Zit je niet op te wachten Hoe stress je steeds kan overvallen - en hoe ik dit doorbreek

Jelle Hermus

Oprichter van soChicken en het Broednest. Jelle maakt een leuker leven graag zo simpel mogelijk. Hij is gepassioneerd over vooruitgang, duurzaamheid, reizen, technologie en broccoli.

“Negative emotions like loneliness, envy, and guilt
have an important role to play in a happy life;
they’re big, flashing signs that something needs to change.”
Gretchen Rubin

Makkelijk gestrest

Ik raak best makkelijk gestrest – helaas. Door de jaren heen heb ik een hoop vooruitgang geboekt, maar ook een aantal dieptepunten gekend – zoals een flinke overspannenheid in 2020.

Als je zelf regelmatig worstelt met gevoelens van stress en onrust dan herken je dit wel: gevoelens van stress kunnen je soms overvallen, zelfs als je er veel ervaring mee hebt.

Het begint namelijk vrijwel altijd klein en subtiel, waardoor het lastig te herkennen is. Zeker omdat je je aandacht op andere zaken richt – je hebt het immers druk!

De subtiele symptomen

Misschien voel je je wat minder blij of een beetje prikkelbaar. Je merkt dat je meer piekert over zaken die je eerder niet zo bezighielden. Wellicht merk je hoe je meer controlerend gedrag gaat vertonen, moeilijker kunt ontspannen of meer tijd besteedt aan ‘vluchtgedrag’ – zoals in je smartphone duiken of jezelf kalmeren met ongezond eten.

Zelf merk ik vaak dat ik pijn in mijn kaken krijg – waarschijnlijk doordat ik ’s nachts mijn tanden op elkaar klem. Of dat ik ineens onwijs gevoelig word voor cafeïne – misschien doordat mijn stressniveau al verhoogd is voordat ik koffie drink.

Deze subtiele symptomen zijn voor iedereen anders, maar vaak kun je er prima ‘mee leven’, waardoor je er niet teveel aandacht aan schenkt. Het leven lijkt iets minder glans te hebben, maar je hebt niet écht door wat er gaande is. Want je hebt het druk en hebt wel wat beters te doen.

Dus als er spanningshoofdpijn optreedt neem je een paracetamolletje. En als je een knoop in je maag voelt start je gewoon Instagram nog eens op, zodat het gevoel even verdwijnt.

En in plaats van jezelf te kalmeren met diepe ademhaling, yoga of een meditatie – schenk je een glas wijn in. Even ontspannen.

Stressbestendig zijn werkt niet zo goed

Inmiddels ben ik er wel achter wat er gebeurt. Ik weet waarom stress een terugkerend verhaal is geweest in mijn leven. Ik heb de neiging om in mijn hoofd te leven.

Misschien herken je dat ook wel. Je hebt de neiging om veel in gedachten verzonken te zijn. Misschien ben je een beetje dromerig of juist heel analytisch, of ben je constant aan het worstelen met allerlei doemscenario’s en hoe je ze kunt voorkomen.

Er is op zichzelf niets mis met deze eigenschap, maar het brengt wel wat uitdagingen met zich mee:

• Hoe meer we in ons hoofd leven, des te meer stress we kunnen ervaren. Want stress ontstaat door de gedachten die we ervaren.
• Doordat je zo in je ‘hoofd zit’ met je aandacht, ben je je minder bewust van hoe je lichaam aanvoelt. Hierdoor loop je het risico dat je voorbij gaat aan al die subtiele signalen.

Simpel. Door in je hoofd te zitten creëer je meer stress én mis je de signalen van je lichaam.

Dat kan lang goed gaan. Maar als je niet oppast veranderen die subtiele signalen uiteindelijk in enorme alarmbellen. En zodra je in dat gebied terecht komt is snel herstel vaak al van de baan. Dan raak je overspannen of – nog erger – in een burnout.

Meh.

Voorkomen dat stress steeds terugkomt

Hoe maak je een einde aan deze cyclus? Hoe voorkomen je dat stress en onrust een rode draad in je leven vormen?

