De 80’s waren zo slecht nog niet De smartphone-paradox - altijd verbonden en toch eenzaam

Jelle Hermus

Oprichter van soChicken en het Broednest. Jelle maakt een leuker leven graag zo simpel mogelijk. Hij is gepassioneerd over vooruitgang, duurzaamheid, reizen, technologie en broccoli.

Zoveel contact en toch eenzaam

Ik heb het geluk dat ik niet functioneer op sociale netwerken. En ik heb het geprobeerd. Sterker nog – ik heb mezelf gepusht. Ik vond dat ik meer moest Twitteren, meer delen op Facebook en mijn best moest doen om Instagram te begrijpen of eindelijk verliefd te worden op Pinterest.

Maar het lukte niet. En bij nader inzien ben ik daar blij mee.

Social media en de constante stroom van inkomende apps maakt me onrustig. En dat begreep ik niet, aangezien iedereen om me heen het zo geweldig leek te vinden. Maar inmiddels begin ik ook dat beter te begrijpen. De mensen om mij heen zijn niet zozeer dol op social media en appen – ze zijn verslaafd.

De nieuwigheid is er inmiddels vanaf. De smartphone begint zijn vaste plek te krijgen in onze cultuur. En deze innovatie heeft onze interactie met elkaar ingrijpend veranderd.

Je merkt het in de trein. Mensen gaan zitten, grijpen direct naar hun broekzak, en swipen door de laatste updates op Facebook. Dat geldt zelfs voor mijn moeder. Zodra ze gaat zitten floept ze de hoes van haar iPad en scrolt ze door de lijst van eindeloze leukigheid. Terwijl mijn vader aan de andere kant van de kamer hetzelfde doet op zijn iPad.

Verslaafd aan de updates. Aan de kijkjes in andermans leven. Aan de leuke nieuwtjes, gekke filmpjes en opvallende infographics. Aan het vreemde gevoel van verbondenheid.

Voel je je soms eenzaam – zelfs als je verbonden bent met tientallen mensen? Zelfs als je elke dag mensen ontmoet? Probeer dan eens een paar van deze tips. Mogelijk helpt het je dat gevoel van leegte op te vullen, en je echt verbonden te voelen met de wereld om je heen.

1. Welke mensen maken je blij?

Denk daar eens over na. Van alle mensen in je leven – online en offline – welke bezorgen jou het meeste geluk? Welk handjevol mensen zijn het meest belangrijk voor je?

In mijn geval is dat Billy, een handjevol goede vrienden en mijn directe familieleden. Er zijn een heleboel mensen in mijn leven die ik geweldig vind. Maar dat groepje mensen heb ik nodig om me gelukkig te voelen.

Wat zou er gebeuren als je meer tijd met deze mensen zou doorbrengen? En dan bedoel ik niet via de app of een social network. Maar echt face-to-face contact.

Echte gesprekken voeren. Samen dingen doen, dingen beleven, eten, knuffelen, huilen, lachen en elkaar helpen.

Ik kan je wel vertellen wat er zou gebeuren: je zou je minder eenzaam voelen.

2. Besteed minder tijd alleen

Tijd die je doorbrengt met je smartphone is tijd alleen. Ook als je met je beste vriendin op de bank zit. Dat klinkt misschien overdreven, maar onderschat de kracht van aandacht niet.

Soms zie ik hoe goede vrienden samen zijn terwijl ze zich allebei begraven in hun smartphone. Aan het appen met andere ‘vrienden’ (die blijkbaar interessanter zijn), foto’s aan het posten van hoe ‘gezellig’ ze het samen hebben.

Je kunt je eenzaam voelen te midden van duizenden mensen. En dat is precies wat er bij veel mensen gebeurt. Wat je nodig hebt is niet meer mensen om je heen. Wat je nodig hebt is aandacht.

Kijk omhoog van je scherm. Je bevindt je in een wereld vol met fantastische mensen. Mensen die dolgraag meer contact hebben, meer aandacht ontvangen.

Als je samen met mensen bent, wees dan samen met die mensen. Niet alleen lichamelijk, maar ook mentaal. Laat dat lichtgevende plankje in je zak, tenzij het je interactie verrijkt (zoals samen foto’s kijken).

Je smartphone niet gebruiken in gezelschap is een eenvoudige gewoonte. Een gewoonte die steeds zeldzamer wordt. Gun jezelf de rust, en geef het voorbeeld aan je vrienden. Zodra ze door krijgen dat jij ze volledige aandacht geeft, krijgen ze zelf minder behoefte om hun smartphones erbij te pakken.

