“Love and compassion are necessities, not luxuries.
Without them humanity cannot survive.”
Dalai Lama
Compassie, het mierennest en de waterkoker
Massamoord – dat is wat het is. Ik had het mijn moeder zien doen. Een mierennest in de tuin verdelgen zonder gif – heel milieuvriendelijk. Maar ook behoorlijk luguber.
Honderden levende wezens in Ă©Ă©n oogopslag dood, vanwege mijn kokende water en het ongeduld om te begrijpen waarom de mieren er zijn en wat ze eigenlijk in onze tuin doen.
Achtjarigen kunnen meedogenloos zijn. Maar gelukkig werd ik wijzer. Inmiddels heb ik mijn compassie behoorlijk ontwikkeld, en kan ik dergelijke gruwelijke daden niet meer over mijn hart verkrijgen.
Compassie werkt natuurlijk niet alleen bevrijdend en verrijkend richting mieren. De afgelopen jaren heb ik mijn compassie ontwikkeld richting mensen, richting mezelf en uiteindelijk richting alles dat leeft.
Deze opwaartse spiraal richting meer liefde heeft ervoor gezorgd dat ik:
- Minder snel oordeel;
- Makkelijker en dieper contact maak met mensen;
- Met meer verwondering door de wereld beweeg;
- Vaker knuffel met de mensen in mijn leven, Ă©n met mensen die ik nooit heb ontmoet;
- Positiever naar het leven en de wereld kijk;
- Meer vertrouwen in mensen ontwikkelde;
- Mensen, dieren en planten in hun waarde laat en ze meestal lekker laat doen wat ze zelf willen doen.
Compassie maakt kalm, wijs en gelukkig. Dat is wat ik lees, en het is wat ik heb ervaren. Ik heb nog een lange weg te gaan als ik altijd vanuit liefde en compassie wil leven, maar ik voel dat ik de juiste weg ben ingeslagen.
De onderstaande tips helpen jou hetzelfde te doen. Ga er eens mee aan de slag vandaag, en merk direct hoe fijn het voelt om te leven vanuit compassie en liefde.
Eerlijk, je hoeft er niet eens geitenwollensokken voor aan te doen.
Pre-order mijn nieuwe boek đ
Ontdek hoe je een positief leven bouwt in een turbulente wereld.
Bestel mijn nieuwe boek Kom maar op nu vooruit en ontvang een exclusief dolle-pret-bonuspakket! đ„ł
Wacht niet te lang, de oplage mét bonus is beperkt!
1. Ontwikkel je innerlijke liefde
Zo, dĂĄt klinkt lekker zweverig. Klopt. Maar toch is het een goed plan, en zo moeilijk is het niet.
Hoe doe je dat, je âinnerlijke liefdeâ ontwikkelen? De makkelijkste manier is regelmatig mediteren. Gewoon een paar minuten per dag even niets doen, en simpelweg âzijnâ.
Een andere manier is door je vaker tevreden en dankbaar te voelen. Dat doe je bijvoorbeeld door elke dag een lijstje te maken met de dingen waar je dankbaar voor bent. En door simpelweg eens om je heen te kijken, en te beseffen dat je best tevreden mag zijn met je leven zoals het nu is.
Door kalmer, dankbaarder en meer tevreden te worden verminder je angst. Je ontwikkelt meer vertrouwen in jezelf en in het leven. En vertrouwen is een voedzame bodem voor liefde. En wanneer je liefdevol bent, ontstaat compassie bijna vanzelf.
Dus ja, probeer het. Ga mediteren, voel je dankbaar en tevreden. Het is simpel, gratis en het resultaat is – zeker op de langere termijn – behoorlijk levensveranderend.
2. Stop met labelen
Dingen zijn niet goed of slecht. Dingen zijn gewoon, en jij bestempelt ze als wenselijk of onwenselijk.
Stop je stempelmachine in een denkbeeldige kast en stop met stempelen. Laat dingen, waar je vroeger allerlei meningen over had, simpelweg zijn wat ze zijn.
Je hoeft niet overal een stempel op te drukken. Het maakt meestal namelijk helemaal niet uit wat jij van een situatie vindt. De situatie is er, of je er blij mee bent of niet.
Door minder labels te plakken wordt het makkelijker om het hele leven met een mildere blik te bekijken. Het wordt makkelijker om compassie te voelen voor mensen waar je normaal een hekel aan hebt, of liefde te voelen bij een gebeurtenis die je normaal zou âafkeurenâ.
