“Negative emotions like loneliness, envy, and guilt
have an important role to play in a happy life;
they’re big, flashing signs that something needs to change.”
Gretchen Rubin
Makkelijk gestrest
Ik raak best makkelijk gestrest – helaas. Door de jaren heen heb ik een hoop vooruitgang geboekt, maar ook een aantal dieptepunten gekend – zoals een flinke overspannenheid in 2020.
Als je zelf regelmatig worstelt met gevoelens van stress en onrust dan herken je dit wel: gevoelens van stress kunnen je soms overvallen, zelfs als je er veel ervaring mee hebt.
Het begint namelijk vrijwel altijd klein en subtiel, waardoor het lastig te herkennen is. Zeker omdat je je aandacht op andere zaken richt – je hebt het immers druk!
De subtiele symptomen
Misschien voel je je wat minder blij of een beetje prikkelbaar. Je merkt dat je meer piekert over zaken die je eerder niet zo bezighielden. Wellicht merk je hoe je meer controlerend gedrag gaat vertonen, moeilijker kunt ontspannen of meer tijd besteedt aan ‘vluchtgedrag’ – zoals in je smartphone duiken of jezelf kalmeren met ongezond eten.
Zelf merk ik vaak dat ik pijn in mijn kaken krijg – waarschijnlijk doordat ik ’s nachts mijn tanden op elkaar klem. Of dat ik ineens onwijs gevoelig word voor cafeïne – misschien doordat mijn stressniveau al verhoogd is voordat ik koffie drink.
Deze subtiele symptomen zijn voor iedereen anders, maar vaak kun je er prima ‘mee leven’, waardoor je er niet teveel aandacht aan schenkt. Het leven lijkt iets minder glans te hebben, maar je hebt niet écht door wat er gaande is. Want je hebt het druk en hebt wel wat beters te doen.
Dus als er spanningshoofdpijn optreedt neem je een paracetamolletje. En als je een knoop in je maag voelt start je gewoon Instagram nog eens op, zodat het gevoel even verdwijnt.
En in plaats van jezelf te kalmeren met diepe ademhaling, yoga of een meditatie – schenk je een glas wijn in. Even ontspannen.
Stressbestendig zijn werkt niet zo goed
Inmiddels ben ik er wel achter wat er gebeurt. Ik weet waarom stress een terugkerend verhaal is geweest in mijn leven. Ik heb de neiging om in mijn hoofd te leven.
Misschien herken je dat ook wel. Je hebt de neiging om veel in gedachten verzonken te zijn. Misschien ben je een beetje dromerig of juist heel analytisch, of ben je constant aan het worstelen met allerlei doemscenario’s en hoe je ze kunt voorkomen.
Er is op zichzelf niets mis met deze eigenschap, maar het brengt wel wat uitdagingen met zich mee:
- Hoe meer we in ons hoofd leven, des te meer stress we kunnen ervaren. Want stress ontstaat door de gedachten die we ervaren.
- Doordat je zo in je ‘hoofd zit’ met je aandacht, ben je je minder bewust van hoe je lichaam aanvoelt. Hierdoor loop je het risico dat je voorbij gaat aan al die subtiele signalen.
Simpel. Door in je hoofd te zitten creëer je meer stress én mis je de signalen van je lichaam.
Dat kan lang goed gaan. Maar als je niet oppast veranderen die subtiele signalen uiteindelijk in enorme alarmbellen. En zodra je in dat gebied terecht komt is snel herstel vaak al van de baan. Dan raak je overspannen of – nog erger – in een burnout.
Meh.
Voorkomen dat stress steeds terugkomt
Hoe maak je een einde aan deze cyclus? Hoe voorkomen je dat stress en onrust een rode draad in je leven vormen?
Simpel: leef meer in je lijf en minder in je hoofd.
Dat klinkt simpel, maar het vereist ook moed. Het betekent namelijk dat je de intense emoties die je ervaart – waar je normaal voor wilt weglopen – daadwerkelijk zult moeten ervaren.
- In plaats van de situatie nog sterker te controleren, kalmeer je jezelf en observeer je de onderliggende angst in je lichaam.
- In plaats van iedereen de schuld te geven vanuit een prikkelbare toestand, zoek je uit wat je voelt. Schuldgevoelens, angst, teleurstelling, eenzaamheid?
- In plaats van jezelf te laten vastlopen door perfectionisme observeer je het onderliggende gevoel van waardeloosheid.
- In plaats van extra overuren te werken om weg te lopen voor je onzekerheid, kijk je deze angst recht in de ogen aan.
Precies – er is een reden dat de meeste mensen kiezen voor afleiding door Netflix. Leven vanuit je lijf is geen kattenpis. Het is echt grotemensenwerk.
Spannend, oncomfortabel en totaal niet waar je op zit te wachten. Dus waarom zou je dit werk dan verkiezen boven de stress waar je al aan gewend bent en – soort van – prima mee kunt leven?
Omdat dit wél werkt
Je weet hoe frustrerend het voelt als iemand je gevoelens niet erkent. In plaats van gewoon naar je te luisteren, komt diegene bijvoorbeeld met allerlei oplossingen of redenen waarom jij je niet zo zou moeten voelen.
Het leidt tot frustratie én een verhoogd stressniveau om niet begrepen te worden.
Want je voelt je wél zo! En het enige dat je wilt horen is dit: ”Jeetje, dat moet naar zijn om je zo te voelen.” ”Ja! Dankje!”
