“Patience and perseverance have a
magical effect before which difficulties
disappear and obstacles vanish.”
John Quincy Adams
Stappenplannen zijn niet voor iedereen
Het leven draait niet voor iedereen om pannenkoeken en pannenkoekenplanten. Soms is er meer aan de hand. Misbruik, verwaarlozing of mishandeling op jonge leeftijd, een dierbare verliezen, diepe depressies, ongekende tegenslagen en misstappen, noem het maar op.
En ik begrijp dat mijn gezellige stappenplannen vaak niet afdoende zijn als dit de dingen zijn waar je mee worstelt. Maar dat neemt niet weg dat je misschien toch graag meeleest, omdat er soms ineens dingen tussen zitten die je hoop of plezier brengen.
Het punt is: ik schrijf alleen over zaken die ik begrijp. Waarbij ik enigszins ‘boven de stof sta’ zogezegd. Want ik wil voorkomen dat ik meer schade aanricht dan ik oplos.
Dat is de reden dat ik normaal gesproken niet schrijf over de meest heftige kanten van de menselijke ervaring. Want ik ben geen hulpverlener, ik kan alleen wijzen naar dat wat werkt vanuit mijn perspectief. En dat perspectief werkt niet voor iedereen.
Allemaal leuk en aardig. Maar ondertussen komen er natuurlijk wel allerlei vragen bij me binnen. Van depressies en burn-outs tot heftige verhalen over het verliezen van dierbaren of de gedachte om er een einde aan te maken. En het is natuurlijk niet zo dat ik er helemaal niets over te zeggen heb. Sommige dingen werken gewoon goed. Een aantal van die dingen heb ik beschreven in dit artikel.
En hier wil ik er samen nog wat dieper op in gaan. Want wat als je nu echt het gevoel hebt dat het leven je boven de pet gaat? Welke stappen kun je dan zetten? Ik hoop dat ik je met dit artikel wat handvatten en liefde mag geven om door deze moeilijke periode heen te navigeren.
1. Over schaamte
Schaamte – laten we hier mee beginnen. Schaamte is een groot probleem, omdat het ervoor zorgt dat je je niet kwetsbaar kunt opstellen. En het is juist die kwetsbaarheid die je kan helpen de situatie minder zwaar te maken.
Want ik begrijp het – onze maatschappij lijkt alleen te houden van gelukkige mensen. En het voelt misschien alsof niemand zit te wachten op jouw verhaal. Het lijkt wellicht alsof je er helemaal alleen voor staat. Alsof je in een donkere put zit en niemand je kan horen.
En ja – dat gevoel kan intens en overweldigend zijn. En het kan je een hopeloos en hulpeloos gevoel geven.
Maar de waarheid is dat je niet de eerste bent die zich zo voelt. Niet de eerste persoon in de geschiedenis van de mensheid. Niet de eerste deze week. Niet eens de eerste dit uur. Je problemen en gevoelens zijn niet uniek, niet bijzonder, niet speciaal, niet ongehoord.
Nee – je problemen zijn volledig en volkomen normaal. De kans is groot dat – als ik in jouw schoenen had geleefd – ik me precies hetzelfde zou voelen.
Er is niets om je voor te schamen. Niet voor je gevoelens, je fouten, je gedachten, je uiterlijk – niets. Het is allemaal eerder ervaren en het is gewoon onderdeel van wat het betekent om mens te zijn.
Schaamte houdt je vast in de duisternis. En duisternis kun je niet verslaan. Je kunt ertegen vechten zoveel als je wilt, maar het zal nooit verdwijnen. Duisternis is namelijk niets, het bestaat niet. Duisternis lijkt alleen te bestaan in de afwezigheid van licht.
Kwetsbaarheid – het verlagen van het muurtje dat je om je heen hebt gebouwd – helpt licht binnen te laten. En hoe meer licht er binnen komt, des te minder duisternis je ervaart.
Dit is een belangrijke stap. Schaamte – die angst om afgekeurd en buitengesloten te worden – doorzien voor wat het is: angst. Meer niet.
- Je gevoelens zijn niet uniek en niet nieuw, dus je hoeft je nergens voor te schamen.
- Duisternis verjaag je alleen met licht. Openheid, liefde, aandacht en compassie helpen je vooruit richting de opwaartse spiraal.