Is de achtjarige Jelle die honderden mieren doodt met kokend water âslechtâ? Of is hij heel lief omdat hij zijn moeder helpt met het âmierenprobleemâ? Het antwoord is: beide, en geen van beiden. Het is een gebeurtenis die je simpelweg kunt observeren zonder er iets van te vinden. Terwijl je compassie voelt voor zowel de mieren als het jongetje die ze doodt.
3. Geniet van mensen hoe ze zijn
Je kunt mensen niet veranderen. Je kunt ze hooguit inspireren. En inspireren lukt het vrijwel alleen door zelf een levend voorbeeld te zijn.
Dus? Dus stop met mensen veranderen. En stop met bedenken hoe graag je zou willen dat de mensen in je leven anders zouden zijn.
Ze zijn wie ze zijn, en zoals ze zijn, zijn ze prima. Natuurlijk wil je grenzen aangeven als ze jou behandelen op een manier die je niet op prijs stelt. En je wilt ze helpen om tot nieuwe inzichten te komen als je ziet dat dierbaren zelfdestructief gedrag vertonen.
Maar zelfs dan kun je het alleen op jezelf betrekken. Je kunt je zorgen uitspreken, en zo hopen dat de ander daar iets mee doet.
Voor de rest is het de kunst om mensen te laten zijn zoals ze zijn. En – nog belangrijker – om van ze te genieten. Zodra je minder stempels uitdeelt, besef je ineens dat die âirritanteâ eigenschappen simpelweg âeigenschappenâ zijn. Dat jij zelf hebt besloten dat ze âirritantâ zijn, maar dat je die mening ook los kunt laten.
Als jij wilt dat mensen meer worden zoals jij – wees dan de beste versie van jezelf. Goed voorbeeld doet volgen. Push niet. Omarm mensen met liefde en compassie en laat ze voelen dat ze bij jou zichzelf mogen zijn.
Als dat je lukt, is dat een prachtig en uniek geschenk dat maar weinig mensen kunnen bieden.
4. Wees liever voor jezelf
Je innerlijke wereld bepaalt hoe jij reflecteert op anderen.
Als ik heel hard bezig ben om productiever te worden, dan zie ik overal om me heen hoe lui mensen eigenlijk zijn. En daar zou ik me dan aan kunnen ergeren.
Of als iemand zijn levensstijl omgooit en gezonder gaat leven, dan ziet diegene overal voorbeelden van ongezond gedrag. En sommige mensen worden daar heel vocaal, irritant en zelf evangelisch van.
Mensen hebben de neiging om de eigenschappen die ze haten in zichzelf te veroordelen bij anderen. Zeker als ze werken om die eigenschappen te veranderen.
Als het je lukt om milder voor jezelf te zijn (zelf-compassie), lukt het je beter om compassie te voelen voor de wereld om je heen.
5. Zie de overeenkomsten in anderen
Dit is een leuke oefening die je snel helpt meer compassie te voelen. Wanneer je mensen ontmoet waar je moeilijk liefdevol tegen kunt zijn, herinner jezelf dan aan de volgende zaken:
- Jullie willen je allebei gelukkig en gezond voelen.
- Jullie verlangen allebei naar liefde en warmte.
- Jullie zijn op een bepaald niveau allebei onzeker.
- Jullie willen allebei goedkeuring van je ouders of verzorgers.
- Jullie willen allebei geaccepteerd worden zoals jullie zijn.
- Jullie willen allebei vrij zijn.
- En belangrijk: Jullie proberen allebei het beste te doen, gezien jullie beeld van de wereld.
Dat geldt voor je partner, voor je kinderen, voor je baas en voor je grootste vijand.
Jullie zijn meer hetzelfde dan verschillend. Door je aandacht te verschuiven naar de overeenkomsten wordt het makkelijker om de onschuld in anderen te zien.
Je hoeft het niet eens te zijn met iemands gedrag, maar dat wil niet zeggen dat je niet kunt houden van de persoon die daarachter schuil gaat.
De blaaskaak die voornamelijk opschept vanuit onzekerheid, omdat zijn vader hem als kind nooit bevestiging gaf. Of die irritante schoonzus die kampt met een lastige stoornis waardoor ze onuitstaanbaar is, maar zelf ook elke dag worstelt met het leven.
Als je zo âdoor mensen heenâ kunt kijken, dan lukt het je om onvoorwaardelijk lief te hebben. En dat is wat compassie is.