Wat gebeurt er als een ander je ziet en begrijpt? Het gevoel wordt direct minder intens. Ineens kun je het beter beheersen en voel je je veel beter.
Dit kun je ook voor jezelf doen. Er passeren allerlei emoties door je lichaam. Wanneer je ze niet erkent ontstaat er stress. En die stress komt naar buiten op allerlei onwenselijke manieren.
Door deze gevoelens simpelweg te erkennen kunnen ze echter moeiteloos passeren. Het gevoel wordt direct minder intens, de stress kan ontsnappen en het leven lacht je weer toe.
En dit is wat ik leer met vallen en opstaan: hoe beter ik hierin word, des te kleiner de kans dat stress me nog een keer zo zal overvallen als het vroeger deed.
Nu zie ik ook de subtiele signalen wanneer ze opduiken, en kan ik direct bijsturen:
- Ik merk dat ik onwenselijk gedrag vertoon door een verhoogd stressniveau;
- Ik observeer mijn gevoelens en onderzoek waar dit vandaan komt;
- Ik geef deze gevoelens de ruimte om er te zijn. Bijvoorbeeld door rustig adem te halen, te mediteren of door te schrijven in mijn dagboek app;
- De spanning neemt af en de symptomen verdwijnen als sneeuw voor de zon.
Het is niet altijd eenvoudig of leuk. Maar het werkt als een tierelier – keer op keer. ☀️
Wil je leren hoe je hier zelf ook beter in kunt worden? In het Broednest heb ik een aantal praktische hulpmiddelen voor je klaarstaan over omgaan met oncomfortabele gevoelens, stress verminderen, mindfulness beoefenen én snel herstellen van een burn-out.
Stress stap voor stap verminderen
Stress zuigt de blijdschap uit je dag. Gelukkig zijn er veel dingen die je kunt doen om snel minder stress te ervaren.
In deze Bundel laat ik je zien hoe je het voor elkaar krijgt. We werken aan 5 stappen om stress snel en effectief te verminderen.
Zodat de blijdschap weer fijn terug kan stromen in je dag. ☀️
Deze cursus ontving een gemiddelde waardering van 9,5 door duizenden deelnemers.
Reacties
Goedemorgen Jelle,
Dat is precies wat ik nodig heb. Dank je wel voor je reminder.
Hej Jelle
Dit artikel kwam weer net op de gepaste dag…na een overspannenheid de eerste maanden van dit jaar, waar ik mede dankzij broednest ben uitgeraakt🍀😘, lukte het me vrij goed om voor mezelf te zorgen.
Net eergisteren moest ik onder ogen zien dat ik de kleine signalen aan het negeren was en weer meer in mijn hoofd kroop…gevolg groot signaal. Hoge bloeddruk en hoofdpijn. Dus tijd om te ervaren en olk mijn gevoelens te kennen te geven aan mijn naasten. Dank u wel voor de bevestiging en de tips om dit aan te pakken. Fijn eindejaar🍀🌻
Dank je wel Jelle
Weer een gewelig artikel, Jelle!
Een kleine toevoeging waar andere vrouwen misschien ook wat mee kunnen. Ik merk zelf dat als ik tegen mijn ongesteldheid aan zit ik meer last heb van stress. Zit ik er een week of zo voor dan worden mijn gedachten warriger en kan ik me minder goed concentreren. Dus dames, doe er je voordeel mee en plan een rustigere week op dat moment of neem meer pauze, even een blokje om en het gaat stukken beter.
Het “probleem” is meteen minder erg als je je realiseert dat het die tijd weer is. Dan heb je zoiets van: ach, laat maar komen, het gaat vanzelf weer weg…
Dank voor je artikel. Wellicht dat dit boek aansluit bij jouw stuk over stress.
Waarschijnlijk ken je het al. Ik kan het iedereen aanraden.
Uw brein als medicijn, Dr. David Servan-Schreiber
Met vriendelijke groeten, Lucie
Mooi artikel Jelle.
Zelf kan ik ook vrij snel last hebben van stress.
Bijv als ik op de fiets zit.
Ineens krijg ik dan allerlei irritaties en ik weet niet goed waar deze vandaan lijken te komen.
Het voelt soms haast alsof ik een soort van ‘tikkende tijdbom’ ben.
Gelukkig weet ik altijd wel de kalmte in me te bewaren.
En is het gelukkig niet zo dat ik het afreageer oid.
Toch baart het me wel wat zorgen.
Stress is een uiting van spanning of druk waar je niet tegen bestand bent. Dit maakt dat het voor iedereen verschillend is wanneer iemand stress ervaart. Maar ook dat niemand op de lange termijn stressbestendig is, want stress is per definitie een alarmbel.
Stress lijkt er tegenwoordig zo bij te horen in de maatschappij. Als je niet zegt dat je “lekker” druk bent dan hoor je er niet bij. Burn out zijn is bijna een prestatie waar je trots op mag zijn, want je bent tot het gaatje gegaan. Hoe bizar.
Maar het is puur gif en daar moet meer aandacht voor komen. Dat begint al op de basisschool en vervolgonderwijs, waar het allemaal veel minder prestatiegericht moet.
Zit op dit moment midden in zo’n situatie, met moeite kan ik deze woorden neerzetten, ga proberen alles weer op een rijtje te zetten