“You don’t start out writing good stuff.
You start out writing crap and thinking it’s good stuff,
and then gradually you get better at it.”
Octavia Butler
Dit wordt makkelijker dan ik dacht!
Mijn plan was simpel: tussen de palmbomen schrijf ik de eerste versie van mijn boek. Dan heb ik het zwaarste werk gedaan. Vervolgens hoef ik – als ik thuis ben – alleen nog even de boel ‘af te poetsen’, en dan is het boek af!
En dat is precies hoe het ging. In Thailand vloog ik door de hoofdstukken heen. Het leek bijna te mooi om waar te zijn. Ik schreef elke dag een paar uur gedurende een maand. En aan het einde van de maand had ik mijn eerste boek geschreven!
Ja. En toen kwam ik thuis. En toen bleek de tweede fase nét even iets minder makkelijk dan ik dacht.
Gevangenissen bouwen in plaats van schrijven
Als je mijn uitstelgedrag cursus hebt gevolgd dan weet je dat ik een ex-uitsteller ben die zichzelf discipline heeft aangeleerd. Mijn uitstel-dieptepunt was tijdens het schrijven van mijn scriptie, waardoor ik door de regen moest rennen om hem nét voor sluitingstijd in drievoud achter te laten bij een verbaasde receptioniste.
Ik speel soms computergames via Steam op mijn laptop. En onlangs ontdekte ik een verslavend spelletje: Prison Architect (ik link het expres niet om je uren van je leven te besparen). Het spel draait om het bouwen van een gevangenis, en het is een vrij diepe en uitgebreide simulatie. Er is altijd wel iets te doen of te verbeteren.
Zo’n spel is precies wat mijn brein nodig heeft om nooit meer te stoppen met spelen.
Steam is zo vriendelijk om exact bij te houden hoeveel uur ik al heb besteed aan het spel. Ik speelde het vooral in de avonden. En na een paar avonden stond de teller al op 21 uur! Daar schrok ik van. Zeker nadat ik besefte dat ik in diezelfde periode ook nog eens een heel seizoen van House of Cards had verstookt.
Ik. Degene die anderen probeert te inspireren hun leven niet te vergooien aan bingewatchen, games en televisie. De persoon die er nota bene het boek over aan het schrijven is!
Ik was behoorlijk vooruit gekomen in zowel de game als in die serie. Maar niet in mijn boek. Terwijl dat precies is wat ik zou moeten doen met een naderende deadline.
Ik had een terugval in uitstelgedrag. En ik was er niet blij mee.
Perfectionisme en de angst voor succes
Waarom voelde ik me ineens zo onwijs aangetrokken tot entertainment? Waarom wilde ik gamen in plaats van schrijven en politieke drama’s kijken in plaats van drama uit de wereld helpen?
Perfectionisme natuurlijk.
Want dit is mijn eerste boek. En ik neem het uiterst serieus. Misschien een beetje te serieus. Mijn hele omgeving weet dat ik een boek aan het schrijven ben. Jij weet dat ik een boek aan het schrijven ben. En hoe meer mensen me complimenteren over dat ze soChicken zo leuk vinden, des te meer ik de druk voel om er een fantastisch boek van te maken.
En dat is fijn, maar dat werkt niet als ik aan de slag wil gaan. Want als ik de lat zo hoog leg dan doe ik een heleboel dingen, behalve schrijven. ”Want stel dat het me niet lukt om het zo geweldig te maken, dan zal ik iedereen teleurstellen! Wat een ellende, ik wil er niet aan denken – even kijken hoe het met Frank Underwood gaat.”
Dus dat was mijn eerste valkuil.
Mijn tweede valkuil was iets subtieler. Ik werd op een ochtend wakker met een heel helder inzicht: ”Ik ben bang voor succes!”
Het klinkt raar, maar de angst voor succes is een veelvoorkomende oorzaak voor uitstelgedrag. Waarom? Tja – de meeste mensen doen alsof succesvol zijn enkel voordelen heeft. Maar succes heeft – zoals alles in het leven – ook nadelen.
En zelfs als je die redenen onzinnig vindt als je ze uitschrijft, kan je onderbewuste ze behoorlijk serieus nemen. Zo serieus dat je ze gebruikt als redenen om jezelf te saboteren.
Ik besloot erover te schrijven in mijn dagboek, om die onbewuste overtuigingen naar boven te toveren. En ik ontdekte een paar interessante dingen. Ik ontdekte de onbewuste overtuigingen dat succes met het boek zou betekenen dat ik geen vrije tijd meer zou hebben, dat ik ontzettend veel werk op mijn bord zal krijgen, dat ik mensen mogelijk van me zou vervreemden en dat ik gestrest zou raken.
Ja – logisch dat ik liever niet aan mijn boek werkte. Want waarom zou je werken richting een doel waardoor je leven minder leuk zal worden?