- Oefen met kwetsbaarheid in kleine stappen. Haal een steen van je muurtje door iets te delen met iemand die je vertrouwt. Geef jezelf de tijd om te wennen aan het ‘licht’ dat naar binnen valt. En breek je muurtje vervolgens een beetje verder af in je eigen tempo.
2. Hulp zoeken is cool
Kijk – ik ben altijd de laatste persoon geweest die hulp zocht. In mijn bedrijf, maar ook in moeilijke momenten. Ik wilde altijd alles zelf doen.
Waarom? Omdat ik ergens geloofde dat hulp inschakelen ‘zwak’ was. En omdat ik vaak het idee had dat ik het zelf beter kon.
Inmiddels weet ik dat dit enorme onzin is. Ik schakel nu regelmatig hulp in voor allerlei zaken. Ik vraag om hulp aan bekenden als het me niet lukt alleen (zoals toen Jake plotseling in ons leven kwam) en ik schakel professionele hulp in wanneer het nodig is. Zo heb ik mezelf laten coachen toen ik halverwege de 20 was, om door een aantal onzekerheden en angsten te groeien.
Hulp vragen is één van de mooiste en meest bevrijdende en krachtige dingen die je kunt doen.
Waarom? Omdat we er allemaal samen in staan. Dit leven is voor iedereen een hele toestand. En we hebben alleen elkaar. Misschien heb je het gevoel van niet – maar er zijn mensen die om je geven. En een deel van het ervaren van liefde heeft te maken met anderen helpen.
Ik weet niet waarom – maar als ik naar mensen kijk zie ik onschuld. Er lijken altijd maar weinig mensen die dit met me eens zijn. Maar het is de reden dat ik zo graag voor mijn lezers schrijf. Omdat ik op die manier mijn liefde kan uiten.
Maar zo is het ook met de mensen om je heen. Als een dierbare door een moeilijke periode gaat, dan wíl ik graag om hulp gevraagd worden. Want een dierbare helpen is een win-win situatie. Het maakt onze beide levens beter.
En ik weet het – misschien heb je ervaring met de medische molen of de GGZ en waren je ervaringen alles behalve positief. Niet iedereen doet zijn werk met liefde (en jij was misschien niet altijd klaar om te horen wat je moest horen). Maar dat neemt niet weg dat ook deze mensen graag anderen helpen. En als er geen klik is met één persoon, is er altijd wel iemand anders die je kan en wil helpen.
Maar je moet er wel voor open staan. Je moet inzien dat het tijd is om hulp te omarmen. Je moet je openen voor die hulp. Erop vertrouwen dat diegene je daadwerkelijk kan helpen. Beseffen dat diegene niet perfect is en misschien niet alles weet.
Hulp inschakelen is cool. Wacht niet tot mensen het aanbieden, want anderen hebben het ook druk en kunnen niet in jouw hoofd kijken. Als jij me niet vertelt dat je worstelt met depressie dan gaat het misschien volledig langs me heen, omdat jij je zo goed groot kunt houden.
Vraag om hulp en ondersteuning, dan zul je zien dat het er is. Zet je trots opzij, zet je schaamte opzij. Weg ermee – de weg vooruit is de weg waarin je afscheid neemt van dat soort ballast. Zodat alles steeds lichter en leuker wordt.
- Deel je ervaring en gevoelens met een vriend of familielid.
- Ga langs de huisarts om je verhaal te vertellen.
- Gebruik eventueel anonieme diensten zoals De Luisterlijn, waar je altijd een luisterend oor vindt.
- Besef dat veel mensen hun problemen bagataliseren – misschien doe jij dat ook. Als je je niet goed voelt, laat iemand anders dan meekijken.
- Weet dat kwetsbaarheid spannend is, maar besef ook dat het je uiteindelijk vooruit zal helpen naar rust, blijdschap en verbondenheid.
3. Ook hier geldt – hoe kleiner, hoe fijner
Als het leven je overweldigt is het slim om juist steeds kleinere stappen te zetten. Je voelt je waardeloos, dus verwacht niet teveel jezelf. Nee – maak het zo klein als je kunt.
Je wordt wakker maar je blijft liever in bed liggen. Je weet dat het beter voor je is om uit bed te komen, maar je voelt weerstand. De eerste stap? Sla de dekens open. De tweede stap: zet één been naast je bed. De derde stap, zwiep je tweede been ernaast. Etc.
