“We live in a rainbow of chaos.”
Paul Cezanne
“Chaos is a friend of mine.”
Bob Dylan
😷 Dit artikel verscheen tijdens de coronacrisis.
Omgaan met een chaotische wereld
Hoe ga je om met een wereld die steeds chaotischer lijkt te worden? Waarin veranderingen in technologie, cultuur, (geo)politiek, media en ecologische teruggang stuk voor stuk lijken te accelereren?
Hoe beter je je best doet om de ontwikkelingen bij te benen, des te sterker je het gevoel krijgt dat de vloer onder je vandaan zakt. De chaos lijkt elke dag groter, dus hoe voorkom je dat je overweldigd raakt?
In dit artikel deel ik een paar inzichten en handvatten die je kunnen helpen je balans vast te houden in een chaotische wereld.
1. Geef je over aan de chaos
De wereld zal voorlopig niet minder chaotisch worden. Hoe harder je je ertegen verzet, des te groter je worsteling zal worden.
Technologie ontwikkelt in een exponentieel tempo. Exponentiële groei voelt niet intuïtief, en juist daardoor heeft het zo’n enorme impact.
Bijvoorbeeld: wat gebeurt er als je een euro een maand lang elke dag verdubbelt? Je gaat van 1, 2, 4, 8, 16, 32, 64 in één week. Klinkt redelijk.
Maar als je de hele maand blijft verdubbelen heb je na 31 dagen meer dan 1 miljard euro bij elkaar gespaard. Dat is de kracht van exponentiële groei, en vrijwel alle industrieën die overschakelen op digitale technologie verdubbelen hun groei, vaak zelfs iedere 1-2 jaar.
Nieuwe technologie heeft uiteindelijk ingrijpende invloed op onze volledige samenleving. Vaak wenselijk, soms onwenselijk maar altijd destabiliserend voor de huidige situatie.
Waarom? Omdat nieuwe doorbraken in technologie een deel van onze economie en samenleving fundamenteel veranderen voor altijd. En geen enkele verandering staat op zichzelf. Alles hangt met elkaar samen.
Als het om technologische ontwikkeling aankomt komen we pas net op gang. In de afgelopen decennia is er krankzinnig veel veranderd in onze manier van leven. Maar dit is pas het begin – en het wordt een wilde rit. Exponentiële groei lijkt klein, totdat de curve plotseling kaarsrecht omhoog schiet.
Er zijn een aantal gebieden die binnen nu en dertig jaar enorme ontwikkelingen zullen doormaken. Denk aan:
- Duurzame energie.
- Autonome systemen (voertuigen, schepen, vliegtuigen, drones, etc.)
- Kunstmatige intelligentie.
- Biotechnologie.
- Medische technologie.
- Nanotechnologie.
- Ruimtevaart.
- Eco-restoration.
- Geavanceerde materiaalwetenschap.
- Additive manufacturing (3D printen).
- Etc.
Elk van deze gebieden heeft een enorme potentiële culturele en economische impact. Maar ze komen niet één voor één – ze komen allemaal tegelijk.
Dan is er nog een andere factor van chaos: mensen. In mijn geboortejaar 1986 leefden er zo’n 5 miljard mensen op deze planeet. Inmiddels zijn we met bijna 8 miljard. Als er meer mensen zijn, gebeuren er simpelweg meer ‘dingen’ in de wereld.
- Er zijn meer meningen die ook nog eens luider te horen zijn vanwege social media.
- Er gebeuren meer dingen die we direct kunnen volgen via social media (en vervolgens via traditionele media).
- Er zijn meer mensen die elkaar kunnen vinden en bewegingen in gang kunnen zetten.
- Er zijn meer ideeën, meer creativiteit. Er wordt meer gemaakt, meer opgelost, meer in gang gezet. Er worden ook meer nieuwe problemen gecreëerd.
- Er zijn meer mensen die werken richting wenselijke doelen. Er zijn automatisch ook meer mensen die het tegenovergestelde doen en zorgen voor problemen.
- Er wordt een groter beroep gedaan op de grondstoffen van de aarde, waardoor er meer wrijving ontstaat waaruit conflicten kunnen ontstaan.
