“Peace cannot be kept by force;
it can only be achieved by understanding.”
Albert Einstein
Verharden in een onzekere wereld
De wereld is onze spiegel. Wat er om ons heen gebeurt is een glimp van hoe zoveel mensen zich vanbinnen voelen: angstig, onzeker, eenzaam, ongezien en onbegrepen.
Verharding, polarisatie, opbouwende spanning en hartverscheurende conflicten. Soms voelt het bijna aandoenlijk hoe naïef de meesten van ons (waaronder ik!) dit decennium inrolden met vrolijke plannen.
We krijgen het flink voor de kiezen. En het is duidelijk dat we – na een paar uitdagende jaren – nog veel meer turbulentie tegemoet zullen gaan de komende tijd. We zijn binnengetreden in een tijd vol verandering, een wereld vol onzekerheid.
Wat moeten we daarmee?
Lees ook: Positief leven in een turbulente wereld
Bezorgd en angstig
Voor veel mensen leidt dit tot worsteling, misschien herken je dit bij jezelf ook. Al die turbulentie maakt je bezorgd. Over waar het heen gaat met de wereld, maar ook hoe je eigen leven en dat van je dierbaren eruit komt te zien.
Kun je straks nog rondkomen? Hoe gaat het met je baan? Ben je nog veilig? Hebben je kinderen nog kans op een goede toekomst? Moet je iets doen om je voor te bereiden?
Wellicht pieker je meer, volg je misschien het nieuws vaker en praat je erover met anderen. Angst is een emotie die zich vaker laat zien. Een knoop in je buik die je doet terugtrekken richting dat wat veilig voelt. Meer overzicht, meer geborgenheid.
Prima natuurlijk – het is logisch dat je je zo voelt.
Het is logisch dat je zoekt naar stabiliteit in een wereld vol onrust. Toch zul je vroeg of laat merken dat je hier niet in kunt blijven hangen.
Angst is prima – voor even. Zoeken naar comfort, stabiliteit en zekerheid is een slimme tijdelijke oplossing voor de situatie. Maar angst is niet bedoeld als permanente woning – het is een tijdelijke reactie op een onzekere situatie.
Wat kun je doen wanneer de situatie buiten je veilige omgeving voorlopig niet meer stabiel wordt? Blijf je je terugtrekken in angst?
Er is wat mij betreft maar één weg vooruit. Eén pad richting veerkracht en authentieke blijdschap. Eén route naar een leven dat het waard is om geleefd te worden.
Het is wegbewegen van angst, en bewegen richting liefde.
Zaaien in droge grond
Onze huidige, verharde wereld is als een akker die gebukt gaat onder de zoveelste hittegolf. Dor, gebroken, ogenschijnlijk ondoordringbaar.
Hoe cultiveren we vrede en harmonie in deze omgeving? Door compassie te zaaien.
Je zaait bloemen in die droge grond en er gebeurt niets. Je doet het nog eens – geen resultaat. De bodem wordt alleen maar droger en harder. Maar je blijft zaaien, je blijft bewateren – dag in, dag uit. En dan plotseling ontkiemt er een zaadje, en nog eentje.
Bloemen kunnen floreren als we ons best doen – ook in een moeilijke omgeving. Hetzelfde geldt voor vrede en harmonie – in onszelf én in de wereld om ons heen.
Als wij blijven opdagen, zullen die zaadjes vanzelf ontkiemen.
Stug doorgaan – bewegen richting liefde
Liefde, begrip en compassie komen niet uit de lucht vallen. Het zijn eigenschappen die je moet cultiveren. En het is makkelijk om begrip te tonen wanneer iedereen het met elkaar eens is. Maar juist nu zijn we in de gelegenheid om echt te onderzoeken wat compassie betekent.
We zitten in een tijdperk waarin we compassie continu kunnen trainen: je kijkt voorbij het gedrag, op zoek naar de gevoelens die een ander beweegt.
