“Action is the foundational key to all success.”
Pablo Picasso
Op zoek naar het perfecte ontbijtje
Mijn ontbijt maakt me blij. Niet alleen omdat Billy het altijd voor me maakt (ik laat de hond uit ‘s ochtends – een eerlijke deal), maar vooral omdat dit ontbijt resultaat is van een proces van constante verbetering – oftewel kaizen.
Wat ik ontbijt? We maakten altijd overnight oats – havervlokken met melk die we een nacht in de koelkast lieten intrekken. Dat was fijn, maar soms vergaten we het te maken en waren we in de ochtend ineens veel meer tijd kwijt.
En daar werden we niet blij van.
Deze zomer zagen we – dankzij een vriend uit LA – echter het licht. In 2013 hebben we bij hem geCouchSurft, en hij kwam ons – vanwege zijn vreemde fascinatie met Noord-Europese landen – bezoeken in Nederland. Hij vertelde ons over Danish Oats – koude havermoutpap die direct klaar is.
En dat werd per direct ons nieuwe ontbijt.
We vullen havervlokken aan met wat moederloze melk (soja- of amandelmelk), 1-2 stuks vers fruit, wat walnoot, eventueel wat goji bessen en 1-2 eetlepels gebroken lijnzaad. En klaar is Kees.
En Billy ook.
- We krijgen meteen een flinke portie hele granen binnen (ca. 50 gram).
- We hebben meteen ons minimale portie fruit voor de dag binnen.
- We hebben direct een flinke stoot vezels binnen (15-20 gram).
- We beginnen de dag met een goede dosis vitaminen en mineralen.
- We kunnen zoveel variëren als we willen, omdat we altijd ander fruit in huis hebben.
- Het is snel klaar. Ja, er moet soms wat geschild en gepeld worden. Maar niet altijd. Een banaan of mandarijn is bijvoorbeeld zo gepeld. En als we slecht hebben ingekocht gebruiken we bevroren blauwe bessen.
- Het ontbijtje is helemaal plantaardig. Er hebben geen dieren voor geleden. En dat is fijn.
- We voelen ons lekker fit en lang verzadigd. Vaak kan ik door tot de lunch, en soms heb ik iets meer honger en neem ik een appel tussendoor.
En heel opvallend: als we in het weekend eens iets anders ontbijten, dan voelen we ons veel minder fit. Daarom verkiezen we dit ontbijt bijna altijd boven ontbijtjes die lekkerder zijn.
Het punt dat ik hiermee wil maken is dit:
We hebben ons ontbijt door de jaren heen stap voor stap verbeterd. En nu hebben we iets gevonden dat voor ons perfect werkt. En daardoor beginnen we elke dag gezonder, en zijn we ook gezonder.
Het zijn maar zes eetmomenten
Precies – we eten gemiddeld zes keer per dag. Drie maaltijden en drie tussendoortjes. De meeste mensen willen hun eetpatroon in één keer upgraden. Van vrij ongezond naar perfect gezond.
Maar waarom zou je niet werken met kleine stapjes? Langzaam veranderen zodat je niet continu terugvalt. Kaizen draait om het continu doorvoeren kleine verbeteringen. Kleine stapjes die zo klein zijn dat je het verschil haast niet merkt. Maar groot genoeg om na verloop van tijd je leven te veranderen.
Hieronder heb ik een zes tips voor je onder elkaar gezet die je helpen je eetpatroon met kleine kaizen stapjes te upgraden.
1. Zoek naar het ‘laag hangende fruit’
Nee, je hoeft niet tussen de gemeentestruiken te struinen naar trossen druiven – hoewel ik je niet tegen houd. Het ‘laag hangende fruit’ plukken is een Engelse uitdrukking. Het komt erop neer dat je eerst de dingen doet die bijna geen moeite kosten zodat je snel veel resultaat boekt.
Als je tijdens ieder eetmoment kiest voor een iets gezondere optie, dan heeft dit op termijn een enorme invloed op je gezondheid. En dat terwijl het nauwelijks moeite kost.
Bijvoorbeeld:
- Je vervangt je dagelijkse gevulde koek door een appel.