6. Voel compassie – geen woede
Twee dingen: mensen die anderen pijn doen hebben zelf vaak pijn. En: je kent nooit het hele verhaal.
Twee waarheden die je kunnen helpen om milder naar mensen te kijken waar je normaal gesproken boos op zou worden.
Je kunt nooit oordelen over iemand, aangezien je nooit precies weet wat het hele verhaal is. Sterker nog, waarschijnlijk zou jij je hetzelfde gedragen, als je je hele leven in dezelfde schoenen zou hebben gestaan.
Zoals gezegd – mensen doen geen verkeerde dingen. Mensen proberen het beste te doen, gezien hun beeld van de wereld. En geen wereldbeeld is gelijk. Dus kun je de ander nooit volledig begrijpen.
Dus de volgende keer als je wordt geconfronteerd met mensen die je wilt haten, waar je boos op wilt worden, voel dan compassie. Geen medelijden of tolerantie – beiden gedreven door ego.
Voel compassie – onvoorwaardelijke liefde voor de persoon die schuilt achter de woorden, achter het gedrag.
7. Respecteer alles dat leeft
Ik vermoord geen mieren meer. Sterker nog, een paar jaar geleden sloot ik een pact met mezelf: ik dood nooit meer opzettelijk een levend wezen.
Ik doe letterlijk geen mug kwaad. En zeker nadat ik mezelf inlas in permacultuur (wat compassie als basis heeft) begon ik ieder diertje, ieder plantje te zien als âvriendâ.
Soms fiets ik ongetwijfeld over insecten heen (hoewel ik slakken vakkundig weet te vermijden), en ik slik tijdens wandelingen weleens een vlieg in (helaas voor beide partijen). Maar ik dood geen slakken in de tuin, geen spinnen in de woonkamer, geen muggen in de slaapkamer.
Ja, het klinkt tuttig. Maar het heeft echt veel gedaan voor mijn vermogen om compassie te ervaren in het dagelijks leven. Het heeft ertoe geleid dat ik minder dierlijke producten ging gebruiken, en uiteindelijk liefdevoller ben geworden op allerlei fronten. Ook richting mezelf, en ook richting de mensen in mijn leven.
- Ik glimlach naar mensen op straat, en begroet ze waar ik kan.
- Ik knuffel tegenwoordig met bijna al mijn vrienden en familieleden als ik ze begroet en bij het afscheid. Daar moesten sommige mensen aan wennen, maar iedereen lijkt het nu net zo prettig te vinden als ik. En wat leuk is, een aantal mensen zetten de knuffelgewoonte voort in hun eigen sociale kring – wat aantoont dat compassie zich automatisch verspreidt.
- Er gaan bij ons letterlijk zelden planten dood. En we hebben er sowieso 10 in huis, en in vanaf de lente een bloeiende rij aan eetbare planten in de tuin. Als we zien dat een plant het slecht doet, doen we ons best om hem op te peppen. Soms lukt dat, soms niet. Maar in ons huis is een plant aanwezig voor de lange termijn – er wordt met liefde voor gezorgd. Opnieuw: misschien tuttig, maar wel fijn. Voor ons Ă©n voor de planten.
- Ik ben blij met insecten, âonkruidâ en de rijke biodiversiteit die zelfs in een simpele stadstuin tot stand kan komen. Waarom zou je dat willen âverdelgenâ of verminderen? Hoe meer ik leer over permacultuur, des te nederiger ik word voor de intelligentie van de natuur.
- Het lukt me steeds beter om minder te oordelen en mensen gewoon te laten zijn wie ze zijn. En geloof me – dat is geen aangeboren talent.
- Ik ben weer bezig met het âNo Complaintâ experiment. Ik draag een paars polsbandje – en steeds als ik zeur, negatief praat of roddel moet ik hem van pols verwisselen. Met als doel hem minimaal 21 dagen om Ă©Ă©n pols te houden. Het lukt me nu vaak om hem twee dagen om Ă©Ă©n pols te houden (een paar weken geleden verwisselde ik hem vier keer per dag), en ik word er snel beter in.
Leven met meer compassie is echt ‘de moeite’ waard (zoveel moeite kost het niet). Het maakt je leven leuker, rijker en liefdevoller. En je hebt een positieve impact op je omgeving. Je maakt de wereld zo letterlijk een stukje liefdevoller.