Simpel: leef meer in je lijf en minder in je hoofd.

Dat klinkt simpel, maar het vereist ook moed. Het betekent namelijk dat je de intense emoties die je ervaart – waar je normaal voor wilt weglopen – daadwerkelijk zult moeten ervaren.

• In plaats van de situatie nog sterker te controleren, kalmeer je jezelf en observeer je de onderliggende angst in je lichaam.
• In plaats van iedereen de schuld te geven vanuit een prikkelbare toestand, zoek je uit wat je voelt. Schuldgevoelens, angst, teleurstelling, eenzaamheid?
• In plaats van jezelf te laten vastlopen door perfectionisme observeer je het onderliggende gevoel van waardeloosheid.
• In plaats van extra overuren te werken om weg te lopen voor je onzekerheid, kijk je deze angst recht in de ogen aan.

Precies – er is een reden dat de meeste mensen kiezen voor afleiding door Netflix. Leven vanuit je lijf is geen kattenpis. Het is echt grotemensenwerk.

Spannend, oncomfortabel en totaal niet waar je op zit te wachten. Dus waarom zou je dit werk dan verkiezen boven de stress waar je al aan gewend bent en – soort van – prima mee kunt leven?

Omdat dit wél werkt

Je weet hoe frustrerend het voelt als iemand je gevoelens niet erkent. In plaats van gewoon naar je te luisteren, komt diegene bijvoorbeeld met allerlei oplossingen of redenen waarom jij je niet zo zou moeten voelen.

Het leidt tot frustratie én een verhoogd stressniveau om niet begrepen te worden.

Want je voelt je wél zo! En het enige dat je wilt horen is dit: ”Jeetje, dat moet naar zijn om je zo te voelen.” ”Ja! Dankje!”

Wat gebeurt er als een ander je ziet en begrijpt? Het gevoel wordt direct minder intens. Ineens kun je het beter beheersen en voel je je veel beter.

Dit kun je ook voor jezelf doen. Er passeren allerlei emoties door je lichaam. Wanneer je ze niet erkent ontstaat er stress. En die stress komt naar buiten op allerlei onwenselijke manieren.

Door deze gevoelens simpelweg te erkennen kunnen ze echter moeiteloos passeren. Het gevoel wordt direct minder intens, de stress kan ontsnappen en het leven lacht je weer toe.

En dit is wat ik leer met vallen en opstaan: hoe beter ik hierin word, des te kleiner de kans dat stress me nog een keer zo zal overvallen als het vroeger deed.

Nu zie ik ook de subtiele signalen wanneer ze opduiken, en kan ik direct bijsturen:

• Ik merk dat ik onwenselijk gedrag vertoon door een verhoogd stressniveau;
• Ik observeer mijn gevoelens en onderzoek waar dit vandaan komt;
• Ik geef deze gevoelens de ruimte om er te zijn. Bijvoorbeeld door rustig adem te halen, te mediteren of door te schrijven in mijn dagboek app;
• De spanning neemt af en de symptomen verdwijnen als sneeuw voor de zon.

Het is niet altijd eenvoudig of leuk. Maar het werkt als een tierelier – keer op keer. ☀️

Wil je leren hoe je hier zelf ook beter in kunt worden? In het Broednest heb ik een aantal praktische hulpmiddelen voor je klaarstaan over omgaan met oncomfortabele gevoelens, stress verminderen, mindfulness beoefenen én snel herstellen van een burn-out.

Stress stap voor stap verminderen

Stress zuigt de blijdschap uit je dag. Gelukkig zijn er veel dingen die je kunt doen om snel minder stress te ervaren.

In deze Bundel laat ik je zien hoe je het voor elkaar krijgt. We werken aan 5 stappen om stress snel en effectief te verminderen.

Zodat de blijdschap weer fijn terug kan stromen in je dag. ☀️

Gratis deelnemen aan cursus

Hoe zit jij in je vel? Doe de gelukstest!

Ontdek hoe goed jij in je vel zit. Deze gratis test vertelt je in 2 minuten hoe gelukkig jij bent en welke stappen je kunt zetten om je leven leuker te maken.

Start de test