“Discontent, blaming, complaining,
self-pity cannot serve as a foundation
for a good future, no matter how much
effort you make.”
Eckhart Tolle
Wat-een-ellende
Ik ben gevlucht naar een koffiezaakje om te kunnen schrijven. Het was ook wel nodig, want de automatische nietenschieter werkt me ontzettend op m’n zenuwen. Terwijl ik dit schrijf lopen er een paar werklui door m’n huis om ruimte te maken voor de kleine – en het is een heel project.
Het komt erop neer dat onze bovenetage tijdelijk verdween, om plaats te maken voor een nieuwe bovenetage met opbouw. Billy en ik kamperen in de woonkamer – allemaal prima en heel romantisch enzo. Maar ik merk dat leven in zulke chaos niet goed bij me past.
Dus? Dus ik zit al een paar dagen te zaniken. Want ik vind mezelf zielig. Ik slaap slecht, de aannemers maken me vroeg wakker, het is koud in huis, er ligt rommel en het maakt een hoop lawaai.
Zelfmedelijden dus. Het is mooi spul. Want aan de ene kant voelt het zo comfortabel en verleidelijk. Omdat ik net kan doen alsof het niet mijn verantwoordelijkheid is en het niet mijn schuld is dat ik me ongelukkig voel. Maar aan de andere kant maakt het me ook machteloos. Want als anderen blijkbaar mijn geluksniveau kunnen bepalen, ben ik dan overgeleverd aan de buitenwereld?
Zelfmedelijden is als een McDonalds menu
Precies – het voelt nu comfortabel en later ervaar je brandend maagzuur. Zelfmedelijden geeft je een manier om jouw verantwoordelijkheid over te dragen aan anderen. Om jezelf zielig te vinden en redenen te vinden om te mogen klagen.
Want ja – je hebt het zwaar. En absoluut – het leven is niet makkelijk. En jij kunt er niets aan doen, super zielig.
Het is een manier om te vragen om aandacht en liefde. En daar is niets mis mee, want we kunnen van tijd tot tijd allemaal een aai over de bol gebruiken. Ik weet dat dat voor mij geldt. Maar uiteindelijk leidt zelfmedelijden niet tot blijvend geluk. Het leidt niet tot innerlijke kracht, zelfvertrouwen, tevredenheid, vrijheid en blijdschap.
Nee – eerder het tegenovergestelde. En daarom koos ik ervoor om ermee te stoppen en kan ik je aanraden om hetzelfde te doen.
Waarom zelfmedelijden meestal niet slim is
Zelfmedelijden brengt je op de lange termijn niets wenselijks. Net zoals fastfood je op de lange termijn niet vooruit helpt.
Dat wil niet zeggen dat het geen plek kan hebben in je leven. Want soms wil je gewoon even genieten zonder je druk te maken over de toekomst. We zijn niet altijd zo rationeel als we soms zouden willen – dat is zoals het is. Maar zoals we ongezonde voeding beperken zodat de balans bewaard blijft, wil je ook zelfmedelijden doseren. Want je hebt er al snel teveel van.
Je voelt jezelf zielig, alsof je slachtoffer bent. Prima. Maar wat nou als je ervoor zou kiezen om die gedachte los te laten? Wat nou als je je verantwoordelijkheid niet weg zou duwen, maar juist naar je toe zou trekken?
Trek de verantwoordelijkheid naar je toe
Bijvoorbeeld: ik heb er zelf voor gekozen om een opbouw te laten plaatsen. En als ik alle moeilijke gedachten niet meeweeg, is de situatie best prima. Het is koud, maar ik kan ook extra kleding aantrekken of de elektrische kachel wat hoger zetten. Blijkbaar ben ik daar te lui en/of te zuinig voor – dus heb ik het koud. Maar dat is mijn eigen keuze, en ook mijn eigen verantwoordelijkheid. Dus waarom zou ik zelfmedelijden ervaren?
Stel dat iemand zich niet gedraagt zoals jij wilt – dat voelt niet fijn en je voelt je misschien slachtoffer. Maar weet je wat? Jij kunt je wél gedragen zoals je zou willen. Wat gebeurt er als je de moeilijke gedachten niet meeweegt?
Zijn er dingen die moeten gebeuren die je eigenlijk niet wilt doen? Perfect, dat is een geweldige voedingsbodem voor zelfmedelijden. Vraag jezelf eens af: hoe ziet die taak er in de praktijk uit? Bijvoorbeeld het doen van je belastingaangifte – je kunt er eindeloos tegenop zien maar in werkelijkheid is de taak heel simpel: zoek papieren op met getallen, log in, vul getallen in, indienen, klaar. Zie je hoe het je moeilijke gedachten zijn die de zelfmedelijden veroorzaken?
Zelfmedelijden geeft je een naar en machteloos gevoel. En het zet je aan tot zeuren, gedrag waar je niemand blij mee maakt. Vraag jezelf af: Wat is de reden dat ik me slachtoffer voel? En: Wat kan ik doen om de verantwoordelijkheid naar me toe te trekken?
Je kunt je altijd nog zielig voelen
Precies – dat is het leuke hieraan. Als je zelfmedelijden ervaart, wees dan eerst kritisch naar jezelf. Onderzoek of en hoe je je eigen ellende veroorzaakt.
Zet de stappen die je kunt zetten om de situatie beter te maken. Je zult zien dat je vaak beseft dat je geen reden hebt om zelfmedelijden te ervaren, en dat je gewoon de realiteit kunt omarmen en een kleine stap kunt zetten om de situatie beter te maken.
En merk je dat al die dingen je niet helpen? Dan kun je er altijd nog voor kiezen om te wentelen in zelfmedelijden en te klagen tegen iedereen die je tegenkomt. Prima toch?