In plaats van de persoon te veroordelen, zie je duidelijker dat er achter het gedrag iemand schuilt die worstelt met moeilijke emoties. Een persoon die (nog) geen constructieve manier heeft gevonden om met deze emoties om te gaan.
We herkennen dit allemaal in onszelf. Ik weet dat ik soms gedrag vertoon waar ik niet trots op ben wanneer ik me boos of overweldigd voel. Niemand is hier vreemd van, en we kunnen ons allemaal verplaatsen in hoe dit voor de ander moet voelen.
Dat wil niet zeggen dat je schadelijk gedrag wilt toestaan of goed wilt praten. Het betekent vooral dat je de ander begrijpt. Dat je ziet waar het gedrag vandaan komt, en de menselijkheid erachter kunt zien.
Schadelijk gedrag komt voort uit angst. Door die angst te erkennen en herkennen in onszelf kunnen we compassie beoefenen – zonder het gedrag goed te keuren. Zonder over ons heen te laten lopen.
Dit leidt tot meer rust, vrede en liefde. We kunnen dit betekenen voor anderen, en we kunnen dit doen voor onszelf.
Dit kun je vandaag nog doen
Door te blijven hangen in angst, draag je bij aan een angstige wereld. En hoe meer angst er heerst, des te meer verharding en vervreemding te kunnen verwachten.
Dus heb de moed om het los te laten. Om te ontspannen en compassie te beoefenen.
Je kunt niet alle problemen oplossen. Je hoeft het gewicht van de wereld niet op je schouders te nemen. Maar je hoeft ook niet te blijven hangen op een plek die je kleiner en ongelukkiger maakt.
Wanneer je merkt dat angst je in zijn greep heeft – haal dan een paar keer rustig adem en laat het gevoel door je lichaam bewegen.
Het is er – en dat is oké. Laat het komen, en laat het ook weer gaan.
Door de angst in jezelf te erkennen en tóch te kiezen voor compassie – draag je bij aan vrede en harmonie. Om te beginnen in jezelf, maar onvermijdelijk ook in je omgeving.
Zo kunnen we voorkomen dat we zelf verharden. En kunnen we op onze manier bijdragen aan meer vrede en harmonie in de wereld – al is het maar een kleine bijdrage.
En als je het ook viert dit jaar: ik wens je hele fijne, warme en liefdevolle kerstdagen! 💛🎄
Reacties
Heel mooi artikel.
En ik ben het ermee eens.
Ik vraag me alleen af hoe je dan grenzen aangeeft.
Precies Nicky, jouw reactie had ik ook. Een heel goed artikel en ik zou willen dat iedereen dit zou lezen en zou proberen te gaan toepassen. Maar hoe combineer je dit met ‘niet over je heen laten lopen’? (paar praktische tips)
Dit is het inderdaad, ben ik ook achtergekomen in de loop van mijn leven. Niet altijd een makkelijke weg en ik herken de vraag van Nicky, hoe je dan je grenzen aangeeft. Als je van nature al meer inlevingsvermogen hebt, kan je makkelijk teveel op je nemen dat niet het jouwe is. Ik heb mijn heil gevonden in duidelijk onderscheid te leren maken tussen wat hun waarheid/realiteit/gevoelens/gedrag is en die van mij.
Zo leer ik verantwoordelijkheid nemen voor wat van mij is en afstand houden, zowel innerlijk als uiterlijk indien nodig, van wat tot de ander behoort. Het meeste heb ik dat natuurlijk geleerd in confrontatie, want als je iemand voor je hebt of in je omgeving die vanalles naar je projecteert of een sterke neiging heeft om hun overtuiging aan jou op te dringen, dan ga ook ik daar reacties op hebben en die weer projecteren richting hen toe. Daar is het dat ik dat onderscheid maak tussen wat dan mijn reacties en gevoelens zijn en die van hun, zodat ik me eerder bewust wordt van wat ik nodig heb om voor mezelf te zorgen met alles wat in mij opkomt (dus verantwoordelijkheid neem voor mezelf) met het feit dat ik niets kan veranderen en geen echte verantwoordelijkheid heb voor wat er leeft in iemand anders.