Ik wil dolgraag leven in een meer liefdevolle wereld. Als dat ook jouw doel is, begin dan bij jezelf. Ontwikkel je compassie en ontdek hoe eenvoudig het eigenlijk is om de wereld een stukje mooier te maken.
Leven vanuit compassie – verder lezen
Wil je meer leren over liefdevol leven en compassie? Hieronder vind je nog veel meer leesvoer:
- Zo ervaar je meer liefde â gouden tip
- Zo word je een betere luisteraar
- 47 manieren om je liefdevoller te voelen
Reacties
Vanaf vandaag draag ik een polsbandje! :)
Wat een goed gevoel geeft me dit!
Lees het boek ‘How to win friends and influence people’ van Dale Carnegie uit 1935. De titel is een beetje vreemd, maar zeer leerzaam om bovenstaande met respect voor anderen in praktijk te brengen.
Wat een fijne post!
Ik ben er de laatste tijd ook bewust mee bezig,
meer vanuit liefde te handelen, dat scheelt een hoop :)
Nu je het over muggen hebt heb ik vannacht wel 5 muggen doodgeslagen!! Ik ga hier iets anders voor bedenken, want dit voelt inderdaad niet goed. Dank voor je post :)
Morgen heb ik een gesprek met mijn baas. Ik ga het proberen, dat van die compassie. Maar knuffelen … Nog maar even niet
Gisteren een schaaltje stroop buiten gezet, zodat de mieren niet in mijn keuken hoeven te zoeken.
Het boek Zelfcompassie van Kristin Neff is een echte aanrader. Heel veel tips om als je ‘last hebt’ van iets of iemand, je af te vragen wat jijzelf nodig hebt en dat aan jezelf te geven. Dat kan ook een knuffel zijn (een knuffel aan jezelf, dat is in het begin nogal awkward…), of troost, of een oppepper, of rust. Als je bij jezelf start, breidt de compassie zich stapje bij stapje uit naar de buitenwereld!
Wat een goed stuk. Ik ga ook zo’n armbandje dragen. Dit geeft zeker een goed gevoel, dank je wel.
Mooi verhelderend artikel. ga het zeker eens toepassen. vind gewoon je hele site geweldig :)
Jelle ,nog tips hoe ik dit andere mensen kan bij brengen ?
Bijv iemand is altijd maar negatief let altijd maar op anderen , heeft altijd kritiek, of een negatief oordeel dat ik merk dat ik soms daar wel eens in mee ga .en dat wil ik niet .
Het is de kunst om niet te proberen het ‘anderen bij te brengen’, maar zelf een lichtend voorbeeld te zijn. Oefen om niet meegezogen te worden in de negativiteit. Gebruik die negatieve persoon als een leerschool om liefdevoller te worden. :)
Hi Jelle, Ben even benieuwd… wat doe jij nu met een mug die je s nachts wakker houdt? Ik zat er laatst over na te denken dat dood slaan niet meer kan maar een klamboe is zo benauwd en stoffig… :-)
We hebben sowieso niet zoveel last van muggen hier, dus ik hoef er weinig ‘aan te doen’. Maar als er slechts Ă©Ă©n mug in de kamer zit laat ik me gewoon een keertje prikken. ;)
Prachtig beschreven en helemaal waar. Door met compassie te leven ben ik in staat om alles wat er is in mijn leven te waarderen. En door iedereen als deel van mezelf te zien is compassie en waardering zelfs makkelijk geworden. Echt mezelf zijn heb ik geleerd door middel van de Avatarcursus. Ik heb het verschil kunnen inzien in wie ik ben en wat ik wil en welke overtuigingen ik van anderen (docenten, omgeving, ouders) had overgenomen. Nu ik ‘creĂ«er’ wat ik wil (BE the change you want to see in the world) merk ik dat dat het leven niet meer iets is wat me overkomt, maar wat ik doelbewust ‘maak’.
Groetjes
Marion
Bedankt voor dit heldere en inspirerende stuk, Jelle!
Hoi Jelle,
Ten eerste wil ik je complimenteren met deze site. Ik vind het heel inspirerend en voel me blij wanneer jouw mail op maandag weer in mijn inbox verschijnt.
Dit artikel over compassie spreekt me werkelijk heel erg aan omdat ik zelf bezig ben met de opleiding “Geweldloze Communicatie” (ook wel verbindende communicatie of non violent communication genoemd), een communicatie-model dat ontworpen is door Marshall Rosenberg, geĂŻnspireerd door o.a. Mahatma Ghandi.
