Makkelijker gezegd dan gedaan Zo laat je je schuldgevoel los

Joyce

Joyce schrijft voor soChicken artikelen over persoonlijke groei. Hierin deelt ze haar passie voor creativiteit en mentale ontwikkeling, waarmee ze lezers wil inspireren en motiveren.

Schuldgevoel is nuttig. Voor even.

Een schuldgevoel heb je niet voor niets. Het is een soort alarmknop die je vertelt dat je iets anders of beter had moeten doen.

Als je je snel schuldig voelt, dan betekent dit dat je een sterk verantwoordelijkheidsgevoel hebt en je goed kunt inleven in anderen.

Je schuldgevoel waarschuwt dat je over een grens bent gegaan. Je hebt iets gedaan of gezegd wat niet fijn is voor een ander.

Daarnaast helpt het je om je eigen gedrag in toom te houden. Je voelt je bijvoorbeeld schuldig nadat je een pak koekjes hebt leeggegeten – omdat je weet dat dit niet goed voor je is.

Hoewel het dus best een nuttige emotie is, is het niet de bedoeling dat je je schuldgevoel met je mee blijft dragen. Een echt alarm laat je toch ook niet continu afgaan? 

Waarom houden we een schuldgevoel vast?

Waarom is het dan zo moeilijk om een schuldgevoel los te laten? Omdat schuldgevoel vaak samenhangt met een negatieve of belemmerende overtuiging over jezelf.

Met andere woorden: je bent gaan geloven dat je niet goed genoeg bent en dat je het schuldgevoel ‘verdient’.

Als je in deze negatieve gedachtenspiraal blijft hangen, dan wordt schuldgevoel een vertrouwde metgezel. Je raakt gewend aan je schuldgevoel en je weet niet meer hoe je het moet loslaten.

Guilty pleasure

Er is daarnaast ook nog zoiets als een ‘guilty pleasure’. Je brein gaat dan iets fijns (koekjes eten bijvoorbeeld) linken aan je schuldgevoel.

Hierdoor wordt het beloningscentrum in je hersenen geactiveerd zodra je iets doet waar je een schuldgevoel van krijgt. Je gaat onbewust ‘plezier’ linken aan schuldgevoel.

Dit gebeurt meestal bij activiteiten waarvan je weet dat je ze niet zou moeten doen, omdat ze slecht zijn voor je – of omdat ze niet passen bij de persoon die je graag wilt zijn.

Denk aan chocoladepasta uit de pot lepelen, roddelblaadjes lezen bij de kapper, onzinnige tv-programma’s of realityshows kijken, meezingen met de Toppers, urenlang kattenfilmpjes kijken of de hele dag in je pyjama lopen.

Is je schuldgevoel terecht?

Als er ergens een alarm afgaat, dan is het eerste wat je doet erachter komen waarom het alarm afgaat. Vervolgens kun je het probleem oplossen. Dus voel je je ergens schuldig over? Achterhaal dan waarom.

Vraag je ook af of je schuldgevoel terecht is en wat de achterliggende gedachte of intentie was.

Stel bijvoorbeeld dat je iets hebt gezegd of gedaan waarmee je een ander hebt gekwetst. Dan voel je je daar schuldig over. Maar deed je het expres? Dus met de intentie om te kwetsen? Vast niet.

Jouw woorden of daden hebben alleen verkeerd uitgepakt. Biedt in dat geval je excuses aan en laat het los.

Een ander voorbeeld: toen ik mijn hond had laten inslapen, voelde ik mij daar schuldig over. Het voelde alsof ik had gefaald als baasje. Maar was dat schuldgevoel wel terecht?

Mijn intentie was dus goed, ik deed het uit liefde.

Bevraag je schuldgevoel

Toch liet het schuldgevoel mij niet los. De stem in mijn hoofd wilde mij laten geloven dat ik meer had kunnen doen om mijn hond te redden.

De enige manier om die gedachte los te laten, is door hem te bevragen. Ik ging als het ware in gesprek met mijn schuldgevoel en stelde de volgende vragen:

• Is het waar?
• Hoe kan ik zeker weten of het waar of niet waar is?
• Wat was de uitkomst geweest als ik anders had gehandeld?
• Kan ik zeker weten dat dit de uitkomst was geweest?
• Voel ik mij schuldig of zit er een andere emotie onder?
• Hoe zou ik mij voelen als ik het schuldgevoel zou loslaten?

Deze vragen zijn universeel. Jij kunt ze ook gebruiken om jouw schuldgevoel te bevragen.

In mijn geval was de uitkomst dat ik zijn dood niet had kunnen voorkomen. Op basis van de informatie die ik had, heb ik op dat moment vanuit de beste intenties gehandeld.

De onderliggende emoties waren verdriet en machteloosheid. Die emoties moesten een plekje krijgen, maar het schuldgevoel mocht ik loslaten.

Vervang zelfkritiek voor zelfcompassie

Als je last hebt van een schuldgevoel, dan schuilt daar een oordeel in. Je hebt jezelf schuldig bevonden.

Dit werkt verlammend. Het oordeel is immers al geveld, er is niets meer aan te doen. Je bent ervan overtuigd dat je hebt gefaald als persoon.

Dit is een denkfout. Je hebt misschien spijt van hoe je iets hebt aangepakt, maar je bent geen slecht mens.

Door zelfkritiek te vervangen door zelfcompassie kun je met een mildere blik naar jezelf kijken. Je accepteert je menselijke imperfectie. Je bent niet alwetend, je kunt niet in de toekomst kijken en je laat wel eens een steekje vallen. Net als iedereen.

Dit betekent niet dat je jezelf toestaat om dan maar in slecht gedrag te vervallen. Het betekent vooral dat je jezelf kunt vergeven. Zodat je in staat bent om de consequenties te aanvaarden en weer vooruit te kijken.

Door je schuldgevoel los te laten, geef je jezelf ruimte om te groeien en je leven weer in een positieve spiraal te brengen. Zo voel je je lichter, vrijer en liefdevoller.

Leren accepteren en loslaten

Door beter te worden in accepteren en loslaten ervaar je meer innerlijke rust, blijdschap en richting in je leven.

In deze compacte cursus laat ik zien waarom accepteren makkelijker is dan je denkt. Aan de hand van tips en een praktisch stappenplan lukt het ook jou om obstakels te accepteren en los te laten.

Doe je mee?

Gratis deelnemen aan cursus

Deze cursus ontving een gemiddelde waardering van 9,3 door duizenden deelnemers.

Hoe zit jij in je vel? Doe de gelukstest!

Ontdek hoe goed jij in je vel zit. Deze gratis test vertelt je in 2 minuten hoe gelukkig jij bent en welke stappen je kunt zetten om je leven leuker te maken.

Start de test