleen bacteriën kunnen dat (oké, het kan ook via een chemisch proces nagemaakt worden, maar dat is zo ingewikkeld en heeft zoveel stappen dat het goedkoper is om B12 pilletjes via bacteriën te maken).
Die bacteriën komen ook in ons lichaam voor, alleen op een plek in ons darmstelsel die ervoor zorgt dat je hun B12 niet op kan nemen. Dus we moeten het van buiten krijgen. De reden dat het toch zo lang duurt voor je B12 tekort krijgt is omdat je lichaam extreem efficient is in het gebruik van de bestaande B12 voorraad en B12 ook nog eens recycled. Het duurt dus gewoon tientallen jaren voor het opgebruikt is. Als je dus regelmatig een vervanger hebt die verrijkt is met B12 of B12-pillen slikt is het bijna niet te doen om B12 tekort te krijgen. En nogmaals, die B12 uit pillen is vrijwel altijd door precies dezelfde bacteriën gemaakt als die in dieren leven -simpelweg omdat het chemisch maken duurder is- dus niemand hoeft zich zorgen te maken over chemische nep-vitaminen wat dat betreft. Wat wel een veel voorkomend probleem is, is dat mensen B12 slecht opnemen en die overvloed aan B12 nodig hebben om dit te compenseren. Maar dit hangt ook nauw samen met het ontbreken van stoffen in je dieet die de opname van B12 gemakkelijker maken, en een meer op planten gebaseerd dieet helpt wat dat betreft eerder.
Het idee dat we ons al eeuwen aangepast hebben aan het eten van dieren is ook wat te simplistisch. Ten eerste viel er op zich niks aan te passen: alle primaten zijn in staat dierlijke producten te verteren, dus we konden dat al voor we überhaupt tot mens evolueerden. Maar alle primaten hebben ook gemeen dat ze zelf geen B12 uit hun darmen kunnen opnemen en toch maar af en toe dierlijke producten eten (voornamelijk insecten en eieren, soms uitwerpselen). Je hebt dus niet veel nodig om genoeg B12 binnen te krijgen. Het is ook nog maar sinds de afgelopen generatie dat de gemiddelde westerse mens iedere dag dierlijke producten eet. In het overgrote deel van onze geschiedenis hadden alleen de rijken dat. Het gewone volk at af en toe eens een eitje en misschien een keer per week een waterig soepje van wat vlees/merg getrokken. En 1 of 2 keer per jaar werd er eens een dier geslacht en gepekeld om dan heel het jaar mee te doen. En, vooruit, in Europa -als je geluk had- had je ook nog een koe en het DNA om koeien-melk te verteren. In India zijn er ondertussen echter mensen die al generaties lang vegan eten. En die zijn ook gezond. Dat terug schakelen naar weinig of geen dierlijke producten eten is dus qua onze aanpassingen aan voeding, als mens, geen enkel probleem, het is eerder het wegnemen van een recent zelf gecreëerde evolutionaire druk. Hoe een individu er op reageert is natuurlijk wel uniek, en ieder voor zich moet kijken waar ze zelf behoefte aan hebben.
Waarom die Indiers dan geen B12 tekort krijgen? De algemene aanname is dat B12 (of eigenlijk de bacteriën die het produceren) normaal gesproken ook gewoon op planten en in de waterput voorkomen en dat -gezien de extreme efficiëntie in het gebruik ervan- een mens hier genoeg aan heeft, maar dat de westerse hygiene standaarden, waterzuivering, en het gebruik van kunstmest / gif die bacteriën dood. De bacteriën hebben bijvoorbeeld een minimum niveau aan kobalt in de grond nodig, terwijl wij vakkundig onze bodem uitputten.
Dus ja, we moeten er rekening mee houden en wat aandacht aan B12 besteden, maar het is echt geen uitdaging.
Zelf ben ik nu zo’n 7 jaar vegetariër.
Vind het nog steeds wel moeilijk om dit voor de volle ‘100%’ te zijn.
Zelf zeg ik nog weleens dat ik voor ‘80%’ vegetariër ben en dat de ‘overige 20 %’ vooral vis en heel soms (biologisch) vlees is.
Thuis eet ik echter consequent vegetarisch en koop nooit vlees (en ook geen vis trouwens).
Bij anderen op bezoek gebeurd het nog weleens dat ik ‘zondig’ en hier voel ik mij ook nog weleens schuldig over.
Toch probeer ik verder zo consequent mogelijk te zijn, alhoewel ik nog weleens tegen dergelijke lastige situaties kan aanlopen.
Dit artikel zou ook wel 10 lessen voor vleeseters mogen heten. Het is echt zo, ik ben nu ook iets meer dan een jaar vegetarier maar heb eigenlijk gelijk van alleseter geschakeld naar vegan (zo goed als dan) thuis eet ik alleen maar plantaardig maar buiten de deur als het echt niet anders kan vegetarisch.
Ik keek hetzelfde naar vlees als jij, voedsel. Nu snap ik niet hoe ik dat ooit heb kunnen eten.
Mijn eye-opener was de documentaire vleesverlangen op de NPO. Ik voelde me hierna zo hypocriet dat ik nooit meer iets van vlees of vis heb gegeten.
Dit is toch wel de beste keuze van mijn leven geweest.
Wat een leuk artikel. Ik maak alles exact hetzelfde mee zoals jij het hier beschreven hebt. Bedankt daarvoor.