Terug op het spoor van productiviteit
Mijn uitstelgedrag episode duurde gelukkig maar twee weken, geen zes maanden zoals jaren geleden. De inzichten die ik opdeed hielpen me licht te schijnen op de verborgen overtuigingen die zelfsabotage uitlokten.
Dus weg met Prison Architect en aan de slag. En weg met die onzin in mijn hoofd.
- Ik doe er alles aan om het boek zo tof te maken als ik kan. Zolang mijn intentie juist is – de lezer zo goed helpen als ik kan op dit moment – is het goed genoeg.
- Mijn leven wordt natuurlijk niet vervelend als het boek succesvol wordt. Sterker nog, het wordt juist steeds leuker omdat ik meer mensen kan helpen en een goede aanleiding heb om meer bezoekers zoals jij te ontmoeten. Wat me juist heel leuk lijkt.
- Ik zal mensen enkel van me vervreemden als ik verander in een arrogante snob wanneer het boek een succes is. En dat was ik toch echt niet van plan. En mocht het wel gebeuren: logisch dat mensen wegrennen, ik geef ze geen ongelijk.
Met die overtuigingen uit de weg besloot ik mezelf te rehabiliteren met kleine stapjes. Ik begon mezelf uit te dagen met timers: 20 minuten werken, dan mag ik even ontspannen. Maar de timers waren al snel niet meer nodig, ik kwam weer op stoom zonder problemen. En in de dagen die volgden boekte ik meer vooruitgang dan in de twee weken daarvoor.
De ervaren auteurs hadden gelijk
Precies. Een boek schrijven is niet makkelijk. Dat heeft minder te maken met de praktische daad van het typen van woorden. En alles met je eigen psychologie.
Twijfel, onzekerheid, verwarring en een hopeloos gevoel worden dagelijks afgewisseld met trots, blijdschap en rotsvast vertrouwen. Het is een achtbaan. Maar ik ben toevallig dol op achtbanen, dus dat komt goed uit.
Mijn terugval in uitstelgedrag was interessant en leerzaam. Het was ook onwijs frustrerend. Maar weet je, zonder wrijving ontstaan er geen vonken. Dus mijn reis gaat verder de komende weken. En ik doe mijn best om dit boek mijn beste werk te laten zijn tot nu toe. Zodat het jou en vele anderen écht helpt om het leven steeds leuker te maken. En ik hoop dat het lukt. Maar zo niet, dan heb ik toch een hoop geleerd over mezelf én het bouwen van gevangenissen. 😊
En hoe loste ik mijn uitstelgedrag op?
Mijn uitstelgedrag verdween als sneeuw voor de zon zodra ik een aantal super praktische technieken toepaste. En ook nu ik weer terugviel, bleken deze technieken en inzichten te werken als een tierelier.
Heb jij last van uitstelgedrag en wil je weer aan het werk zodat je je doelen en dromen kunt realiseren? Ik ontwikkelde een praktische online cursus die je stap voor stap van je uitstelgedrag verlost. Niet alleen helpt het je nu van je probleem af – het geeft je ook de gereedschappen om bij een terugval net als ik snel overeind te krabbelen en weer aan de slag te gaan.
Benieuwd? Bekijk hier mijn online cursus…
Reacties
Heel veel succes , neem je tijd , en ik ga je boek echt lezen !!
Wat een mooi voorbeeld Jelle en wat goed dat je ook laat zien dat je terug kan vallen en weer kan opstaan. Misschien is het opnieuw opstaan nog wel een belangrijkere les dan je uitstelgedrag de eerste keer ‘verslaan’. Oprecht en een extra motivatie voor mij om te blijven werken aan mijn zwakheden. Bedankt dat je dit wil delen en ik kijk uit naar je boek!
Hoi Jelle, ik ben erg benieuwd naar je boek! Zet ‘m op! En als het een succes wordt en je krijgt het drukker, dan heb je gelukkig goede tools in huis om netjes “nee” te zeggen tegen afspraken 😉
Beste Jelle,
Alleen maar fijn om door te hebben dat iedereen altijd weer in dezelfde valstrikken kan trappen. Blijkbaar hoef ik zelf ook niet te hopen ooit perfect te worden, maar hoef ik alleen maar (! – alsof dat niets is), mezelf weer te motiveren om mijn doelen weer te hervatten.
Groetjes, Liesbeth
Beste Jelle,
Belangrijk bij het bouwen van een gevangenis is een ontsnappingsroute. Prison Break – alle seizoenen te vinden op Netflix – geeft je alle info die je nodig hebt!