- Je gooit elke dag een eetlepel gebroken lijnzaad door een maaltijd. Of je sprenkelt bijvoorbeeld lijnzaad over je boterham met pindakaas.
- Je vervangt die zak chips door huisgemaakte popcorn.
- Je vervangt een stuk vlees door extra groente. Of je deelt één portie vlees met twee personen, in plaats van een portie per persoon.
- Je eet ’s avonds bij de koffie één blokje hele pure chocolade (85% cacao of meer) in plaats van een koek of M&M’s.
- Je vervangt wit of maisbrood door bruin brood, of bruin brood door volkorenbrood (check het etiket, volkoren_meel_ is het best), normale pasta door volkorenpasta, en witte rijst door bruine rijst.
- Je blijft nog even koken met je favoriete ‘wereldgerechten’ pakje, maar je kiest voor minder vlees en voegt zelf meer groente toe.
- Je vervangt vleesbeleg en broodsalades op basis van mayonaise door hummus met verse groente.
- Je gebruikt vaker kurkuma (een specerij dat preventief werkt tegen kanker) tijdens het koken.
- Je vervangt frisdrank voor bruisend water met citroen. Of door normaal water.
- Je vervangt een kop koffie door kruidenthee of groene thee.
Een paar kleine aanpassingen links en rechts hebben op de lange termijn enorm veel impact. En ze kosten nauwelijks moeite.
De meeste mensen eten elke dag vrijwel hetzelfde, met uitzondering van het diner. En zelfs dan rouleren we een paar favoriete recepten. Als je die gewoontes en recepten één voor één aanpakt, upgrade je je gezondheid mogelijk voor de rest van je leven. Zonder dat het echt moeite kost.
2. Werk mee met je ‘zwaktes’
Soms crave ik naar zoetigheid na het diner. Hoe ik mezelf ook train en hoe gezond ik ook eet – zodra ik me één keer zwak voel ligt het glazuur van een roze koek op m’n tong. Hoe kan ik dat oplossen?
Door het niet op te lossen. Na het eten neem ik een blokje hele pure chocolade. Het voorziet in mijn craving, het bevat erg weinig suiker en de cacao heeft een positieve uitwerking op mijn bloedvaten.
Probeer niet continu je zwaktes te verslaan. Buig ze liever om. Als ik ’s avonds trek heb in iets hartigs en romigs, dan kies ik voor een volkoren cracker met humus of ik dip wat groente in humus. Een stuk beter dan chips of kaas. En als ik het nog gezonder wil maken, maak ik mijn eigen hummus.
Maak het jezelf niet onnodig moeilijk. Maak het jezelf juist makkelijk. Je hebt maar een beperkte hoeveelheid wilskracht per dag. Als je jezelf continu iets moet ontzeggen, dan val je vroeg of laat voor die zak chips.
3. Doe het stap voor stap
Ja, het is verleidelijk om in één keer perfect te eten. In kaizen is perfectie echter niet het doel. Het doel is om steeds iets beter te worden en zo je eetpatroon voor altijd beter te maken.
Je hebt dus geen haast.
Begin met het bijschaven van je ontbijt. En ga verder naar je tussendoortjes zodra je het ontbijt onder de knie hebt
Natuurlijk kun je direct het ‘laag hangende fruit’ plukken (tip 1) aangezien dat zo weinig moeite kost. En misschien kom je tot de conclusie dat dit al genoeg voor je is.
Maar als je je eetpatroon verder wilt bijschaven dan is het beter om het rustig aan te doen. Probeer nieuwe producten uit, zoek gezonde vervangers en test nieuwe gewoontes.
Misschien ben je twee weken bezig met het vinden van een gezond alternatief voor eiersalade op brood. Maar als je eenmaal een lekkere en gezonde vervanger hebt gevonden, dan heb je voor de lange termijn een belangrijke verbetering doorgevoerd.
4. Beweeg richting onbewerkte planten
Plantaardige voeding bevat veel voedingsstoffen en vezels, weinig calorieën, geen cholesterol en geen verzadigd vet – precies wat je nodig hebt om je gezond en fit te voelen. Bovendien helpt het je allerlei chronische en dodelijke aandoeningen te voorkomen, je levensverwachting te vergroten en je negatieve impact op dierenleed en de planeet te verminderen.