Dat brengt ons op een derde factor van chaos: media.
Want hoewel leven op aarde inherent chaotisch is, waren we normaal gesproken slecht geïnformeerd. Gebeurtenissen werden vooral lokaal beleefd omdat er gewoon beperkte middelen waren om het nieuws over de wereld te sturen.
Die middelen hebben we inmiddels allemaal in ons broekzak. Een moord in de VS beïnvloedt onze cultuur binnen enkele uren. En een protest in het verre Oosten kan uitbreiden naar meerdere continenten in enkele weken.
Lokale roddels, kranten, radio, televisie, internet, smartphones, sociale media – met iedere extra laag werd er – voor ons gevoel – extra chaos aan ons leven toegevoegd.
Onze collectieve samenlevingen zijn zo complex, beweeglijk en verschillend dat we onmogelijk een gevoel van stabiliteit, orde en betekenis kunnen ervaren.
Dus ja – die chaos die je ziet hoort er gewoon een beetje bij. Evolutie neigt vrijwel altijd naar toenemende complexiteit. We kunnen niet terug naar de tijden waarin alles nog simpel was omdat de wereld gewoon niet meer zo simpel is. De enige optie die we hebben is daarom beter leren omgaan met deze chaotische wereld.
2. Besef dat betekenis niet nodig is
We doen ons best om betekenis te vinden in de chaos om ons heen. En het is die zoektocht naar betekenis die leidt tot frustratie en wanhoop.
Het is goed om ons af te vragen of betekenis vinden nodig is. Ja, we willen een gevoel van betekenis en zingeving ervaren in ons eigen leven. We willen onderzoeken wat onze inherente mogelijkheden zijn en deze benutten, zodat we kunnen leven in lijn met onze ‘natuur’.
Maar wat de wereld om ons heen betreft is die zoektocht veel minder relevant. Dingen gebeuren omdat ze gebeuren. Je weet niet altijd wat de oorzaken zijn en al helemaal niet wat de gevolgen zullen zijn.
Je kunt onderzoek doen – en dat is aan te raden als je betere resultaten wilt ervaren. Maar dan nog zegt het allemaal weinig over de ‘betekenis’ van dit alles. Is het goed? Is het slecht? Wie zal het zeggen.
Dingen die duidelijk onwenselijk lijken kunnen uiteindelijk een wenselijke invloed hebben, en vice versa. De wereld om ons heen hoeft niet betekenisvol, ordelijk, logisch en eenvoudig te begrijpen te zijn. Dat is een wens die wij koesteren en het frustreert ons als de wereld er niet aan voldoet.
Verwacht chaos, dan voel je je veel minder gefrustreerd.
3. Doseer je blootstelling
De originele menselijke conditie is simpel: je bent alleen op de hoogte van ontwikkelingen in je eigen gemeenschap, en sporadisch van ontwikkelingen in nabij liggende gemeenschappen.
Dit is natuurlijk niet optimaal in de moderne wereld, maar het ligt – voor je mentale gezondheid – waarschijnlijk dichterbij een optimum dan de huidige altijd verbonden, social media gedreven mediaconsumptie.
Met andere woorden: je hoeft niet op de hoogte te zijn van iedere scheet.
Vraag jezelf af:
- ”Ga ik deze informatie gebruiken voor iets belangrijks en urgents?”
- ”Verbetert het consumeren van deze informatie mijn levenskwaliteit op de lange termijn?”
Twee keer nee? Weg ermee.
- Doseer de consumptie van nieuws dat je onrustig maakt en nauwelijks invloed heeft op je dag.
- Stop met nieuws notificaties op je smartphone.
- Verwijder nieuws apps.
- Doseer (of stop met) social media consumptie.
Neem bijvoorbeeld één keer per dag een moment om het nieuws te checken. Ik merk dat radionieuws een geweldige filter is voor wat er nu echt belangrijk is in de wereld. Kort, krachtig en slechts één keer per uur te horen. Zet je favoriete radiozender op het hele uur aan en je bent weer op de hoogte.