Gebruik de slachtofferrol niet als je eerste maar als je laatste optie. Je zult merken dat je er steeds minder vaak in terecht komt. En gaandeweg steeds meer kracht, blijdschap en vrijheid ervaart.
Die nietenschieter maakt me nerveus, dus ik kan gewoon buitenshuis werken zolang de werklui er zijn – geen probleem. Hoe kun jij uit de slachtofferrol stappen en verantwoordelijkheid nemen voor je eigen geluk?
Reacties
Lieve Jelle…ik moet toch deze keer reageren op je artikel zelfmedelijden….zou zo zeggen dat is in jouw situatie niet nodig…denk na…je kunt het betalen om je huis op te knappen..binnenkort krijgen jullie de kleine…heerlijk allemaal..Ik vraag mij af mag IK zelfmedelijden hebben in mijn situatie? Man na 43 jaar samen onverwacht overleden 5 maanden geleden…hij werd 65 😢😢tot overmaat van ramp viel ik in dezelfde periode van mijn fiets ziekenhuisopname enkel 3 plaatsen gebroken kon niet eens op zijn begrafenis….mag je dan zelfmedelijden hebben..lees je tips iedere maandag om hieruit dit zwarte gat te komen…het lijkt iedere dag zwaardere te worden…de tijd heelt alle wonden roepen ze om he heen…om maar wat te roepen…heb jij wellicht een aanwijzing om dit te verwerken…meditatie doe ik al…heb ook gelezen anti pieker boek…maar mocht jij een tip hebben graag en succes met de verbouwing komt goed…liefs Elisabeth
Lieve Elisabeth, bedankt voor je berichtje. Ik begrijp wat je bedoelt, maar je moet begrijpen dat er niemand is die bepaalt of mensen wel niet zelfmedelijden MOGEN voelen. Je mag doen wat je wilt, en soms is zelfmedelijden precies wat je nodig hebt. En soms is het effectiever om de slachtofferrol achter je te laten.
En weet dat er een verschil is tussen rouwen en jezelf zielig vinden. Rouw alsjeblieft in je eigen tempo en wees lief voor jezelf. Je hoeft je emoties niet weg te drukken. Ze zijn er en ze mogen er zijn, en je kunt ervoor kiezen om ze anders te benaderen als je er klaar voor bent. Maar je moet niets.
Sterkte en heel veel liefde. 💛
Hoi Jelle,
Je hebt natuurlijk helemaal gelijk….zoals gewoonlijk. Zelfmedelijden is altijd contraproductief. Ik wil echter graag een nuance aanbrengen. Wanneer je dingen overkomen, in plaats van dat je er zelf voor gekozen hebt, kan het soms erg moeilijk zijn om niet in zelfmedelijden te blijven hangen. Ik heb bijvoorbeeld te maken met toenemende fysieke (invaliderende) beperkingen, waar ik natuurlijk NIET voor gekozen heb. En vooral in slapeloze nachten bespringt me dan de angst voor de toekomst, en vind ik mezelf erg zielig. Tegelijk weet ik heel goed dat dat niet opschiet. En dan wordt ik boos, en dat maakt ineens een hoop creativiteit los…… De verantwoordelijkheid ligt dan daarin, om steeds opnieuw te blijven zoeken naar wat wél mogelijk is, daar iets van te maken, daarvan te genieten, en niet in klagen of in angsten blijven hangen – daar is niemand mee gediend. Opgewektheid (een keus, waarvoor je soms heel hard moet werken) maakt mijn leven een stuk leuker, en dat van mijn omgeving ook – en dát maakt mijn leven wéér leuker! En soms even stevig uithuilen op de schouder van je beste maatje…..dat mag gelukkig ook.
Liefs,
Kyra
Dank je wel, heel herkenbaar, leuke maandagochtend zo, ik stap eruit.
Fijne dag.
Soms verbaas ik me enorm omdat een bepaald onderwerp precies op het juiste moment voorbijkomt. Jouw nuchtere visie en adviezen helpen enorm. Waarvoor heel veel dank.
altijd leerzaam en om alles door te gevenn.
WarmeGroetjes
Zelfmedelijden heeft voor mij nooit comfortabel gevoeld. Ook niet even.
Het voelt voor mij ook niet als junkfood maar als drijfzand. Het trekt me helemaal naar beneden.
Tegelijk kon ik er vaak geen weerstand aan bieden.
Nu besef ik dat ik kan voorkomen dat ik in het drijfzand terecht komt. ongeacht de omstandigheden.
Mij is in het verleden veel aangedaan. Zaken waar ik niet zelf voor gekozen heb maar voor mij werden besloten. Toekomstperspectieven ontnomen in mijn jeugd. Tegelijk is er ook veel om dankbaar voor te zijn. Dat er toch een helpende hand kwam en perspectieven. En de eigen keuzes die ik heb gemaakt om een ander leven op te bouwen.
Ooit in een situatie verkeerd waarin ik dacht: ‘Nu is het volkomen legitiem om in te storten en het heel erg te hebben’. Maar ik rwaliseerde me tegelijketijd dat er niemand was om me op te rapen. Ik was alleen in een omgeving die me volkomen vreemd was. (en eigenlijk zijn we dat allemaal als ons iets verschrikkelijks overkomt) Ik heb mezelf bij kop en kont gepakt en ben mezelf gaan redden. Het hielp…nog jaren ! Een beter geschenk had ik mezelf niet kunnen geven dan de verantwoording te nemen en mezelf te redden. Het volgende geschenk kwam later: mezelf toestaan om gewoon ronduit ergens verdriet over te hebben…het staat dat andere geschenk niet in de weg. Nee, het maakt het beter.