Schaaf kaas, eieren, vlees en vis stap voor stap uit je eetpatroon. Je hoeft geen veganist te worden om profijt te hebben van de voordelen van een plantaardig eetpatroon. Zolang je maar regelmatig veganistisch eet.
Vroeger bevatte mijn ontbijt vaak ei. Nu ontbijt ik elke dag plantaardig. Ik eet bijna geen vlees meer, maar soms eet ik nog wel kaas. Ook dit ben ik stap voor stap aan het verminderen, hoewel ik er geen haast mee heb.
Zoek een paar lekkere plantaardige recepten en probeer ze rustig uit. Voor je het weet krijg je plantaardig koken aardig in de vingers, en kun je een selectie van je favoriete recepten rouleren.
Eén keer in de week geen vlees voor de rest van je leven is veel beter dan één week volledig veganistisch eten en vervolgens terugvallen naar elke dag vlees omdat het niet bevalt.
5. Selecteer je voeding niet enkel op basis van smaak
Ik schreef hier al eerder over – en het is een krachtig principe. Als ik mijn eten alleen op basis van smaak en textuur zou selecteren – en niets om voedingswaarde zou geven – dan zou mijn eetpatroon er ongeveer zo uit zien:
- Ontbijt: Gebakken eieren met kaas en spek, een roomboter croissant met (jawel) roomboter en jam, plus een cappuccino met volle koemelk.
- Tussendoor: roomboter kaascroissant van de lokale Spar (goddelijk), nog een cappuccino.
- Lunch: Uitsmijter, roerei, tosti, buiten de deur lunchen of een fluffernutter. Of twee.
- Tussendoor: Dudok appeltaart met slagroom plus nog meer cappuccino.
- Diner: Lasagne natuurlijk. Met extra kaas. Of kipsaté met friet. Of raspatat pinda met kaassouflé en mexicano.
- Tussendoor: Eerst nog meer koffie met Tony Chocolonely. En als het nog past Westmalle Tripel met Lays Sensations Thai Sweet Chili. Gewoon om zout en zoet een beetje af te wisselen.
Zie je het probleem? Het is een eetpatroon dat me vatbaar maakt voor diabetes, obesitas, kanker, hart- en vaatziekten, auto-immuun ziekten, depressie, reuma, huid aandoeningen, hersenaandoeningen en ga zo maar door.
Smaak en textuur zijn belangrijk. En wat mij betreft komen ze direct op de tweede plek. Na een geweldige voedingswaarde.
6. Wees voorbereid op terugvallen
Je gaat falen. En dat is prima. Dat is namelijk onderdeel van het bijschaven. Als je ontdekt dat je het toch niet vol kunt houden, dan is het tijd om tip 3 erbij te pakken.
Merk je dat je – wat je ook probeert – toch weer een boterham met pindakaas eet in plaats van havermout met vers fruit? Prima. Wat dacht je hiervan:
- Je kiest voor goed volkorenbrood zonder rotzooi (lees het etiket).
- Je kiest voor echte pindakaas, zoals te koop in de bio winkel. Vind je die niet lekker? Sprenkel er dan eens wat zout overheen. Vind je het echt niets? Dan blijf je voorlopig bij je normale pindakaas. Misschien kun je het wat dunner smeren?
- Je legt er plakjes banaan op. Ben je meer het hagelslag type? Misschien kun je wat van die hele pure chocolade schaven, of rauwe cacao-nibs gebruiken.
- Je strooit er een 0,5-1 eetlepel gebroken lijnzaad overheen.
- Je eet daarnaast nog een portie fruit. Zoals een sinaasappel, een mandarijn, een kiwi of een bakje rood fruit (desnoods uit de diepvries).
Tadaa. Een upgrade waar je best mee kunt leven. Het is niet perfect, maar het is beter dan hoe het was. Het kost je misschien iets meer tijd, maar je krijgt er ook wat voor terug. Meer vitaminen en mineralen, meer vezels en een langer verzadigd gevoel.