Een opmerking over nieuwsconsumptie doseren
Je nieuwsconsumptie doseren betekent niet dat je je consumptie van ‘alternatief nieuws’ omhoog brengt. Teveel mensen komen op deze manier vast te zitten in bizarre (en gevaarlijke) informatiebubbels en complottheorieën.
Met verhalen over platte aardes, corona-ontkenning, anti-vaccinatie en anti-wetenschap sentiment, klimaatontkenning, complotten over een vermeende deep state en extreem wantrouwen richting de overheid tot gevolg.
Complotdenken is een direct gevolg van een overdaad aan chaos en een drang naar orde. Deze theorieën beloven ons overzicht en houvast, mits we bereid zijn onze overtuigingen op te rekken.
Ze vormen vervolgens bronnen van extreme polarisatie en geweld. Dit stimuleert de afbrokkeling van democratie en instituten. Twee zaken die we keihard nodig hebben deze eeuw om onze grootste problemen (wereldwijde armoede en ecologische instorting) af te buigen en op te lossen vanuit vrede en samenwerking.
De oplossing voor de chaos ligt niet in grijpen naar iedere vorm van houvast. De oplossing is je blootstelling doseren en je focus verplaatsen van het scherm naar het moment.
4. Maak het simpel voor jezelf
Er zijn een paar dingen die je kunt doen om de onrust van een chaotische wereld in jezelf te verminderen.
Eén van de belangrijkste dingen is duidelijk voor jezelf vaststellen waar jij controle over hebt. Over de meeste zaken in de wereld heb je geen enkele controle. De enige logische reactie is je aandacht richten op wat je kunt doen, en het voor de rest loslaten.
In het Broednest vind je een Gids die je stap voor stap helpt bepalen waar je wel en waar je géén controle over hebt.
Je hebt bijvoorbeeld vrijwel geen controle over het verloop van corona in het land. Je hebt wel controle over je eigen gedrag en hoe goed je je aan de voorschriften houdt. Je hebt nauwelijks controle over geo-politiek of klimaatverandering, je kunt je hooguit richten op de stappen die jij zelf kunt zetten. Zoals je democratische stem gebruiken, de juiste bedrijven steunen (en boycotten), je levensstijl aanpassen en activisme beoefenen dat bij jou past.
Dit maakt de wereld in één klap een stuk overzichtelijker. Je richt je alleen op de zaken waar jij invloed op hebt.
Daarnaast kun je – wat mij betreft – een simpele stip aan de horizon zetten om je door het leven te begeleiden. Vraag je steeds af: ”wat zou liefde doen?” Op deze manier blijf je bewegen richting een plek van vrijheid, blijheid en betekenis.
Verplaats je aandacht vervolgens naar het proces dat je richting deze stip helpt. Zet elke dag de kleine stappen die nodig zijn om vooruit te komen op de doelen die belangrijk zijn voor jou. De doelen voor jezelf én voor de toekomst van onze samenleving.
Hiermee maak je je wereld kleiner op een slimme manier.
Laat je minder meeslepen in de waan van de dag en beoefen mindfulness om je leven te ervaren in het hier en nu. Want hoe je het ook wendt of keert: dit moment is alles wat er is.
Hoe onrustiger je je vanbinnen voelt, des te chaotischer de wereld lijkt. Door je wereld bewust te verkleinen op een slimme manier ontwikkel je meer rust, meer slagkracht en verminder je onrust, angst en stress.
Je helpt de wereld niet door je zorgen te maken en gestrest te raken. Er is al genoeg angst in de wereld.
Je helpt de wereld door meer kalmte, wijsheid en liefde toe te voegen. En dat kun je alleen doen door aan jezelf te werken en te bewegen richting liefde. 💛
Lees ook:
- Positief omgaan met eco-anxiety en klimaatstress (4 tips)
- Bescherm je mentale gezondheid tijdens de coronacrisis – 12 tips
- Onrustig gevoel verminderen – mijn 5 tips
- Omgaan met een onzekere toekomst – 4 tips
Onrustig en opgejaagd gevoel verminderen
Een onrustig en opgejaagd gevoel kan je leven goed verpesten. Alles voelt moeilijker, stroperiger, je wereld voelt kleiner en het is moeilijk om te ontspannen en simpelweg gelukkig te zijn.
