“Drink your tea slowly and reverently, as if it is the axis on which the world revolves – slowly, evenly, without rushing toward the future.”
Thich Nhat Hanh
Het leven voelt vloeiender
Gistermiddag zat ik voor me uit te staren met een kop thee in m’n hand. Geen podcast op de achtergrond, geen telefoon. Ik keek naar de bomen, naar de regendruppels op het raam.
Op een bepaald moment stopten de gedachten, en voelde ik me even helemaal verbonden met het moment. Precies zoals ik me als kind vaak voelde in de jaren ’90. Het was een simpel analoog moment, en ik realiseerde me hoe zeldzaam dit soort momenten zijn geworden door alle ‘digitale ruis’ in ons leven.
Misschien heb je ook nog mooie herinneringen aan de jaren ’80 of ’90: telefoongidsen, cassettebandjes, knutselen en tekenen, kruiswoordpuzzels doen, naar buiten gaan zónder telefoon en een oma die een sjaal zat te breien.
Ik weet nog hoe het voelde, die analoge wereld. Ik was natuurlijk nog jong, dus dat vertekent het beeld. Maar toch: het leven voelde vloeiender. Tactiel. De technologie die we hadden nam echt plaats in. Er waren fysieke knoppen met bijbehorende bevredigende geluiden (zoals voor de veertigste keer de videoband van de Leeuwenkoning inladen).
En zelfs de eerste digitale technologie (zoals CD’s en rekenmachines) voelde analoog in de zin dat ze er ‘echt waren’. Je kon ze beetpakken, ruiken, het gewicht voelen in je handen.
Schrijven deed je op papier en iets thuis laten bezorgen deed je via de enorme Wehkamp catalogus met een postformulier of telefonisch.
Analoog leven is eigenlijk heel verfrissend
Als je werd geboren voor grofweg 1995, dan voelt analoog leven als een warme herinnering. Voor jongere generaties is dat anders. Zij groeiden op als ‘digital natives’. Voor hen voelt analoog leven juist nieuw, fris en anders dan de constante digitale ruis die ze gewend zijn.
En hoewel we ons inmiddels allemaal omringd voelen door een versnipperde, afleidende en meeslepende ervaring van de digitale wereld, is die analoge wereld nooit verdwenen.
Sterker nog: analoog is hier en gaat (voorlopig) nergens heen.
En dat is fijn. Want door de balans in ons leven bewust te verschuiven (van digitaal naar analoog), kun je eenvoudig meer rust, voldoening en diepgang ervaren. En daarvoor hoef je écht niet terug te grijpen naar cassettebandjes of die dikke Wehkamp catalogus. Laten we eens kijken.
Het verschil tussen analoog en digitaal in je leven
Wat is nou eigenlijk het verschil?
Analoog betekent: je bent hier. Je lichaam en je aandacht zijn op dezelfde plek. Je voelt de wind, ruikt de koffie en hoort de vogels. Alle zintuigen doen mee. Je beleving van de realiteit is het origineel – geen kopie.
Een boek lezen. Wandelen door een park. Je hartslag voelen na het hardlopen. Lachen met je dierbaren. Live muziek. Dat is analoog leven. Je aandacht is stabiel in het moment en je ervaart momenten van mindfulness.
Digitaal is anders: je bent hier én daar.
Je lichaam is op de bank, je aandacht in het scherm. Of eigenlijk: je aandacht is overal en nergens tegelijk. Instagram, WhatsApp, je werk-email, YouTube, nog even die ene website checken, je kent het wel.
Digitaal is gemedieerd contact via apparaten. Pixels op een scherm. Geluid uit speakers. Het vormt een representatie van de werkelijkheid – niet de werkelijkheid zelf.
Probeer een Instagram post maar eens vast te pakken. Of de warmte te voelen van de hug emoji. 🤗
Het zijn lichtjes op een scherm. Je kunt er niet mee knuffelen. Je kunt er niet aan snuffelen. Je gebruikt meestal maar twee zintuigen: zien en horen.
En daar ontstaat een probleem.
De meeste mensen spenderen steeds meer tijd in die digitale werkelijkheid. Hierdoor ervaren we steeds minder de daadwerkelijke realiteit. Een groter deel van ons leven wordt gemedieerd, gefilterd, gegenereerd en gerepresenteerd.
Dat is op zichzelf geen probleem. Maar voor veel mensen voelt het wél als een probleem. We ervaren steeds vaker onrust, afleiding en gevoelens van oppervlakkigheid. Want een emoji is niet hetzelfde als een echte knuffel. De kaart is niet het gebied.
We voelen dat er iets mist.
En wanneer we dan een keer écht om ons heen kijken – in een bos, op het strand, in een bruisende stad – realiseren we ons: ik ben constant afgeleid van ‘dat wat is’. Mijn aandacht wordt continu weggetrokken van mijn daadwerkelijke leven naar een digitale representatie ervan.
Door die balans te verschuiven kun je je leven leuker maken.
Hoe kun je die balans verschuiven?
Het is niet nodig om digitaal overboord te gooien om de balans te herstellen. Sterker nog – door dat te doen, doe je jezelf waarschijnlijk tekort. Technologie kan ons helpen op talloze manieren, en doet dat vaak ook.