En als je eenmaal gewend bent aan dit ontbijt, kun je langzaam experimenteren om je ontbijt of andere maaltijden weer iets beter te maken.
Gezond eten en afvallen is simpel 🥑
Wil je meer tips en inspiratie om gezonder te eten? Schrijf je dan in voor mijn online cursus blei lijf.
Deze cursus helpt je gezond eten leuk, makkelijk en moeiteloos te maken. In kleine stappen, met slimme hacks en nieuwe gewoontes. Zo wordt gezond eten steeds makkelijker! 😁
Word slanker, gezonder, fitter en blijer met je lijf. Met blei lijf lukt het je wél om die Tony chocoladerepen te laten liggen en te kiezen voor gezond en lekker eten.
Lees meer over blei lijf en schrijf je direct in…
Reacties
Dank je wel, als je het zo schrijft lijkt het heel simpel. En dat lijstje met smaak had van mij kunnen zijn. Slimme tips verder, goed gedaan weer.
Voor bijna alles van je eetpatroon in punt 5 is wel wat anders smakelijks te verzinnen, maar waar vervang je zo’n lekkere Westmalle Tripel mee?
Haha! Ik zou water kunnen zeggen, maar geloof niet dat dat echt een vervanger is. Hoewel bier in de middeleeuwen de gezonde vervanger was voor water. ;)
Ik had ook van die onbedwingbare eetbare, of liever gezegd, snoep buien. ik at wel gezond, maar als ik dan zo’n bui had dan ging ik naar de winkel en kwam thuis met een lading snoep en koek. nu is onlangs bij mij diabetes geconstateerd, dus die snoep buien kunnen echt niet meer.Van mijn dochter kreeg ik de tip om een half uur voor de maaltijd een glas water met 2 theelepels appelazijn te nemen (de biologische troebele). Goed voor de bloedsuikerspiegel, maar wat meer is: het helpt tegen de snoepbuien. kan het iedereen aanraden.
Hallo Jelle,
Dat danish oats, Dat hoef je dus niet te koken, maar is het dan nog wel net zo lekker of moet je dan een fariant kopen die in de fabriek bewerkt is? gr. Ida
Hoi Ida! Wij kopen juist onbewerkte havervlokken. We gooien ze in een bakje, beetje melk erbij en even roeren. Ondertussen snijdt Billy het fruit. En tegen de tijd dat we gaan eten een paar minuten later is het erg lekker. De meeste mensen eten muesli ook zo met een beetje melk. Muesli is niets anders dan een verzameling graanvlokken (havervlokken, tarwevlokken, gerstvlokken, speltvlokken etc.).
Vroeger lieten we de havervlokken een nacht in de koelkast weken (overnight oats). Maar deze manier kost minder tijd en is net zo lekker. :)
Ik heb diabetes type 2 en moet opletten dat ik niet teveel koolhydraten tegelijk binnenkrijg. koolhydraten zitten in havermout (en in granen, aardappelen rijst) maar ook in fruit. Hoe ga ik dat doen?
Hoi Will! Bekijk deze video eens, en vooral vanaf minuut 39:20 over diabetes. Hele granen en fruit zijn niet je grootste probleem. Sterker nog – blindheid veroorzaakt door diabetes en diabetes zelf kunnen aantoonbaar worden genezen met behulp van een streng dieet van uitsluitend rijst en fruit! En niet aantoonbaar als ‘ik ken een vriendin van een vriendin die genezen is’, maar op basis van degelijke wetenschappelijke studies.
Hi Jelle, Billy en andere lezers,
Zo herkenbaar dit! Ik heb zelf in een halfjaar tijd mijn eetpatroon stap voor stap aangepast. En ja het kost me meer tijd om bewust boodschappen te doen en mijn maaltijden te bereiden maar het is het meer dan waard. Ik zit zoveel lekkerder in mijn vel! En een prettige bijkomstigheid; ik weeg inmiddels 9 kilo lichter. Dus ik sluit me helemaal aan bij jouw advies om niet in een keer je hele eetpatroon aan te passen. Neem er de tijd voor en doe de dingen waar jij je goed bij voelt.