Gelukkig zijn er manieren om dit gevoel snel te verminderen. In deze Bundel behandelen we beproefde methodes om af te rekenen met een onrustig en opgejaagd gevoel.
Deze cursus ontving een gemiddelde waardering van 9,3 door duizenden deelnemers.
Reacties
Goedemorgen!
Dankjewel :) ik merkte dat ik wakker werd met een paniekerig gevoel over al die thema’s die je opnoemt. En dit dan te lezen, doet me goed. <3
“Wat zou liefde doen? ” wat een fantastische vraag.
Dit hele artikel beschrijft redelijk waar ik momenteel doorheen ga of beter gezegt wat me heeft doen realiseren dat ik in een burnout zit. Ik wisselde van baan omdat de werkgever zich niet aan afspraken hield, belande vervolgens in een baan met een narcistische bazin die zelf niet doorheeft dat ze overspannen is. Ik gaf vervolgens aan dat ik een andere baan ging zoeken omdat ik me er niet thuis voel. Vervolgens scherpte de duitse regering de corona maatregelen aan en moest het bedrijf dicht en kwam ik zonder baan te zitten. Daar ben ik dan weer dankbaar voor want ik ben uitgeput en moet uitrusten en daarna leren met de wereld om te gaan.
Dankjewel en namasté
Liefs
Simone
Jee, Jelle!!
Wat een prachtig, aansprekend, no-nonsense artikel!!
Complimenten hoor!!
Lieve Jelle. Dank! Jouw tips en tops hebben me door veel woeste baren geloodst.
Afgelopen tijd viel me op dat je -net als Eckhart Tolle-geen stelling nam in zake de ontwikkelingen rond corona. Daar was ik blij om. Ik kon je tips volgen zonder bijkomende ruis. En me bv inbeelden bij de tips tegen anxiety dat het om anxiety ging door de verregaande ongezondmakende maatregelen Toch was ik stiekem een beetje nieuwsgierig hoe jij erover dacht.En nu weet ik het.
Ik meen dat Je beter je werk had kunnen blijven doen als je je neutraal had blijven opstellen. Of nog beter werk had kunnen doen als je mening zich anders had ontwikkeld….maar dat is mijn mening:)
Het is zoals het is.
Anders denken en informatie verspreiden die tegen de visie van het RIVM ingaat kan uitlopen op stevig ingrijpen dus ik begrijp en respecteer je standpunt volkomen. Je hebt een kind, man en huis. Daar draag je verantwoordelijkheid voor.
Ik heb iets makkelijker praten . Ik ben met pensioen en alleenstaand. Maar met een kleinkind! Ik blijf me dus engageren met mensen die hun hebben en houwen in de waagschaal zetten voor het behoud van onze vrijheid en de gezondheid van onze kinderen en me geweldloos verzetten. Onder andere door indachtig 1 van jouw eerste acties “free hugs ” te blijven geven…aan de mensen die dat willen natuurlijk;) . En mediteren hè! Superbelangrijk!
Alle goeds Jelle. Hartelijke groet,
Bedankt voor je reactie Annemarie. Je kunt dit een beetje vergelijken met klimaatverandering. Zolang we het allemaal eens kunnen worden dat het een probleem is, kunnen we discussiëren over de verschillende oplossingen. Er zijn meer wegen die naar Rome leiden. Het wordt pas ingewikkeld wanneer mensen ontkennen dat er een probleem is.
Als het gaat om de pandemie zijn er diverse afwegingen die gemaakt moeten worden. Sommige mensen neigen naar de kant van gezondheid (lock-down), anderen neigen naar vrijheid en vinden de regels te streng. Deze afweging is aan de politiek om te maken, dat doen ze met vallen en opstaan en het is logisch dat mensen het hier soms wel en soms niet mee eens zijn. Hoe ingrijpender de regels, des te meer mensen opstaan. Allemaal logisch en prima.