Ik kan hier uren over praten, maar dat zal voor velen ongetwijfeld chaotisch overkomen en dat wil ik niet Want daar vind ik dit te geweldig en belangrijk voor.
Ik kan werkelijk iedereen aanraden om zijn boeken te lezen, te beginnen met “Geweldloze Communicatie. Ontwapenend, doeltreffend en verbindend”. Hier hoort ook een werkboek bij, geschreven door Lucy Leu.
Het leesboek vond ik destijds al zĂł inspirerend, maar dit werkboek was voor mij de perfecte aanvulling. Want ondanks dat de theorie op zich best makkelijk is (mijn mening), ligt de uitdaging juist in het oefenen; het integreren van dit model in het dagelijkse leven.
Ik heb er bijna geen woorden voor en als het woord “moeten” nog in mijn vocabulaire zou zitten, zou ik zeggen dat iedereen dit MOET lezen.
Lieve groeten,
Simone Bron uit Haren, Groningen
Jelle, je bent een schatje. Ik ben blij met elke nieuwbrief die je stuurt, en dat polsbandje is een heel goed idee!
Haha, dankjewel Marly! Super fijn dat ik je blij mag maken met de nieuwsbrief! :)
Jelle, wat een fantastisch stuk over “leven vanuit compassie”. Ik heb het met veel aandacht gelezen en meteen de hoofdpunten op een klein papiertje geschreven, zodat ik ze steeds bij de hand heb.
Mijn complimenten voor jouw website: altijd weer lezenswaardig. Hoe krijg je het allemaal voor elkaar?
Beste Jelle,
mooi bericht; ik had het al eerder gelezen, nl direct nadat ik het ontving. Bij die gelegenheid heb ik er meteen een reactie op gegeven. Die vind ik in dit rijtje niet terug..ik zou graag weten wat daar de reden van is. Selecteren jullie/ En, als dat zo is, waarop selecteren jullie dan?
Naar aanleiding van je schrijven, ben ik het boek van Karen Armstrong weer gaan lezen: Compassie. 12 stappen…..mooi boek…ik miste het in je rijtje met aanbevelingen. Ze heeft met dit onderwerp een prijs gewonnen…TED…het geld wat met de prijs samenging heeft ze besteed aan haar Charter for Compassion. Wat me vooral troostte en weer op weg hielp in het soms zo hopeloos lijkende gebeuren van deze tijd , was dat mensen als Confusius, Mohammed, Bhudda..hun boodschap omtrent medeleven, menselijkheid en compassie ook uitbrachten in een wereld die min of meer aan de rand van de afgrond stond. Schijnbaar hopeloos; zo zag het er in hun tijd ook uit….. De 12 beschreven stappen zijn niet zozeer Amerikaans-model-stappenplan alswel een handzame leidraad om compassie handen en voeten te geven. Mooi. Jouw verhaal niet minder. maar, laat je me weten hoe en wat inzake het plaatsen van een reactie? Vast vriendelijk dank. Marjan Booy
Goed geschreven en inspirerend! dank je wel Jelle.
Arjen
Ik val maar gewoon met de deur in huis. 5 februari kwam ik er achter dat mijn maatje sinds 36 jaar van mij wil scheiden. niet geheel ontoevallig heb ik ook op die dag sochicken ontdekt.
Ik heb enorm veel steun aan de artikelen en verhalen op deze site.
Al de eerste dag kwam ik er op vrij pijnlijke wijze achter dat ik weinig had aan de reacties van lieve vrienden om mij heen. De meesten reageerden door boos te zijn op mijn maatje. Natuurlijk ben ik ook boos en verdrietig en raast er vanalles door mij heen. Maar mijn hoofddoel is nu deze situatie op een rustige, weldoordachte en voor iedereen (ook mezelf) zo goed mogelijke manier te volbrengen. Een mooi ding dat hier uit voort is gekomen is de manier waarop ik op verdriet en pijn van anderen kan reageren, met compassie :) ik ben in een harde klap veel milder geworden, eerlijker en opener. Ik zie kwetsbaarheid en me kwetsbaar opstellen niet meer als zwakte maar als kracht. Ik voel me dankbaar.
En ik vind het polsbandjes idee schitterend, ga ik zeker doen!
Lieve Jelle, dankjewel dat je een wereld laat zien die er ook is, heel fijn!
Jelle, ik vind je een mooi mens!