Ik ben dól op digitale technologie, en ik merk dat het mijn leven beter maakt op veel fronten. Ik adem Spotify en heb geen ruimte in mijn huis voor alle muziek die ik luister. En mijn smartwatch maakt mijn leven daadwerkelijk beter, en met deze (zeer digitale) website kan ik iedere maand honderdduizenden mensen inspireren.
Dat is simpelweg fantastisch.
Wat ik wel merk – bij mezelf en in mijn omgeving – is dat bewust ruimte maken voor meer ‘analoge’ momenten in het leven, al snel leidt tot meer rust, diepgang en plezier.
Even uit het raam staren zonder afleiding helpt mij bijvoorbeeld om meer mindfulness te ervaren en minder opgejaagd door mijn dag te gaan. Om te ervaren dat mijn leven zich ontvouwt in ieder daadwerkelijke moment – in ieder ‘nu’.
Digitaal minimalisme beoefenen is (tegenwoordig) de meest eenvoudige manier om meer mindfulness in je leven te brengen. De balans verschuiven naar ‘analoog’ gaat niet alleen over platenspelers en cassettebandjes. Het kan nog veel simpeler.
Een paar voorbeelden:
- Met de hand schrijven (en journalen), in plaats van typen. Op papier, in plaats van op een tablet.
- Alle apparaten op stil zetten, alles uit het zicht leggen en bewust samenzijn met je gezin, vrienden of familie.
- Een film kijken zonder een tweede (of derde) scherm voor je neus.
- Buiten wandelen zonder smartphone en zonder oordopjes in.
- Gewoon voor je uit kijken met een kop thee, als je geluk hebt regent het en kun je de druppels op het raam volgen!
- Een heel weekend je smartphone opbergen, en hooguit 1-2 keer per dag op vaste tijden even checken, het hoognodige beantwoorden en verder met je dag.
- Een (papieren) boek lezen.
- Een muziekalbum luisteren. Bonuspunten voor een LP, maar Spotify kan natuurlijk ook.
- Je smartphone in je tas of zak laten zitten wanneer je in een restaurant of café bent. Oók als de ander naar het toilet gaat en jij dus alleen maar voor je uit kan kijken.
- Gewoon ‘zijn’, zonder een podcast of andere vorm van digitaal vermaak op de achtergrond.
- Als je zit te kletsen met iemand, en jullie weten iets niet, gewoon verder kletsen in plaats van het gesprek te onderbreken en allebei in je smartphone te duiken (ik werk hieraan, want ik ben érg nieuwsgierig en kan het niet uitstaan als ik iets niet weet of begrijp).
- Naar de supermarkt gaan zonder apparaten. Doe het eens met een papieren boodschappenlijstje!
Heb er een beetje lol mee en zie het als een serie van kleine experimenten. Het gaat er niet om dat je vanaf nu al je apparaten ‘schuwt’, maar dat je leert van je ervaringen en nieuwe vaardigheden opdoet (of oude vaardigheden afpoetst!).
Analoog leven gaat over het betrekken van álle zintuigen in je dagelijks leven. Niet alleen zien en horen, maar ook ruiken, voelen en proeven. Het is één worden met de realiteit zoals die zich aandient. Zonder constante afleiding en versnippering.
Bewustzijn is doorlopend
Bewustzijn is een doorlopend proces. Zonder pauzes en onderbrekingen. Door je aandacht vaker en bewust bij het ‘echte leven’ te houden, kun je eenvoudig meer rust en diepgang in je leven vinden.
Het is een rebelse houding in een wereld die verdrinkt in digitale ruis. Maar als je om je heen kijkt, zie je dat meer en meer mensen zoeken naar een betere balans. Niet terug naar de jaren ’80, maar ook niet vooruit richting een volledig digitale realiteit. We zoeken naar een tussenweg waar ruimte is voor onze menselijkheid. Voor de inherente analoge kant van ons lichaam, ons bewustzijn, ons bestaan.
De toekomst is digitaal, ja. Maar wat mij betreft is de toekomst óók analoog. Dat is niet ouderwets – dat is de weg vooruit richting mentale gezondheid, innerlijke rust, voldoening en betekenisvolle relaties.
Wil je weten hoe je hier vandaag mee aan de slag kunt gaan? Naast de bovenstaande suggesties vind je hieronder nog veel meer praktische tips:
- Mindful ouderschap – hoe digitaal minimalisme mij helpt een betere vader te zijn
- Hoe overleef je zonder social media? (met Sanne Meulemans)
- Smartphonevrij opgroeien – waarom Jake en Sophie voorlopig geen smartphone krijgen
Vind rust met minder schermen
Wil je meer voldoening ervaren en minder tijd doorbrengen achter schermen? Ga dan eens aan de slag met de schermvrije avond.In deze praktische Bundel vind je tips en inspiratie om je avonden om te toveren naar een platform voor groei en blijdschap. Vind nieuwe schermvrije activiteiten die bij je passen en haal meer voldoening uit je avonden.
Deze cursus ontving een gemiddelde waardering van 9,5 door duizenden deelnemers.