Voor iedereen die hier aan wil werken, heel veel succes!
Heb je een recept voor de Danish Oats?
Ik ben een havermout fan dus ben benieuwd hoe je dat koud maakt! Dankjewel!
Hoi Anne! Wij gooien 50 gram havervlokken in een bakje en we gieten er wat plantaardige melk overheen. Even roeren en checken of het voor jou de juiste ‘natheid’ heeft. En nu kun je toevoegen waar je zelf trek in hebt. :)
Bedankt jelle.
Morgen meteen uitproberen!
Hoi Jelle,
Tot een ruime drie jaar geleden zat ik ‘s avonds voor de buis flink wat zoetigheid naar binnen te werken. Om slank te blijven hoefde ik het niet te laten, want dat ben ik mijn hele leven al, dus dacht ik dat ik al die zooi wel kon eten. Totdat ik merkte hoe ik me ging voelen als ik het niet meer at. Minder slaap nodig en veel minder vaak hoofdpijn of verkouden.
Eerst dacht ik dat het enorm zwaar zou zijn om de stap naar minder suiker eten te maken. Maar dat viel wel mee. De truc is namelijk om extra bewust waar te nemen hoeveel beter je je voelt. Een van de dingen die ik sindsdien ben gaan doen is de tweedaagse leverkuur van dr. Clark. Nadat je zo’n kuur gedaan hebt, dan voel je je dusdanig schoon dat je niet eens meer zin hebt om rotzooi te eten. En ook is het zo, dat naarmate je aan minder suiker gewend bent, dat alles dan al snel heel/te zoet smaakt waardoor de behoefte ernaar kleiner wordt. Dus, zodra je eenmaal door de ‘zure appel’ hebt gebeten, dan kom je in een opwaartse spiraal.
Een andere gezonde gewoonte die ik heb aangeleerd is om mijn dag te beginnen met een citroen of limoen opgelost in warm water. En sinds kort is daar nog een belangrijke gezonde toevoeging bijgekomen: zelfgemaakte groene smoothie. Mijn vriendin en ik hebben samen een Optimum-blender gekocht, waarmee je werkelijk alles tot moes kunt malen. Dus tegenwoordig is mijn volgorde: opstaan met citroen/limoen en water. Een half tot een uur later de groene smoothie. Dan nog eens 1 of 2 uur later mijn zelfgemaakte yoghurtontbijt: pure biologische yoghurt zonder suiker- en kleurstoffenzooi erin en daar dan zelf apart haver, zaden en noten aan toevoegen. En ‘s middags eet ik als lunch de verse zelfgekookte groenten die over zijn van de vorige avond.
Het verband tussen voeding en reuma is niet aangetoond, ook niet in wetenschappelijk onderzoek. Natuurlijk is het goed om gezond te eten, ook als je reuma hebt, maar om te stellen dat je vatbaar bent voor reuma als je niet gezond eet gaat mij te ver. Dan kun je tegen mensen met reuma zeggen: heb jij er wel genoeg aan gedaan om dit te voorkomen? Heb je niet gezond gegeten? Beetje eigen schuld dus. Zo zul je het ongetwijfeld niet bedoelen, maar zo komt het (op mij ) wel over.
Hoi Liesbeth, bedankt voor je bericht. Neem eens een kijkje op deze website. Daar zie je dat er wel degelijk een heleboel solide onderzoek is verricht naar de relatie tussen voeding en reuma, en dat dit onderzoek aantoont dat je binnen je voedingspatroon veel kunt doen om reumatische klachten te verminderen. Het maakt niet uit hoe je deze informatie opvat (eigen schuld of niet). Het gaat er vooral om dat je er de vruchten van plukt, zeker als je nu rondloopt met reumatische klachten. :)
Hallo Jelle, dank je voor je antwoord. Je zegt nu dat goede voeding reumatische klachten kan verminderen. Dat is al wat anders dan stellen dat je met slechte voeding vatbaar bent voor reuma. Ik heb op je website gekeken, ik vind het een beetje vaag. Hoe kan ik controleren of hun beweringen kloppen? Als de medicus van de site een boek verkoopt dat heet “How not to die”, dan haak ik al een beetje af eerlijk gezegd. Is dat degelijk wetenschappelijk onderzoek? Ik vertrouw op het reumafonds en vermeldingen van wetenschappelijke publicaties, niet van alleen namen, zoals op de Amerikaanse site. Het gaat mij erom dat je stellingen poneert die niet op wetenschappelijk onderzoek gebaseerd zijn. Als je mensen wilt motiveren om gezond te gaan eten: prima! Maar ga dan geen dingen roepen waarvan je gewoon niet weet of het bewezen waar is of niet.