Zelfs uit bed komen kun je opbreken in kleine, behapbare stappen. Is je huis een bende? Prima – doe het één voor één. Zet een vuil bord in de keuken, iedere keer als je naar de keuken loopt. Of verzamel afval of vuile was.
Kleine stappen helpen je de weerstand om in actie te komen te verlagen. Hierdoor krijg je daadwerkelijk iets voor elkaar en voel je je succesvol. Dit gevoel kun je vervolgens gebruiken om op voort te blijven bouwen.
Was je dag tot nu toe een drama en heb je niets voor elkaar gekregen? Geen probleem – nu is er een nieuw moment. En in dit moment kun je gewoon een kleine stap zetten en de opwaartse spiraal weer inschakelen. Vraag je af: ”Welke kleine stap kan ik nu zetten om mijn leven iets minder ellendig te maken?”
Mogelijke antwoorden:
- Een appel eten
- Een klein beetje beweging pakken
- Naar buiten gaan en een rondje lopen
- Eén vervelende brief openen en lezen
- Drie minuten mediteren
- Vijf dingen opschrijven waar je dankbaar voor bent
- De vaatwasser aanzetten
- De wasmachine aanzetten
- Eén mailtje versturen
- Een kleine klus oppakken
- Een kop groene thee voor jezelf maken
- Etc.
Kleine, praktische stappen helpen vooruit. Voel je alsnog weerstand? Maak de stap dan kleiner.
- Kleine positieve stappen zetten een opwaartse spiraal in gang.
- Je kunt ieder moment opnieuw beginnen. Dus voel je niet slecht als je een terugval hebt. Begin gewoon nu met een kleine, positieve stap.
- Lees ook mijn boek Steeds leuker voor meer details en tips over dit onderwerp.
4. Verdubbel je zelfliefde
Je leven staat er momenteel niet voor zoals je voor ogen had – klopt. Maar het is belangrijk dat je beseft dat dit niets zegt over jouw waarde als persoon.
We hebben allemaal ons eigen pad. En jouw pad ligt momenteel bezaaid met flinke obstakels. Dat is uitdagend, maar het is wat het is. Weet je wat we vaak uit het oog verliezen? Dat we in ieder moment het beste doen wat we kunnen.
Je doet altijd wat jij denkt dat het beste is. Dat wil niet zeggen dat de dingen die je doet of hebt gedaan ook daadwerkelijk goed voor je waren. Maar soms is dit alles wat we kunnen opbrengen in een moment.
Soms weet je dat er dingen moeten gebeuren, maar lig je toch liever op de bank omdat je gewoon niet meer kunt opbrengen. Zo is het voor ons allemaal. De problemen ontstaan wanneer we onszelf verliezen in schuldgevoel, de slachtofferrol of het gevoel dat we waardeloos zijn.
Heb een beetje compassie voor jezelf. Je bent geen slecht mens als je niet meekomt met de maatschappij. Je bent niet waardeloos wanneer je worstelt met problemen en ellende. Je doet altijd datgene wat jij denkt dat het beste is op dat moment. Zélfs als je weet dat je acties niet het beste zijn op de lange termijn – soms is dat alles wat je kunt doen.
Zie de onschuld in jezelf. Vergeef je vroegere zelf. En omarm de persoon die je nu bent met zelfliefde en compassie. Blijf voor jezelf zorgen, zo goed als je kunt. In kleine stappen en zonder verwachtingen.
- Je bent goed zoals je bent, ook al staat je leven er niet voor zoals je wilt.
- We hebben allemaal ons eigen pad, en dit is jouw pad. Of je dit nu wilt of niet.
- Zelfacceptatie en zelfcompassie helpen je om meer zelfliefde te ontwikkelen. Zie je eigen onschuld, je deed altijd wat jij geloofde dat het beste was.
- Blijf goed voor jezelf zorgen, in kleine praktische stappen. Eet goed, beweeg voldoende, vraag hulp, probeer je leven een beetje op orde te houden.
5. Beoefen geduld en mindfulness
Alles gaat voorbij – ook de situatie waarin je je nu bevindt. Dat is soms slechts een schrale troost, maar in veel gevallen kan die gedachte je op de been houden.