3. Wees af en toe echt alleen

Waar je smartphone je een vals gevoel van menselijk contact bezorgt, geeft afstand van je smartphone je een vals gevoel van eenzaamheid.

Met de smartphone in de hand zijn veel mensen nooit echt verbonden en tegelijkertijd ook nooit echt alleen.

Het is belangrijk dat je je echt verbonden voelt. En het is belangrijk dat je af en toe echt alleen bent. Je weet wel, zoals in de jaren ’80 als je de deur uit ging. Een simpel uitstapje naar een café, het winkelcentrum, het bos, de supermarkt of de bibliotheek betekende volledige onbereikbaarheid.

Een ongrijpbare onbereikbaarheid die ruimte geeft aan nadenken, creativiteit, concentratie en psychische rust.

Vergeet je telefoon wat vaker. Wees rebels – laat hem thuis. Of wees iets minder rebels, en schakel je mobiele internet uit voor de dag. Niet alleen kun je zo beter alleen zijn – je kunt zo ook beter aandacht geven aan de mensen die je tegenkomt gedurende je ‘onverbonden’ dag.

4. Ontwikkel je sociale vaardigheden

Veel onzekere mensen zien de smartphone als een uitvlucht. Je kunt sociaal zijn zonder het ingewikkeld te maken. Menselijk contact zonder de vuiligheid. Makkelijk. En bovendien wenselijk – omdat je dankzij deze afstand jezelf beter voor kunt doen dan je bent. Veel socialer, gezelliger en spontaner.

Via messaging en social media kun je zijn wie je van binnen bent. Wie je zou zijn als je niet zo onzeker zou zijn in de ‘echte’ wereld.

Het enige probleem is dat de realiteit je vroeg of laat inhaalt. Je onzekerheid gaat niet weg. Hij wordt groter. En je sociale vaardigheden worden zwakker. En ondertussen groeit het gevoel van leegte en eenzaamheid in je hart.

Hoe doorbreek je deze neerwaartse spiraal? Door te investeren in je sociale vaardigheden. Leer de kunst van het aanknopen van kletspraatjes. Leer wat je kunt zeggen, hoe je contact kunt maken, hoe je een betere luisteraar wordt en hoe je omgaat met ongemakkelijke situaties.

Hoe beter je sociale vaardigheden, des te groter je vermogen om die leegte op te vullen en je eenzaamheid te verhelpen.

5. Voel je verbonden op een nieuwe manier

Ja, die smartphone in je zak geeft je het gevoel verbonden te zijn met de hele wereld. Maar weet je wat? Dat kun je ook ervaren zonder smartphone. Sterker nog – de manier van verbondenheid waar ik het over heb ervaar je alleen zonder smartphone.

Waar ik het over heb? Simpele mindfulness. Je aandacht in het hier en nu houden. Je verwonderen over de schoonheid van de wereld. En echt van binnen voelen dat alles met elkaar in verbinding staat. Dat je deel uitmaakt van een prachtig ecosysteem in een omvangrijk heelal.

Overal is leven. Planten, vogels, insecten, mensen. Kijk een ander diep in de ogen, en besef dat we meer hetzelfde zijn dan verschillend. Dat we allemaal zijn ontstaan uit hetzelfde sterrenstof, en dat we in de basis allemaal worstelen met dezelfde vragen, gevoelens en problemen.

Dit gevoel van verbondenheid is vluchtig. Soms voel je het, en soms is het weg. Maar het helpt je snel opladen. Het helpt je beseffen dat je niet alleen bent – dat je dat nooit geweest bent. En dat je smartphone je dit gevoel van verbondenheid nooit kan geven.

Kijk omhoog en ga de wereld in

😘 Een kusje en een hartje, het is een van de meest populaire emoji’s op dit moment. Ik ontvang hem regelmatig van vrienden en familie – en ik ben er altijd blij mee.

Maar toch – ik krijg liever de echte kus, en de echte knuffel. De echte tranen van het lachen. De echte glimlach.

Want weet je, het voelt tóch anders. Het heeft meer waarde, meer diepgang en het vervult de echte behoefte naar warmte, liefde en aandacht. Meer smartphone gaat je eenzaamheid niet oplossen. Echt menselijk contact wel.

Ook al is het soms eng en ingewikkeld.

Hoe zit jij in je vel? Doe de gelukstest!

Ontdek hoe goed jij in je vel zit. Deze gratis test vertelt je in 2 minuten hoe gelukkig jij bent en welke stappen je kunt zetten om je leven leuker te maken.

Start de test