Bij iedere video vind je de studies die geciteerd worden in de video (je kunt erop klikken om ze te lezen), zodat je de claims zelf kunt nalopen. Dit is een onafhankelijke non-profit organisatie die de nieuwste bevindingen rondom voeding en gezondheid in begrijpelijke taal publiceert. Alle opbrengsten van het boek dat je noemt gaan terug in de stichting. Ik doe mijn best om zo weinig mogelijk dingen te roepen waarvan ik niet weet dat het bewezen is, daar kun je op vertrouwen. Maar dit is er niet één van.
Als je ongezond eet loop je verhoogd risico op o.a. het ontwikkelen van reuma. Dat wil niet zeggen dat ieder geval van reuma is veroorzaakt door ongezonde voeding, dat zijn twee verschillende dingen. Maar als je eenmaal reuma hebt kun je wel de klachten verminderen en soms zelfs elimineren door de juiste voeding. Ik weet dat niet alleen vanwege deze studies, maar omdat ik mensen ken die dankzij een grotendeels plantaardig eetpatroon hun reuma goed onder bedwang kunnen houden.
Voor een uitgebreide presentatie, zie hier. Ik heb net zo’n hekel aan ongefundeerde gezondheidsclaims als jij en ik weet dat ik een verantwoordelijkheid draag als ik advies deel op soChicken. Daarom baseer ik me sinds enkele jaren waar het telt op degelijk wetenschappelijk onderzoek.
Het punt is alleen: wat de nieuwste studies zeggen en wat overheden en instanties zeggen komt vaak niet overeen, waardoor de nieuwste bevindingen overkomen als ‘onzin’. En ik denk dat die gesloten houding ons meer problemen geeft dan het oplost. Hoe dan ook, ik sta achter deze stellingen. Gezonde voeding verkleint de kans op ziektes en vermindert allerlei klachten.
Hoi Jelle,
Je hebt het over minder eieren eten, maar overal om ons heen wordt je doodgeslagen met Paleo eten, en daar horen heel veel eieren bij.
Zelf eet ik graag roereieren met vlees/vis en/of groenten/fruit, dus dat wordt lastig.
Die oats lijkt mij wel wat trouwens.
Hoi Jelle,
Danish oats spreekt me inderdaad aan, omdat het zo simpel is. Nog even voor de zekerheid: je hoeft het dus niet te laten weken en ook niet te koken? Maakt het nog uit of je fijne of grove vlokken gebruikt? Alvast bedankt voor je reactie!
Klopt helemaal. Gewoon gieten en eten. Hoe grover de vlokken, des te harder ze blijven. Maar ze blijven niet echt hard. Ik gebruik meestal de grove vlokken. :)
Dat doe ik dus allemaal…gezonder en beter eten. Al jaren mee bezig en steeds iets beter. Geen snelle koolhydraten, geen zetmeel, geen frisdrank, weinig zuivel, wel kaas (het mag ook wel een beetje lekker blijven toch?), af en toe vlees/vis/eitje, veel fruit, groente, vezels. Maar dat ik me beter voel kan ik dus niet zeggen. Ben in het begin wel flink afgevallen en er zou nog meer af mogen, maar dat gebeurd dus niet. Hoe kan ik nóg gezonder en nóg minder eten? Dat kan eigenlijk niet er blijft niet veel over. Dus ik zit een beetje aan mijn glazen plafond maar ben nog niet tevreden…niet met mijn lijf en niet met mijn gemoedstoestand…En zoooo’n zin in wat lekkers (“slechts”)! Dus what’s next?