Hoe herkenbaar: steeds weer die stomme, zelfde valkuilen en je kukelt er zo weer in. Hoe groter de stress en de angst, hoe moeilijker ze ineens te herkennen zijn. Terwijl we precies weten hoe ze eruit zien. Fijn te lezen dat je je weg uit de kuil en terug in de actie gevonden hebt. Soms moet je gewoon weer even helemaal terug naar af en vooral ook terug naar jezelf om te beseffen wat er gaande is. En van een afstandje is het dan ineens best grappig dat je je weer zo hebt laten meeslepen.
Mijn ervaring is dat de terugval naar uitstel altijd op de loer ligt. Net als onzekerheid, angst en stress. En hoe meer ik mee ga in door mijzelf bedachte verwachtingen die anderen vast van me zullen hebben, hoe meer de doemscenario’s de boventoon gaan voeren en hoe verleidelijker het uitstellen wordt.
Soms is lezen dat je een lotgenoot hebt ook al heel erg helpend, en – no pressure! – ik kijk uit naar je boek.
Heel veel succes!
Liefs,
Elin
Hoi Jelle ,wat goed van je dat je de draad weer hebt opgepakt.Je kunt trots zijn op je zelf.👍👍👍
Dag Jelle,
Faalangst bij het schrijven van een boek is een specifiek probleem. Zelf heb ik veel gehad aan het opbeurende, grappige en verhelderende boek hierover van Elizabeth Gilbert – ‘Big Magic’ – creative living beyond fear. Wat mij betreft mag je dat vertalen als ‘creative writing beyond fear’.
Ik geef het je even door, misschien heb jij er ook iets aan!
Iedereen zal wel eens terugvallen in oud en onbewust gedrag. Maar de clou is om er van te leren. En nu kun je trots op jezelf zijn dat je inmiddels de skills hebt om er bovenuit te stijgen. Je weet nu weer heel zeker dat alles wat je ons in de afgelopen jaren hebt geleerd echt werkt. Kleine stapjes, weg met perfectionisme, leer jezelf goede gewoontes aan ipv te leven met een alles-of-niets-instelling… je bent dus het levende bewijs dat je site nuttig is. :-)
Dag Jelle,
Hoe herkenbaar! Ik ben ook bezig met een boek; niet schrijven, maar een plantenboek met veel foto’s. Soms schiet ik heel erg op en dan is er weer een periode dat ik niet vooruit te branden ben. Dank je wel voor dit artikel!
Hi Jelle!
Bedankt voor deze blog. Ik heb afgelopen jaar je uitstelcursus gekocht omdat ik EIN-DE-LIJK moest en zou afstuderen. Negen jaar is lang genoeg, of niet? Het is me dus dankzij je uitstelcursus (en met de praktische hulp van een paar TOPvriendinnen) gelukt. De cursus heeft me handvatten gegeven om door te zetten wanneer ik een terugval heb – net zoals jij nu hebt ervaren. Ook ik merk dat ik tegenwoordig een terugval kan hebben van een week of twee, in plaats van maanden zoals vroeger. In de terugval baal je van jezelf, maar als je er dan doorheen bent gekomen mag je even achterom kijken en realiseren hoe ver je bent gekomen! De herkenning in je verhaal doet mij goed: we zullen altijd blijven vallen in het leven, het gaat erom dat we net 1 keer vaker opstaan, of niet dan?
Digitale knuffel,
Ineke
Ik apprecieer je eerlijkheid enorm. Je bent geen untouchable goeroe… Wat een opluchting! Het is zo bevrijdend als iemand waarvan je denkt “die heeft het voor mekaar”, toegeeft dezelfde problemen te hebben als jezelf. Je eigen struggles in het leven en hoe je ze oplost, dat is zo waardevol voor anderen om van te leren. Dankjewel daarvoor. Veel succes met het bereiken van je doelen en dan voornamelijk het schrijven van je boek. Terug op goeie weg!
“De lat te hoog leggen.”
Weet je waar ik altijd aan moet denken, bij die uitspraak?
Vorig jaar, ging ik voor een Reiki behandeling naar iemand hier in de buurt. Op de trap, op weg naar de praktijk-ruimte in haar huis (de zolder) moest je opletten, dat je je hoofd niet zou stoten tegen een balk van het plafond.
Hier had ze (heel toepasselijk) een bordje opgehangen, met de tekst:
“Als je de lat te hoog legt kan je er nog altijd onderdoor lopen.”
Al die tijd heb ik het onthouden, alsof het een wijze uitspraak is. Terwijl het eigenlijk niet meer voorstelde, dan een leuk verwoorde waarschuwing.
(waar ik nog altijd om kan lachen!)
Knap dat je bent gaan onderzoeken waar het vandaan kwam eens dat je de draad weer hebt opgepakt. En mocht je weer wat vast lopen is misschien weer een maandje werk reis terug naar Thailand een goed idee. Op reis krijg je altijd zoveel energie en kan ik mij altijd beter focussen.