Het leven is zoals het is in dit moment, en niet anders. Je kunt je ertegen verzetten zoveel je wilt, maar het leven reageert als drijfzand: hoe harder je vecht, des te dieper je wordt vastgezogen. Soms is het tijd om de situatie gewoon te ondergaan en te accepteren dat het leven je nu behoorlijk op de proef stelt.
Hoe beter je wordt in mindfulness, des te meer innerlijke vrijheid je zult ervaren. Je begint dan te zien dat de gebeurtenissen in je leven niet hoeven te bepalen hoe jij je vanbinnen voelt. Je ziet dat er in ieder afzonderlijke moment geen ruimte is voor ellende – dat ellende zich afspeelt in je gedachten. Het zijn je gedachten over het verleden en de toekomst die het leven moeilijk maken. Door deze gedachten steeds iets minder serieus te nemen, begin je je steeds vrijer te voelen.
Kleine, simpele oefeningen kunnen al een wereld van verschil maken. Juist als je je ellendig voelt. Hier vind je tips:
- Lees mijn boek Leven met wind mee voor uitgebreide tips.
- Begin met deze mindfulnessoefeningen.
- Begin met deze meditatie tips.
Je kunt dit
In kleine stappen kun je alles voor elkaar krijgen. En met wat liefde, openheid en geduld kun je bergen verzetten. Hier op soChicken vind je praktische tips en inspiratie om de opwaartse spiraal in gang te zetten (en te houden).
En in je omgeving vind je mensen (bekenden en hulpverleners) die je kunnen en willen helpen. Maar het is belangrijk dat jij laat weten dat je hulp nodig hebt, en jezelf opent om het licht naar binnen te laten vallen.
Meer lezen?
- Uit je depressie komen zonder medicijnen – 6 tips
- Kalm omgaan met tegenslagen – zo doe ik het
- Hoe kan ik nou gelukkig zijn met al die ellende in mijn leven?
- Alles gaat mis – zo duw je jezelf weer opwaarts
- Hoe krijg ik mijn leven terug op de rails?
Til jezelf uit een moeilijke periode
Ga je op dit moment door een moeilijke periode in je leven? Geen zorgen - je bent niet alleen. We kunnen je problemen misschien niet in één klap oplossen, maar er zijn wel een hoop stappen die we samen kunnen zetten.
In deze Bundel maken we je problemen samen minder problematisch, zetten we stappen richting de opwaartse spiraal, veranderen we je perspectief en beoefenen we acceptatie en zelfcompassie.
We gaan het samen beter maken
Deze cursus ontving een gemiddelde waardering van 9,5 door duizenden deelnemers.
Reacties
Beste Jelle, fijn dat je aandacht besteed aan de meer complexe problemen. Ik wil je wel iets meegeven. Ik ben in grote problemen geraakt, zit daar nog steeds in, heb hulp durven vragen, maar ik heb ook ervaren dat ik wel hulp heb gekregen, maar toen bleek dat het echt om serieuze zaken gaat, trekken mensen zich terug. Ik heb nu eigenlijk niemand meer om op terug te vallen. Professionele hulpverlening is fijn, maar ook daar zitten grenzen aan, deze mensen willen wat voor je betekenen, maar binnen de grenzen van hun werktijden, en die zijn heel beperkt. Dus voor sommige mensen werkt dat hulp vragen, maar helaas heb ik er negatieve ervaringen mee, terwijl mensen me geen vervelend mens vinden, anders zou ik het nog kunnen verklaren. Groetjes, Karin
Mooi en respectvol geschreven,, dank je wel.!
Dankjewel Jelle, voor dit artikel, en de vele andere die je geschreven hebt ! ❤
Dank je wel!!
Wow, dank je wel voor dit artikel om zoveel redenen!
