Waarom slaap ik zo lekker?
Ik val moeiteloos in slaap – als een koalabeertje op een luie dag. Ik heb de meest meeslepende dromen waarin ik doldwaze avonturen beleef. En ik word uitgerust wakker.
Hoe ik dat voor elkaar krijg? Ik ben weer afgekickt van cafeïne.
En laat ik er geen doekjes om winden: het was afschuwelijk, maar het resultaat bevalt me enorm.
Je was toch al eens gestopt met cafeïne?
Absoluut. Meerdere malen zelfs. Toen Billy en ik in 2011 begonnen aan onze lange wereldreizen (de eerste bestemming was Australië), besloten we vóór zo’n reis vaak om af te kicken van de koffie. Op die manier waren we minder afhankelijk van een eventuele wisselvallige cafeïne-supply op onze bestemming. En het hielp ons ook de jetlag sneller achter ons te laten.
Maar dat was voordat we vaders werden. Met kleine kinderen leek cafeïne een wondermiddel. Slapeloze nacht gehad? Vier bakkies koffie en klaar is kees.
Dat ging allemaal prima, totdat ik in 2020 overspannen raakte en later dat jaar bedacht dat ik misschien géén stof in mijn lichaam nodig had die constant de aanmaak van stresshormonen triggert. Dus ik stopte met cafeïne. Ook toen was het afschuwelijk: hoofdpijn, watten in mijn hoofd, gek slapen, chagrijnig, niet kunnen concentreren en ontzettend moe.
Gelukkig verdwenen die symptomen na een week of twee, waarna ik maar liefst een halfjaar van het goede spul af wist te blijven.
Ik schreef er een artikel over én publiceerde er een video over in 2021:
- Waarom ik geen cafeïne meer drink (onrustig gevoel)
- Waarom ik stopte met cafeïne als koffieliefhebber
Ik voelde me geweldig – het was dolle pret.
Maar aan die pret kwam een einde
Na ruim een halfjaar cafeïnevrij begon ik te vergeten hoeveel impact cafeïne op mij heeft.
Dus ik besloot weer eens één kop koffie te drinken. Ik voelde me zó enthousiast en productief dat het leek of ik wel een paar bergen kon verzetten. Dus ik bedacht me: “één kopje per dag kan wel.”
Dat ene kopje werden er al snel drie. En toen ik het vreselijk druk kreeg rondom de boeklancering van Kom maar op, werden dat er al snel vier en soms zelfs vijf. In zeldzame gevallen nog aangevuld met wat groene thee of een glas cola.
En toen ik mijn leven eens onder de loep nam tijdens een fijne vakantie met een vriendin waar ik nóg meer koffie dronk dan normaal (want: vakantie en lekker en gratis bij het ontbijt), besefte ik iets grappigs:
Ik stel mezelf vaak als doel om meer ‘laid-back’ te zijn. Ik schreef daar laatst nog dit artikel over. En ik worstel daarmee. Aan de ene kant omdat mijn temperament gewoon niet helemaal zo in elkaar steekt (ik denk graag na). Maar aan de andere kant (wellicht) omdat ik mijn (toch al gevoelige) zenuwstelsel chronisch overlaad met stressverhogende cafeïne.
Dus? Ik ging weer afbouwen. Van 4-5 koppen koffie per dag, naar een leven zonder cafeïne.
Opnieuw afbouwen
Het afbouwen kostte me een week. Bij nader inzien had ik er beter twee weken voor uit kunnen trekken. Want opnieuw was het geen leuke periode in mijn leven.
Ik voelde me moe, chagrijnig en zelfs een beetje neerslachtig. En toen moest de eerste cafeïnevrije dag nog aanbreken! Aan de andere kant merkte ik ook direct al verschil: ik voelde me niet langer opgejaagd. Het voelde plotseling alsof ik een uur had zitten mediteren, zónder te mediteren.