Ik heb geen sterke mening behalve dat ik graag kies voor wat werkt. Wetenschap voelt voor veel mensen verwarrend en tegenstrijdig, en dat begrijp ik. Het is niet intuïtief maar het is onze enige manier om uit te vinden ‘wat werkt’.
En de dingen die werken voelen soms tegenstrijdig. Bijvoorbeeld: ik ben helemaal voor vrijheid. Maar vrijheid is een relatief begrip. Wil je vrijheid om te kunnen blijven leven zoals je deed, tijdens een pandemie? Of wil je de vrijheid hebben om, zelfs in deze situatie, weinig kans te lopen om besmet te raken en/of dierbaren te verliezen? En om in een land te leven met een goed functionerend zorgsysteem?
Wat is vrijheid als je van de trap valt en er geen plek meer voor je is? Ik ben het niet eens met alle regels maar dat hoeft ook niet. Ik hoef ook geen ‘kant’ te kiezen want dat is wat mij betreft irrelevant. Hoe graag mensen hier (net als bij klimaatverandering) ook een politiek thema van maken, ik doe daar niet aan mee. Er is een probleem, de mensen die wij hebben gekozen proberen het op te lossen met behulp van wetenschappelijke adviezen, dat proces is inherent imperfect, ik ben niet tegen alles, ik ben niet voor alles, het is vooral gewoon wat het is. We zullen later zien hoe goed ze het gedaan hebben.
Als ik een kant moet kiezen, is dat het ‘anti-polarisatie’ kamp. Dat is precies wat ik met soChicken het Broednest wil bereiken. Onze samenleving een stukje liefdevoller maken – niet angstiger. 💛
Jelle,
Mijn reactie op jouw reactie die voor Annemerie bedoelt (kan je hem nog volgen 😅)
Je verwoordt echt helemaal geweldig. Want je gedachtegang en je visie denk ik exact precies hetzelfde, alsof ik jou ben die schrijft. Maar je hebt juist geschreven dat ik blij ben om te lezen. 😃
Allen voor de liefde ipv angst en leef vrijheid volgens jouw waarden die belangrijk voor je is en leef samen vanuit respect voor elkaars waarden.
❤️Rechelle Zimmerman
@rechellezimmerman (RechelleZ)
🙏
Aan de vooravond van weer een roerige week, verkiezingen in de VS en nieuwe Coronamaatregelen, komt dit artikel weer als geroepen. Mijn dank daar voor! Hartelijke groet.
Beste Jelle, het is precies zoals jij het samenvat. Ik ben een hsp er ,en normaal al gevoelig in deze wereld. Dus nu extra rustmomentjes inlassen dmv mindfull is een pre. Bedankt
Wat een intelligent artikel. Met de nadruk op. Je beschrijft precies, waar wij met zijn allen tegenaan lopen :) thanks!
Heerlijk om mijn dag mee te beginnen! Dankjewel lieve Jelle. Ik vind je een topper.
Complimenten. Wat omschrijf je het altijd positief, liefdevol en overtuigend. Heel mooi en belangrijk werk wat je doet waar heel veel mensen wat aan hebben. 💝
Mooi gezegd weer Jelle! Ik blijf het bijzonder vinden hoe goed je dingen weet te verwoorden. Zo helder. Het doet me telkens goed jouw artikelen (en boeken!) te lezen en ik hoop dat je ze nog lang blijft schrijven. Dank je wel 🍀
Wat een mooi stuk om te lezen, geeft mij steun. Ben extra sensitive deze tijd en voel erg de behoefte om mijn wereld kleiner te maken… dat is dus niet gek. Bedankt Jelle!
Dankjewel Jelle. Fijn te lezen dat er meer mensen zijn die het zo ervaren als ik. Je mag trots zijn op wat zich hier aan het ontvouwen is op deze site en in je broednest.
Mijn dag ziet er ineens heel anders uit na het lezen van je artikel!
Voel dat het echt wat met me doet.
Veel liefs!
Jouw berichten zijn telkens voor mij steunpilaren in mijn leven, na een zware depressie 3jj geleden . In opname kreeg ik gedurende 6 m ook deze tips,tricks en andere. Bedankt. Alleszins .