Zoals het ook normaal is dat ik mijn natuurlijke reacties en gevoelens heb, dat ik boos wordt als iemand me in gevaar brengt of anders als een lul gedraagt en daarop reageer, net zoals toegeven als dat andersom het geval is. Compassie voor onszelf dus! Thanks Jelle 💛
Stijn,
Wat een fijne reactie! Ik heb dit laten bezinken en het past bij mij. Ik ga hiermee aan de slag. Dank je.
Wat een mooi artikel weer, Jelle!
Zo herkenbaar en zo goed om deze gedachtes weer eens tot je te nemen en te proberen in de praktijk te brengen. ThnX 💞
Het is echt een kerstgedachte, Jelle. Heel mooi!
Ik heb zelfs begrepen, dat dit ook met de woorden gezegd wordt in de christelijke traditie en dat het dan de geboorte van Christus in ons kan worden genoemd.
Heel mooi en en herkenbaar artikel.
En herkenbare reacties ook hierboven.
Grenzen aangeven heb ik ook altijd moeilijk gevonden.
Toch merk ik aan mezelf dat een soort van ‘gezond egoïsme’ toch wel belangrijk is.
Natuurlijk niet om je als een ‘hork’ oid op te stellen.
Heb mezelf echter jarenlang weggecijferd en me continu voor van alles en nog wat ver-excuseerd.
En ik was ook enorm pleasend en meegaand.
Daar ben ik zo langzamerhand wel helemaal klaar mee.
Kon me ook vaak terugtrekken in moeilijke situaties.
Heb me jarenlang dan ook een soort van voetveeg gevoeld.
Het is toch ook wel erg belangrijk om voor jezelf te kunnen opkomen en duidelijk en tijdig grenzen te kunnen aangeven.
Stijn, wat heb je een waardevol antwoord geschreven op de reacties van Nicky & Anna!! Ik denk dat heel veel mensen hier steun in zullen vinden! Thanks Jelle voor je fantastische artikelen die ik regelmatig lees.
We verwarren grenzen aangeven vaak met onaardigheid, botheid of anderen teleurstellen. Dit is niet vanzelfsprekend hetzelfde. Dit hangt er ook van af met welke intentie en emotie (als we te vaak over grenzen laten gaan bouwt zich frustratie op) we een grens communiceren en ‘leven’. Het boek Stop met aardig zijn, van T. d’Ansembourg op basis van geweldloze communicatie, geeft hier mooi inzicht in. Misschien hebben jullie bovenstaanden, daar iets aan?
Dank Jelle voor je artikel, daar zullen vast velen zich door geïnspireerd voelen! Wat lever jij mooi werk!! Dank je wel voor jouw positieve en liefdevolle bijdrage aan de wereld…
Wat doen als iemand geen rekening houdt met mijn grens ?
Dank je wel Stijn!
En ook Jelle natuurlijk, voor het mooie artikel
@maria, als iemand een grens niet accepteerd die jij duidelijk hebt aangegeven. Dan heeft die persoon geen respect voor jou. Je hebt dan de keuze om daarbij weg te gaan/ blijven. Dit is niet makkelijk maar uiteindelijk (som) wel nodig. Wat is het alternatief? Het laten gebeuren? Op het moment dat je leeft met eigenwaarde en compassie (dus ook voor jezelf) zul je de juiste mensen aantrekken. Dit vereist moed en geeft uiteindelijk kracht 🙏🏼
Heeeel mooi Jelle, e.a.
Het is zo herkenbaar… Wat ben ik blij dat ik de moed gehad heb om mij ( eindelijk) aan te sluiten. En die inzichten zijn zo wijs om door te zetten van mens te zijn (blijven).
Bedankt 🤗