Voor mij kwam dit artikel op een heel goed moment…dank je wel, Jelle. Ik hoop dat je nog heel lang zulke geweldige artikelen én boeken en e-cursussen zult schrijven <3
Lieve Jelle
Heel veel dank voor je prachtige, liefdevolle artikelen!! Ik ben zo blij met je 😍
Lieve Karin dat moet moeilijk voor je zijn. Ik ben zelf eerlijk gezegd ook soms degene die zich een beetje terugtrekt uit zelfbescherming. Ook al lijkt het of de ander het makkelijker heeft dan jij, niet iedereen heeft dezelfde ruimte of capaciteit (emotioneel of in de agenda). Misschien helpt het als je duidelijk maakt dat je niet alles van hen verwacht. Dat af en toe een luisterend oor of een uurtje per week helpen of iets gezelligs doen of… (vul maar in) al veel waard is. Ook hier kleine stapjes dus… Als mensen het gevoel hebben overweldigd te worden door iets heftigs wat ze niet voor jou op kunnen lossen trekken ze zich terug maar als ze iets kleins en behapbaar voor je kunnen doen en jij daar blij mee bent doen ze het met meer plezier en houden het langer vol. En als je ook interesse hebt in hen (hoe moeilijk soms ook) voelt het meer als vriendschap en minder als hulpverlening wat voor beide partijen veel fijner is. Blijf het proberen om je open te stellen… Sterkte met wat het ook is waar je doorheen gaat!
Ik heb al eens nood gehad aan zo’n artikel, gelukkig voor mij is het nu niet zo (ik ben nét ten huwelijk gevraagd en heb momenteel niet écht iets om over te klagen :D mag ook wel eens ;) :p ).
In ieder geval wou ik iedereen die het wél nodig had een hart onder de riem steken en zeggen: blijf doorzetten, niet opgeven, jij kan het, geloof in jezelf en in de kleine stapjes die je nu kan zetten én alles komt uiteindelijk wel goed; ook als het anders loopt dan je had gewenst! Go for it, you can do it!
Wat heb jij dit mooi geschreven!
Ik ben zo iemand met meerdere (hardnekkige) problemen. En ik probeer ze allemaal een voor een op te lossen.
Wat ervaar ik jouw stuk als een steun daarin. Dank!😊
Goed geschreven Jelle. Toch heeft het bij mij bijna een half jaar geduurd voordat ik professionele hulp kreeg en daarvoor al een jaar bij mensen met kleine hulpvragen aankwam maar daar geen respons op kreeg. Gek hè, zelfs bij mijn huisarts was de reactie op mijn “Ik heb last van depressieve gedachtes”, “nou als ik je zo voor me zie zitten zie ik geen depressief persoon”. En dan zit je daar je hopeloos te voelen….
Nu ik verder ben en wel hulp heb gehad zie ik wel hoe sterk ik dus blijkbaar was om door die duistere periode te komen, maar op het moment zelf voelde het als een hele diepe put.
Wat mij goed helpt nu is steeds weer zelfcompassie toe passen maar ik ga nog op zoek naar verdere hulp hoor. O.a. EMDR.
Geweldig dat je ook op moeilijkere dingen ingaat.
Ik ben ook zo ene die al tientallen jaren div trajecten heeft afgehobbeld zonder succes, geen mens meer overheeft, goddank wel mn familie weer terug!
Mensen zitten niet meer op probleemgevallen te wachten. De maatschappij zorgt wel voor de verharding, geen tijd, geen geld, geen liefde of ommezien naar…. druk, druk, je kapotwerken om te overleven, kinderen groeien op bij oppas, de baas maakt misbruik van je mindfullness, dus er kan nog meer bij…. en dan zijn er nog de mensen die t moeilijk hebben die ook nog wat van iemand vragen…. wanneer dan en hoe, als de gemiddelde mens zelf al op zn tenen rent?
Slechts weinig mensen denken nog anders. Daarom waardeer ik jouw schrijven altijd zo. Vanuit die insteek zou het vaak horen te zijn.
En denk dat velen ook wel willen, maar gewoon niet kunnen….
Dank voor je vele schrijven Jelle, vanuit liefde, een mooie missie.
Heb er al veel aan mogen hebben.
Hallo Jelle, ik vind het heel behulpzaam en ondersteunend dat je vertelt wat je ‘begrenzingen’ zijn t.a.v. tips over hoe om te gaan met zeer moeilijke levensproblematiek, en dat je ook niet op alles een pasklaar antwoord hebt. Ik vind dat je eigenlijk wel een pasklaar en heel krachtig antwoord hebt op alle vragen die op jou en op ons afkomen. Je stopt zoveel compassie, liefde en toewijding (de inhoud) in wat je met ons deelt, je gunt het ons allemaal. Dat is van een iets andere orde dan sec een ‘5-stappen plan’ (de vorm).
Top geschreven en komt weer precies op het goede moment! Dank je wel, Jelle ❤️