Ik voelde me belabberd en tegelijkertijd héérlijk kalm.
En dan de nachtrust, wat een feest! Sinds mijn eerste cafeïnevrije dag beleef ik elke nacht doldwaze avonturen. Ik ervaar allerlei levendige dromen die ook nog eens heel stabiel zijn. Geen rare, paniekerige situaties of vage ‘net-geen-nachtmerries’ – maar gezellige ervaringen die zelfs gewoon doorgaan als ik tussendoor even wakker word. Vaak ben ik op vakantie of beleef ik andere leuke dingen. Afgelopen nacht was ik in een hotel waar je met een waterglijbaan op alle etages kunt komen, hartstikke leuk.
Dit is een veelvoorkomend voordeel dat mensen melden wanneer ze afkicken. Cafeïne beïnvloedt je nachtrust, zélfs als je maar één kop koffie in de ochtend drinkt. Je ligt dan niet wakker, maar de kwaliteit van je slaap wordt al wel iets minder.
Het is mij inmiddels helemaal duidelijk: ik ben behoorlijk gevoelig voor cafeïne. Ik heb eens een lijstje gemaakt met alle dingen die (achteraf gezien) veroorzaakt werden door mijn koffiegewoonte:
- Zweethanden en zweet in het algemeen meer
- Een sluimerend gevoel van onrust/angst
- Meer spanning in mijn hele lichaam
- Ik klem mijn kaken soms ’s nachts
- Meer gedachten en zorgen
- Minder geduld
- Slaap wordt minder goed
- Droge ogen
- Humeur is wisselvalliger
- Constant moeten plassen
- De tijd lijkt sneller te gaan
- Ik ben ‘all over the place’ tijdens werk en sneller afgeleid
- Mijn elektrolyten raken uit balans (dat merk ik dan als ik aan het vasten ben of een HIIT workout doe)
- Ik ben hierdoor minder goed gehydrateerd
- Moeilijk om uit bed te komen, en voel me groggy in de ochtend tot ik mijn eerste koffie heb gehad
Al deze dingen zijn verdwenen. Ik ben nu weer een maand op weg en ik moet zeggen: het verschil in hoe ik me voel is zó groot, dat ik (hopelijk) mijn lesje nu wel geleerd heb. Cafeïne is niet voor mij.
Wat ik nu dan wel drink?
Ik drink meer kruidenthee, met name rooibos omdat dit veel ‘body’ heeft en enorm veel anti-oxidanten bevat (net als groene thee). Ik neem ook bijna elke dag een granenkoffie, zoals cichorei- of lupinekoffie. Maar ik ben ook geen purist, ik heb een heerlijke décaf koffie gevonden en drink dat ook elke dag wel een keertje.
Het leven is goed. Lekker rustig, niet langer afhankelijk van cafeïne. En ik knoop deze waarheid keer op keer in mijn oren: koffie maakt je niet energiek, koffie maakt je gestrest.
Wat zijn de voordelen?
Het leven voelt beter. Meer zoals toen ik kind was. Alle vervelende effecten die ik hierboven beschreef zijn verdwenen. In plaats daarvan merk ik meer rust en stabiliteit. Mijn humeur is stabiel, mijn energie is veel stabieler en hetzelfde geldt voor mijn aandacht.
Ik sta frisser op, voel me niet langer opgejaagd en als ik nu mediteer kom ik veel dieper met minder moeite. En ook mijn productiviteit is prima. Het is vooral anders, minder gejaagd. Maar doordat ik minder afgeleid ben en me minder gestrest voel, kan ik gewoon rustig doorwerken en vertoon ik minder uitstelgedrag.
En nog iets vreemds: de dagen voelen langer. Het lijkt alsof de tijd langzamer verstrijkt. Ik ben nog steeds regelmatig verbaasd als ik naar de klok kijk en me realiseer dat het ruim een uur vroeger is dan ik verwacht.
Het is dolle pret. Het enige nadeel? Als ik moe ben moet ik rusten of mezelf oppeppen met wat beweging. Maar eigenlijk is dat ook precies wat ik wil: mijn lichaam geven wat het nodig heeft.
Wil je ook slapen als een koala? (5-stappenplan)
Voel je je ook vaak onrustig, slaap je slecht of heb je last van spanning/stress/burn-out klachten? Probeer het dan eens – het kan een enorm verschil maken in je levenskwaliteit én je gezondheid. Zeker als je – net als ik – gevoelig bent voor de effecten van cafeïne.
In het Broednest vind je een praktisch 5-stappenplan om te stoppen met cafeïne, inclusief meer tips voor lekkere koffie-alternatieven. Zo kun je overstappen op de cafeïnevrije lifestyle met zo min mogelijk hoofdpijn.
Reacties
Hoi Jelle,
Goed artikel. Veel mensen denken er helemaal niet aan dat koffie de oorzaak kan zijn of bij kan dragen aan dagelijkse stress. Ik ben nu al ruim een halfjaar zonder en voel me weer relaxed zoals ik als tiener was (terugkijkend: voordat ik koffie leerde drinken). Niet zo gejaagd, geen dips in de middag, direct wakker ‘s ochtends, veel minder hoofdpijn. Ik hoef niet meer terug. En soms, als ik naar de smaak van koffie verlang, zijn er goede décaf opties inderdaad!
Wat goed om dit weer onder de aandacht te brengen! Ik kan zelf ook niet goed tegen cafeïne. Ik voel me snel opgejaagd en krijg soms last van hartkloppingen. Ik wissel af met decaf en neem nooit meer dan 1 kop gewone cappuccino. Daarnaast kan de cafeïne ook de (mede) oorzaak zijn van een verhoogde bloeddruk. En in het schilletje van (vers) gemalen koffiebonen zit een stofje wat het cholesterol kan verhogen. Even in de gaten houden als verhoogd cholesterol ook in je directe familie voorkomt. Maar ja, koffie kan ook zo lekker zijn op sommige momenten…🙂
Hi Jelle, was de laatste tijd al veel minder koffie gaan drinken maar dronk nog steeds 2 mokken elke ochtend. Jouw artikel stimuleerde mij om nu toch helemaal te stoppen. Eerste 5 dagen van 2 mokken naar 1 mok per dag en toen ben ik overgestapt naar 1 kop zwarte thee in de ochtend en de rest van de dag kruidenthee. Na 2 dagen ook gestopt met de zwarte thee.
Het was voor mij geen enkel probleem om te stoppen! Nooit gedacht dat dit zo’n enorm effect had op stress levels. Ik kwam elke ochtend met een soort paniek uit mijn bed. Dat is totaal verdwenen, ik ben veel relaxter terwijl het werk absoluut niet minder is geworden. Slaap ook veel beter. Binnen een week gestopt terwijl ik me had voorgenomen rustig af te bouwen😉.
Super dank voor je stimulerende artikel.
Wat geweldig om te horen! Fijn dat je nu ook meer rust ervaart! 😊💛
Hallo Jelle,
Bedankt voor je verhaal.
Ik ben benieuwd naar de decafe die jij gebruikt. Ik heb er wat onderzoek naar gedaan maar vond het niet makkelijk om een goede en betaalbare decafe te vinden. Het schijnt dat er vaak veel chemische stoffen gebruikt worden bij het process en het is nou óók weer niet de bedoeling om het ene gif met het andere te vervangen.
Hartelijke groet,
Stephani
Hoi Stéphani! Ik drink nu de Fair Trade Original Decaf (gewoon bij o.a. AH te krijgen).
Deze is biologisch en gedecaffinieerd met de ‘Swiss water method’. Hier komen geen chemicaliën aan te pas. En ik vind hem erg lekker in onze machine. 😊